İşsiz gazetecilere mesleklerini yapma fırsatı

Çağrı SARI
İstanbul

Ajans kurma fikri nereden çıktı?
Emel Soy ile birlikte Türkiye Gazeteciler Sendikasında ortaya attığımız ve destek bulduğumuz bir fikirdi bu.  Çünkü çok sayıda işsiz gazeteci var ve işsiz kalmalarının doğrudan ya da dolaylı olarak nedeni mesleklerini yapmak istemeleri. Bütün dünyada İnternet’in, gerileyen gazete satışlarının vs. neden olduğu bir kriz var ama Türkiye’de bunun çok ötesinde bir güven ve ilke krizi var. Bu ‘90’lı yıllardan beri giderek artan bir biçimde kendini hissettiriyor.

Nasıl yürüyecek bu ajans. Bir gönüllülük durumundan mı bahsediyorsunuz. Gazetecinin ekonomik sorunları akıllara geliyor mesela nasıl çözeceksiniz?
Öncelikle gönüllü olarak ve muhabirlik temelinde bir araya geldiğimiz bir ajans. Gönüllülük derken, gazetecilik kamunun haber alması adına yürütülen profesyonel bir iş. Haber de pahalı bir şey. Biz önce gönüllü olarak yaratacağımız katma değerle profesyonel bir yapı oluşturmayı hedefliyoruz. Belirli bir süre için ve belirli hedefler doğrultusunda gönüllülükten söz ediyoruz. Bu işin ekonomisi için farklı düşüncelerimiz var, fakat temel düşüncemiz bağımsız bir gazetecilik faaliyetinin sadece ve sadece okurdan elde edilecek gelirle yapılması.  Yani bu işi gönüllülükle bir noktaya kadar sürdürüp, sonra gelirini okurdan elde eden bir modele döneceğiz. Bunu çözecek farklı arayışlarımız var.

Yeni bir İnternet sitesi kuruluyor diyebilir miyiz? Sizi diğer ajanslardan ayıran özellik nedir?
İnternet sitesi, gazete, televizyon, radyo ya da dergi gazetecilik mesleğini farklı biçimlerde  yapabileceğiniz mecralar. İnternet’in kendine özgü olanakları ve kısıtlılıkları da söz konusu. Bu açıdan evet yeni bir İnternet sitesi kuruluyor diyebiliriz, ancak bizi mevcut sitelerden ayıracak özellik gazetecilikte birinci elden orijinal bilgiyle yaratacağımız katma değer olacaktır. Bunu da bizlerin değil okurların söylemesi daha doğru olacaktır.

HAK EKSENİNDE GAZETECİLİK

Nasıl bir habercilik tarif ediyorsunuz?
Gazetecilik üzerinde yeniden düşünerek elde edeceğimiz yeni uzmanlık alanları, yeni bakış açılarıyla farklı olmaya çalışıyoruz. Aslında biz gazetecilerin affedilmez günahlarından biri örgütlenmemekse, diğeri de mesleğimiz üzerine kafa yormamak. Türkiye toplumunun son derece dinamik, yeniliklere açık bir yapısı var ve mevcut medyanın farklı nedenlerle bu topluma yeteri kadar nüfuz edemediğini düşünüyoruz. Topluma daha fazla nüfuz ederek,  hak ekseninde bir gazetecilikten söz edebiliriz.

Topluma daha fazla nüfuz etmekten kastın nedir?
Burada kent hakkından ve yerellikten söz etmeliyiz. Büyük politikaya, Ankara’ya odaklanan gazetecilik hem yerel olanı, hem kenti ihmal ediyor. Bu anlamda büyük haberler, büyük skandallar peşinde olan biraz da burnu büyük bir gazetecilikten çok,  çevresiyle, insanlarla, onların hayatlarıyla ilişki kuran deyim yerindeyse daha mütevazı bir gazetecilikten yanayız. Gazeteciliği kutsallaştırmaktan çok, kamu meydanında yapılan basit bir meslek olarak telaffuz ediyoruz. Kent hakkı da böyle bir gazeteciliğe olanak sağlayan önemli bir kavram. Kent ölçeği medyanın süzgecinden geçemeyen insanların yaşamlarını alt üst eden olaylarla dolu. Konuttan, sağlık hakkına, eğitimden günlük yaşama hemen her ölçekte hızla hareket eden ve şekil değiştiren adeta bir vahşet söz konusu. Her ölçekte iktidarın medyayı ve bilgiyi kullanarak yarattığı bu vahşet karısında insanlar çok yalınkılıç. Yerellikten söz ediyoruz HES’ler, tarım politikaları, yağmalanan doğa ve coğrafya bize gazeteci olarak bir şey söylüyor. İşte tam da bu noktada biz herkesin “Bilmeye hakkı vardır” diyoruz.

HERKESİN BİLMEYE HAKKI VARDIR

Her haberi gireriz mi diyeceksiniz Bir yayın kurulunuz olacak mı?
Haber değeri taşıyan her haberi girmek boynumuzun borcu  zaten.  Haber değeri dediğimiz şey ise temel bir ilkeyle “Herkesin bilmeye hakkı vardır” ilkesiyle şekilleniyor. Haber değeri ile insanların neyi öğrenip, neyi öğrenmemeleri gerektiğine karar vermiyoruz, enformasyonla haberi ayırarak, ölçü içinde sunmayı, olayları hak penceresinin çerçevesinden sınıflandırmayı hedefliyoruz. Bu noktada katı hiyerarşik bir yapıdan çok muhabirliğin, muhabirlik temelinde gazeteciliğin önünü açan bir yapımız olacak.  Buna bazen hesap verebilen demokratik diktatörlük de diyebiliriz.

 İLKELERE UYMAK KATILMAK İÇİN YETERLİ

Komisyona  katılmak için bir koşul var mı?
Hayır işsiz olmak bile gerekmiyor. Gazetecilik mesleğinin evrensel ilkelerini ve bizim ilkelerimizi kabul etmek, buna uyum sağlamak yeterli.

Kimler var bu komisyonda?
Daha çok işsiz gazeteciler ve iletişim fakültelerinden gelen gazeteci adayları var. Aramızda bu oluşumun heyecanına kapılan çalışan gazeteciler ve akademisyenler de var.  Giderek  büyüyeceğimizi düşünüyoruz.

Neler yaptınız şu ana kadar komisyon ne durumda?
Şimdiye kadar daha çok teorik meseleler üzerinde durduk. Korsangaste.com diye henüz yayına geçmeyen bir alan adımız var. Üzerinde çalışmayı sürdürüyoruz. Hem sitenin teknik özellikleri hem de üretim sürecini belli bir noktaya getirdiğimizde bunu kamuya açacağız. Bunun dışında şimdiden haber üretimi için düzenli toplantılar yapıyor ve çalışıyoruz.

Nasıl ulaşırlar size?
TGS’den kolaylıkla ulaşabilirler. Bunun dışında [email protected] adresine bir mail atmaları da yeterli olur.