Twitter’ın kökünü kazıyamadı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Bursa mitingindeki “Twitter mivitır hepsini kazıyacağız” sözleri ve Başbakanlığın “Engellemekten başka çaremiz yok” yollu açıklamasının ardından dün gece Türkiye'de 12 milyon kullanıcısı bulunan Twitter’a erişimin engellenmesi, ülkeyi bir anda dünya gündemine oturttu. Twitter’a gelen yasak Türkiye’yi Suudi Arabistan, Kuzey Kore ve Çin gibi ‘yasakçı’ ülkelerle aynı statüye koymuş oldu.

Twitter’a girmek isteyenler, dün gece 23 sularında büyük bir şaşkınlık yaşadı. Zira  Başbakan Erdoğan’ın Twitter’ın kökünü kazıyacağız açıklamasından birkaç saat sonra siteye erişim engellendi.  Twitter hakkındaki ‘engelleme’, 20 Mart 2014, 18 Mart 2014, 4 Mart 2014 ve 3 Şubat 2014 tarihlerinde alınan mahkeme kararlarına dayandırıldı.

Erişimin durdurulması ile beraber milyonlarca Twitter kullanıcısı yasağı deldi. Bilgisayar kullanıcıları DNS ayarlarını değiştirdi. Cep telefonundan Twitter’a girenler de yeni program yükledi. Böylelikle kullanıcılar Twitter’a erişebildi. Türkiye’de daha evvel de  YouTube’a erişim engellenmişti. Bu yasak da yıllarca sürmüştü. Ancak kullanıcılar bu yasağı da DNS adreslerini değiştirerek delmişlerdi. Hatta Başbakan Erdoğan da “ben YouTub’a girebiliyorum siz de girin” demiş o dönem bu açıklama epey tartışılmıştı.

#TvvitterisblockedinTurkey

Yasak kararının verildiği andan itibaren adreslerini değiştiren Twitter kullanıcıları bir anda Türkiye’deki yasağı dünya gündemine taşıdı.  #occupytwitter,  #TwitterisblockedinTurkey, #DictatorErdogan #DNSyiDeğilHÜKÜMETİOyunlaDeğiştir etiketleri, Twitter’ın en çok konuşulanlar listesine girdi. Tüm dünya böylelikle Türkiye’deki yasağı da öğrenmiş oldu.
zete.com’un Gonzo Insight’ın Insight Radar verilerine dayanarak bir bilgi paylaştı. Yasağın uygulamaya konulduğu 23.30 suları ile 03.00 itibarıyla atılan Türkçe tweet sayısı 2 milyon 474 bin 917’yi buldu. Bu engel Türkiye’nin İnternet sıralamasındaki yerini ve basın özgürlüğünü yeniden gündeme getirdi.  Freedom House’un son raporuna göre 60 ülkelik listede Türkiye ise 38’inci sırada bulunuyor. Türkiye’nin üstünde Bangladeş ve Ruanda, altında Rusya, Azerbayca ve Venezüela yer alıyor.

Sadece Türkiye’de değil, dünyanın bazı ülkelerinde de Twitter kısmen kapalı. Ancak bu yasak kullanıcıları engelleyemiyor. Örneğin Kuzey Kore dışında Twitter’ı tamamen kapatabilmiş bir ülke yok.

Çin’de Twitter 2009 yılına kadar serbestti. Ancak Tiananmen katliamının yıl dönümünde sosyal paylaşım sitesi bloklandı. Milyonlarca Çinli fiilen Twitter’a girebiliyor. İran da ise 2013 yılına kadar Twitter yasaktı. İran bu yasağı sessiz sedasız kaldırdı. Ülkede Cumhurbaşkanı da dahil birçok yetkili Twitter kullanıyor.

MAHKEME KARARLARI

Twitter’a erişimin engellenmesine gerekçe gösterilen dört mahkeme kararı özet başlıklar halinde şöyle:
1- İsmet Özel adlı kişinin kendi adına açılmış sahte hesabın kapatılması için yaptığı başvuruyu kabul ederek, ‘bu sahte hesapların kapatılması’ için gereğinin yapılmasına karar verdi.
2- Mahkeme, AKP İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım hakkındaki yolsuzluk iddialarının dile getirildiği ‘Hırsıza Oy Yok’ adlı hesabın kapatılmasına karar verdi.
3- TMK’nin 10. maddesiyle yetkilendirilmiş İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 20 Mart tarihli başvurusuna dayandırıldı. Oysa TMK ile yetkili tüm savcılık ve mahkemeler (Özel Yetkili Mahkemeler) bu karardan iki hafta önce 6526 sayılı yasayla kaldırılmıştı. Bu nedenle bu yasaya itiraz edildi.
4- Dördüncü kararsa, İstanbul’da yaşayan kadın bir emekli memurun, kendi kullandığı facebook, Twitter ve PhotoSugar hesaplarına başka kadınların uygunsuz fotoğraflarının yüklendiği gerekçesiyle Samsun 2’nci Sulh Ceza Mahkemesine 4 Mart’ta dava açtığı davanın sonucunda alındı.

