19 Temmuz 2016 00:30

Bomboko

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Ahmet Say

Tüm yazıları

1958 yılında, Afrika’nın Kongo adlı bir sömürge ülkesinde, değerli bir aydın olan Patrice Lumumba’nın önderliğinde bağımsızlık mücadelesinin hazırlığı yapılıyordu.

Kongo, yeraltı ve yerüstü kaynaklarının zenginliğiyle Belçika’nın ilgisini daha 19. yüzyılda çekmişti. Belçika Kralı II. Leopold (1835-1909), adını “Belçika Kongosu” olarak değiştirdiği bu ülkede, insanlık tarihinin en büyük soykırımlarından birini yapmıştı. Onun döneminde Belçikalılar, yerlilerden oluşturduğu “Halk Ordusu” adlı paralı askerleri, sömürge koşullarına karşı çıkan yerli halka karşı kullanmıştı. Özetle “Belçika Kongosu”nun yaklaşık 25 milyon olan nüfusu, II. Leopold’un döneminde dokuz milyona düşmüştü. Öte yandan, özellikle kauçuk, fildişi ve köle ticareti yoluyla Kongo’dan gelen paralar sayesinde Belçika son derece zenginleşmiş, bu yıllarda başkent Brüksel, gösterişli anıtsal binalarla donatılmıştı.

Söz konusu insanlık dışı uygulamalar, dünyanın gözünden tabii ki kaçırılamadı. Joseph Conrad ve Mark Twain gibi 19. yüzyılın yürekli hümanist yazarları ve kimi dürüst gazeteciler, Kongo’da olan biteni açığa çıkaran yazılarla Belçika Kralı’nın rezilliklerini gözler önüne serince, 1908 yılında Belçika Parlamentosu II. Leopold’un yetkilerini elinden aldı.

Bu yıllarda Lumumba, ülkesini bağımsızlığa kavuşturmak için, “Kongo Ulusal Hareketi”ni örgütlemişti. Ama öyle bir ülkede yaşıyordu ki, kabilelerin siyasal geleneğinde ülkenin zenginliklerini sömürgecilere satmak ve bu yolda kendi halkını katletmek gibi eylemler, hainlerin artık kanına girmişti. Bu gibi alçaklar, Lumumba’nın ilgi uyandırdığını anlayınca hemen harekete geçti. Bunların önderi, Çombe’ydi. Onun yardakçıları arasında Mobutu, Kasavubu ve Bomboko vardı. Fakat onlar da kendi aralarında çıkar kavgasına girişti. Öte yandan Lumumba, seçimleri kazanıp başbakan olunca, Kasavubu hemen bir darbe yaptı! Lumumba kararlıydı, Kongo bu hainlere bırakılamazdı, o da bir karşı darbeyle iktidarı ele geçirdi. Ertesi gün, bu sefer Bomboko bir darbe yaptı. Ötekiler durur mu? Sabah biri darbe yapınca, öğleden sonra öteki karşılık veriyor, akşam karanlık basınca onu bir başkası deviriyordu. Şimdi bütün dünyada radyo ve gazeteler, Kongo’da birbirini kovalayan darbe haberlerine yetişemiyor, darbecilerin adlarını art arda sıralayıp duruyordu…

Sonrası belli: Satılmış kabileler geleneği, antiemperyalist direnişe üstün geldi: Bomboko’nun adamları, Lumumba’yı kaçırıp öldürdüler ve bu olayı iki ay saklamayı becerdiler. Gerçek ne zaman ortaya çıktı, onu da söyleyeyim: 2002 yılında ABD Hükümeti, CIA’nin Bomboko’ya silah ve askerî destek sağlayarak Lumumba’nın öldürülmesinde rol oynadığını ortaya çıkaran belgeleri açıkladığı zaman…

YAZARIN DİĞER YAZILARI