Radikal İKİ de düştü

Doğan medya grubunun sol-liberal karışımı tandanslı yayın organı Radikal, geçen hafta kağıt baskısına son vereceğini ve bundan böyle sadece dijital ortamda yayına devam edeceğini açıkladı.
Ticari açıdan anlaşılabilir bir karar. Çünkü Radikal gazetesi son yıllarda 25 bin civarında bir tirajla seyrederken, İnternet okunurluğu bunun çok üzerindeydi. Radikal okuru, güncel siyasal, sosyal, kültürel olaylara eleştirel bakan ve entelektüel itirazları olan bir kitle. Zaten Doğan Grubu da zamanında Hürriyet ve Milliyet’in baskın milliyetçi, Kemalist bakışının yanında bir de “Yeni dünya düzeninin, sivil toplum kafasının ve radikal demokrasinin gazetesini çıkartalım” diye yola koyulmuşlardı. Çok ilginçtir, Hürriyet’i çıkartan patronaj yıllarca Radikal gibi eleştirel, muhalif haberlerin, yazarların yer aldığı bir gazeteyi de çıkartabildi. “İstersek bunu da yaparız” dediler adeta… Sadece Radikal’in çıkış ve yayına devam hikayesi, haber-patronaj ilişkisi açısından incelenip üzerine tez yazılabilir. “Patronlar basın özgürlüğü önünde engel” diyen hipotezleri yerle yeksan edebilir böylesi bir çalışma.
Aynı patronun hem “Türkiye Türklerindir” mottosuyla gazete çıkartıp, hem de Kürt meselesinde en özgürlükçü yazıları kaleme alan yazarları istihdam etmesi garip gelebilir, ama gerçektir. Bir Türkiye gerçeğidir. Aynı zamanda da kapitalizmin gerçeğidir. Talep varsa, arz da olur. Bunu hep diyorum. Eğer Türkiye’de Radikal gibi bir gazeteye daha çok talep olsa, Hürriyet alan kitle Radikal gibi bir gazeteye yönelse, Radikal’in kağıt baskısı çıkmaya devam edecekti.
Ama Radikal uzun bir süre önce zaten gazeteye fikri değerini veren yazar-çizer kadrosunda değişiklik yapmış, muhalif yazarlarda tensikata gitmiş, buna mukabil muhafazakar ve sağ eğilimli yeni yazarları kadrosuna katmıştı. Adı gazeteyle özdeşleşmiş Yıldırım Türker gibi solcu, demokrat yazarlarını bile gözünü kırpmadan harcamıştı. Arkasından Radikal İKİ’nin Kurucu Editörü Tuğrul Eryılmaz’ın gazeteden uzaklaştırılması geldi. Radikal İKİ, ana gazeteden de öte bir şeydi. Pazar günleri Türkiye’de entelektüel camianın okumak için merakla beklediği, o gün sanki yanında bedava bir de gazete verilen bağımsız bir yayın gibiydi. Radikal İKİ, benim de içine dahil olduğum birçok akademisyenin yazı yazmaktan büyük memnuniyet duyduğumuz, düşüncelerimizi özgürce ifade edebildiğimiz bir yayındı. Şimdi dijitale geçtikten sonra Radikal İKİ’nin tamamen kapanacağını öğreniyoruz. Doğan grubu bilhassa Radikal İKİ’yi kapatarak siyasi-kültürel hayatımıza darbe vurmuş gibi görünüyor.
Ümit Kıvanç kendi blogu riyatabirleri.blogspot.com.tr’de durumu çok güzel özetlemiş. Şöyle diyor Kıvanç: “Radikal, “tek başına” bir gazete değildi, bu, onun ayırt edici özelliklerinden biri. Radikal Kitap ve Radikal İki’nin belki gazeteyi pek önemsemeyen okurları bile vardır. Kitap ekinin basılmaya devam edilecek oluşu şüphesiz teselli sayılabilirdi, ama Radikal İki’nin ortadan kalkışı öyle bir kayıp ki, herhangi bir teselli bu eksiği gideremez. Radikal İki, gazetenin yalpaladığı veya düpedüz abuk subuk işler yaptığı dönemlerde de kendini şuna buna bağlamayan, herhangi bir çıkara hizmet ettiği izlenimini uyandırmayan, sanki bağımsız bir yayın gibiydi. Patronunu manevî yüklerden ve siyasî tehlikelerden koruyacak olan, esas, Radikal İki’nin kapanmasıdır.”
Son zamanlarda çok zor şartlar altında çalıştıklarını biliyorum. Tuğrul Eryılmaz’ın ayrılmasından sonra Editör Nazan Özcan neredeyse tek başına derginin yükünü taşımaya çalışıyordu. Yine de, Nazan’ın tabiriyle, “yaygın medyanın vasatının üzerinde” bir yayın olmaya devam etti. Ama maalesef yaygın medyanın vasatıdır bu ülkede okurun tercihi…
Geçen pazar son sayısı yayınlanarak okurlarına veda eden Radikal İKİ’ye bugüne kadar emek veren tüm editör ve yazarların acısını paylaşırım. Başınız sağ olsun.