18 Aralık 2015 00:55

Alem ilandan değil, haberden para kazanıyor

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Esra Arsan

Tüm yazıları

Merkezi Almanya’da olan Dünya Gazete Yayıncıları Derneği (WAN-IFRA) 2016’ya girerken gazetecilikte yeni eğilimleri analiz eden “Dünya Basın Eğilimleri Raporu 2015”i yayımladı. Zenith Optimedia, IPSOS, Pew Research Center gibi global araştırma şirketlerinin verilerine dayanan rapora göre dünyada haber satışından elde edilen gelir giderek artıyor.

WAN-IFRA raporları dünyada 70 ülkede yapılan araştırma sonuçlarına dayanıyor ve küresel endüstrinin yüzde 90’ından fazlasının muhasebesini yapıyor. “Dünya Basın Eğilimleri Raporu” her sene düzenli olarak yayımlanıyor ve bir önceki yıla ait verileri içeriyor. Aşağıda bir özetini paylaşacağım rapor 2014 yılına ait datalardan toplanmış ve global gazetecilik alanında gözlenen güncel eğilimleri anlatıyor.

Öncelikle yüzyılın haberi: Küresel gazete yayıncıları ilk kez haber satışından ilandan daha çok para kazanmışlar. 20. yüzyıl boyunca gazete sahipleri haberden çok ilan ve reklamdan para kazandılar. Eskiden gazetelerin toplam gelirinin yüzde 80’i ilan ve reklamdan elde edilirdi. Oysa WAN-IFRA’nın son raporuna göre, artık bazı Avrupa ve Asya pazarlarında reklam gelirlerinin payı toplam gelir içinde yüzde 40’lara gerilemiş. İlan servisleri için tehlike çanları çalıyor. Bir zamanlar “Gazetelere en çok parayı biz kazandırıyoruz”, “Muhabirlerin maaşlarını bile biz getiriyoruz” diyerek habercilere hava atan ilan satışçılarının havaları sönmüş. 2014 yılında global basın endüstrisi haber satışından tahminen 179 milyar dolar gelir elde etmiş. Bunun 92 milyar dolarlık bölümü basılı ve dijital haber satışından gelirken, ilan ve reklamdan elde edilen gelir 87 milyar dolarda kalmış. Global basın endüstrisinde reklam gelirleri gözle görülür şekilde düşerken, basılı ve dijital platformlarda haber satışından elde edilen gelir ise azalmıyor.
Yine aynı araştırmanın sonuçları gösteriyor ki, gazete yayıncıları artık haberi kağıda basıp yayımlamanın yanında, dijital ortamda da satarak kâr edebildiklerini anlamış durumda. Eh, bu durumda yayıncıların 2014-2015’i mobil ve tablet dünyasında yeni okur elde etme stratejileri geliştirmekle geçirmelerine şaşmamalı. Şu çok açık ki, gazeteciler tarafından üretilen içerik, dijital platformlar sayesinde bugün her zamankinden daha geniş bir kitleye yayılıyor ve insanlar artık bu içerik için para ödemeye hazır.

WAN-IFRA analizcileri basın dünyası için 2016’nın mobil teknoloji yılı olacağını öngörüyorlar. İnsanlar artık habere cep telefonlarından ve tablet bilgisayarlarından erişiyor. Gazeteciler de haberi masa başındaki bilgisayarlarından değil, mobil uygulamaları kullandıkları tabletlerinden hazırlıyor. Bu nedenle, 2016 için habercilikte ve reklamcılıkta “mobil uygulamalar yılı” olacak deniyor. 2017’ye gelene kadar mobil uygulamalarda reklam gelirlerinin 52 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Dijital habercilikte yeni imkanlar sunan mobil aplikasyonların da yakında 70 milyar dolarlık bir pazara hakim olacağı iddia ediliyor. Önümüzdeki sene 516 milyar dolar olması beklenen mobil ticaret pazarının itici gücünün de mobil uygulamalar olacağı kaçınılmaz.

Türkiye’de ise basın endüstrisinin trendleri bu raporla çok uyumlu sayılmaz. Evet, bizde de dijital pazar büyüyor ve mobil uygulamalardan habere erişim artıyor; ancak henüz dijital içerikten para kazanılmıyor. Türkiye’de basın patronları hâlâ reklamcıların ve ilan servislerinin getireceği paraya mahkum. Zaten ülkede rasyonel bir pazar ekonomisi olmadığından, basın endüstrisini de küresel standartların ölçeğinde değerlendirmek zor.

YAZARIN DİĞER YAZILARI