BTK’NIN KALDIRMA ŞARTI

Peki Türkiye’deki yasak nasıl kalkacak? Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Twitter sansürünün kaldırılması için ‘Hukuka aykırı içeriklerin Türk mahkemelerinin kararları doğrultusunda çıkarılması’ şartını koştu.

SAVCILIK YALANLADI

İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Hadi Salihoğlu “Bizim verdiğimiz bir karar yok. İdari bir karardır. Biz İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı olarak böyle bir karar vermedik” dedi.

YASAĞA TEPKİLER ÇIĞ GİBİ BÜYÜDÜ

Erişimin engellenmesinin ardından yasağa tepkiler de çığ gibi büyüdü. Türkiye Barolar Birliği, Twitter’a erişimin engellenmesine dair kararın acilen kaldırılması talebiyle İstanbul Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığına itiraz başvurusunda bulundu. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Avukat Prof. Dr. Metin Feyzioğlu, sansür kararının yok hükmünde olduğunu belirterek, “Kararı verenler ve uygulayanlar suç işlemiştir” dedi. Fezyioğlu basın açıklamasında, ( Yukarıda da sözü edilen 3. maddeye atıfta bulunarak) “Twitter’a genel bir erişim yasağı konulması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine, Anayasa’ya ve İnternet düzenlemelerini de içeren 5651 Sayılı Kanun’a aykırıdır” dedi.

YASAKÇILIK, ERDOĞAN’I KURTARMAYA YETMEYECEK

Emek Partisi (EMEP) de yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada  “Ortadaki basitçe bir hukuk ihlali değil, iletişim ve bilgi edinme gibi en temel insan hakkına yönelik bir saldırıdır. Artık söz ve basın özgürlüğünden söz etmek mümkün değildir. Ortada sivil bir diktatör ve onun en temel insan haklarına yönelttiği saldırı vardır. Emek, demokrasi ve bütün ilerici güçler bu yasakçılığa karşı harekete geçmeli tepkisini ortaya koymalıdır. Twitter’a getirilen yasak derhal kaldırılmalı, işgüzar TİB Başkanı istifa etmelidir” denildi.

TÜZEL: TALİMATI SİZ Mİ VERDİNİZ?

HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel Twitter yasağını meclis gündemine taşıdı. Tüzel soru önergesinde Başbakan Erdoğan’ın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti: TİB Başkanlığına Twitter’e erişimin tamamen kapatılması talimatını Başbakan olarak siz mi verdiniz? 17 Aralık 2013’te patlak veren, Başbakan ve Bakanların ve çocuklarının da dahil olduğu rüşvet ve yolsuzluk operasyonuyla ilgili dinleme kayıtlarının ve seçim öncesi piyasaya sürüleceği iddia edilen kimi görüntülerin yurttaşlar tarafından öğrenilmesini önlemek için mi Twitter kapatılmıştır?

SARIGÜL’DEN SUÇ DUYURUSU

CHP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Mustafa Sarıgül, de yasağa tepki gösterdi. Avukatları ile birlikte İstanbul Adliye Sarayı’na giden Mustafa Sarıgül, yasağın kaldırılması için mahkemeye başvurdu.

Adalet İçin Hukukçular  da karara itiraz etti. Av. Onur Güneş ve Av. Erkan Kılıç tarafından tedbirlerin kaldırılması talebini içeren dilekçeler verildi.

TÜSİAD, yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada “Orantısız ve özgürlüklere aykırı bu tür yasaklamaların temelsiz korkuların göstergesi olduğu ve demokrasiye hizmet etmediği açıktır.” ifadelerine yer verildi.

'TARİHTE KAYBEDEN SANSÜRCÜLER OLDU'

Twitter’a erişimin engellenmesine gazeteci örgütlerinden de tepki geldi. Yazılı açıklama yapan G-9 Gazeteci Örgütleri Platformu, Başbakan’ın “Kökünü kazıyacağız” sözlerini “Akıl tutulması diye nitelerken, “Tarihte kaybedenler sansürcüler, kazanan özgürlük olmuştur” hatırlatması yaptı.
Açıklamada “Sansürün her biçimini şiddetle reddettiğimiz gibi; Twitter’ı, Facebook’u, İnternet’i yasaklamak gibi bu son, çaresiz ve zavallı halini de reddediyoruz.
Twitter’a dönük kök kazıma operasyonunun akıl tutulma dışında bir açıklaması yok. Bu, ancak bir çaresizliğin yansıması olabilir” denildi.
Sendikal güç birliği de bir açıklama yaptı ve şöyle dedi: “Sn. Erdoğan ve AKP Hükümetini bu “Çılgınca yasağı derhal kaldırmaya” çağırıyoruz. ve tekrar hatırlatıyoruz! Demokrasiyi sizinle bulmadık, insafınıza bırakmaya da niyetimiz yok! Protesto ediyor ve reddediyoruz.”

ABD: KAYGI VERİCİ

ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’de Twitter’a erişimin mahkeme kararı ile kısıtlanmasını “Ciddi kaygı verici” olarak değerlendirdi. Avrupa Komisyonunun dijital stratejilerinden Sorumlu Üyesi Neelie Kroes, Türkiye ‘deki Twitter yasağı yersiz, anlamsız ve ödlekçedir. Türk halkı ve uluslararası topluluk bunu sansür olarak görecektir” dedi.

CPJ: DERİN ENDİŞE DUYUYORUZ

ABD’deki Gazetecileri Koruma Komitesi , “Başbakan Erdoğan’ın sosyal medyaya karşı öfkesini durdurması ve yerel seçim öncesi bütün bilgi edinme platformlarının özgürce fonksiyonlarını yerine getirmesine odaklanması çağrısında bulunuyoruz” dedi. Açıklamada, Türk yetkililerin medyayı düşman olarak görmekten vazgeçmesi gerektiği vurgulandı.

DUYMAYAN KALMADI

Twitter’ın Türkiye’de yasaklanması, sosyal medya sitelerinin en çok konuşulan konusu oldu. Engelleme kararı ünlü Holywood yıldızlarından akademisyenlere, gazetecilerden sivil toplum hareketlerine birçok kesimden büyük tepki gördü.
Yasaklamaya ilişkin en dikkat çekici tepki, ünlü film serisi Yüzüklerin Efendisi’nde Frodo karakterini canlandıran Elijah Wood’dan geldi. Konuyla ilgili haber linkleri ve fotoğraflar içeren çok sayıda tweet paylaşan oyuncu, “Twitter Türkiye’de gerçekten engellendi mi? Eğer öyleyse bu utanç verici ve korkutucu” dedi. New York Times Yazarı Nicholas Kristof, tweetinde, “Türkiye Başbakanı Erdoğan Twitter’ı engelleyebileceğini sanıyor. Varacağı nokta megaloman ve beceriksiz görünmek” dedi.

DÜNYA GÜNDEMİNE YERLEŞTİ

Türkiye’de yaşanan bu tablo dünyanın da gündemine oturdu. ABD merkezli sosyal paylaşım sitesi Twitter, Türkiye’deki erişim yasağı ile ilgili olarak, “Konuyla ilgili gelen haberler inceleniyor” açıklamasını yaptı.
Twitter’dan yapılan açıklamada, Türkiye’deki kullanıcılara, cep telefonlarının kısa mesaj servisi ile tweet atmaları tavsiye edildi.

YASAĞI DELEN DELENE

Twitter yasağını milyonlarca kullanıcı deldi. Bunların arasında dikkat çekici isimler var. Cumhurbaşkanı Abdıullah Gül, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, AKP Ankara Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Melih Gökçek liste başı duruyor. Twitter kullanan siyasiler arasında Dünyada en popüler isimler arasında yer alan Cumhurbaşkanı Gül yasakla ilgili açıklama yaptı.
Abdullah Gül: Sosyal medya platformlarının tamamen kapatılması tasvip edilemez. Ayrıca, daha önce defalarca belirttiğim gibi iletişim teknolojilerinin bugün ulaştığı noktada Twitter gibi bütün dünyada kullanılan platformlara erişimin topyekûn engellenmesi teknik olarak zaten mümkün degil. Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal gibi suç oluşturan hususlar varsa, ancak mahkeme kararıyla sadece ilgili sayfalar kapatılabilir. Umarım bu uygulama uzun sürmez.
Hükümete yakın isimler de Twitter yasağını deldi. Örneğin Star Gazetesi Yazarı Mustafa Akyol şöyle yazdı: Twitter’ı kapatma tehdidi, tek kelimeyle akıl almaz. Nerelere geldik... Yolunu bulup Twitter’a girdim. Ama bu akıl almaz yasağı protesto ediyorum. İran, Çin ve Kuzey Kore ile aynı lige düşmüş haldeyiz. Programcı Nagehan Alçı da   CNN Türk ekranlarında Dhenüz yasaklanmadan “kapanırsa karşı çıkarım” ifadesini kullandı Alçı yasak kararı çıktıktan sonra geri adım attı. Alçı, yayına telefonla bağlanarak , Hükümet yetkilileri ile yaptığı görüşmeyi paylaştı.
Yasağı 25 Mart’ta sızdırılması beklenen kasetler üzerinden açıklayan Alçı pornografik içerikli bir görüntü nedeniyle mağdur olan bir kadının şikayeti üzerine kararın alındığını söyledi.
(MEDYA SERVİSİ)