24 Ağustos 2013 18:59

Şehirlerin yeni ‘öteki’leri: mülteciler!

Fatma Keskintimur

SERMAYE MUTLU, HALK HUZURSUZ…

Sermayenin her türlü olayı ‘pazar’ hesaplarıyla gören anlayışına karşın halkın büyük kesimi mültecilerin bu pazarda birer tüketici olmaktan öte anlamlar taşıdığını düşünüyor. Başta ucuz işgücü olarak yine patronların iştahını kabartan bir noktada olan mülteciler, yerli işçiler içinse adeta bir tehdit aracı olarak kullanılıyor. Hemen hemen tüm işkollarında işyerlerindeki Suriyeli sayısının arttığı gözlenen Antep’te işçilerle konuşulduğunda,“çok ucuza ve güvencesiz çalıştırılabildikleri için patronların Suriyelileri tercih ettiği” fikri en yaygın görüş olarak çıkıyor karşımıza. Diğer bir sorunu ise “dil” olarak ifade eden işçiler, “işyerinde ortak hareket edebilmek için önce anlaşabilmek gerekiyor” diyorlar ve ekliyorlar: “bu ayrışma da en çok patronun işine yarıyor”.

YENİ ‘ÖTEKİ’: SURİYELİLER

Zorunlu göçün mağdurları üzerinde çıkar hesapları olan yalnızca işyeri sahipleri değil elbette. İnsanların acılarından ve çaresizliklerinden bile rant elde etmeye çalışan birileri Antep’te de varlar ve birçok mahallede Suriyeli kadınların para karşılığı erkeklerle beraber olmasını sağlayan çetelerden şikayetçi vatandaşlar. Bazı mahallelerde Suriyelileri polis zoruyla mahalleden atmak isteğine kadar varan bu öfke ise yeni bir “öteki”nin yaratılmasına vesile olmuş görünüyor. Hırsızlıktan fuhuşa birçok alanda fatura önce onlara çıkıyor ve tanıdık bir senaryonun zorunlu aktörleri olaraksıkıştırıldıkları alanda var olma savaşı veriyorlar.

EMLAK FİYATLARI TAVAN YAPTI

Suriye’den gelen mülteci akınında ilk akla gelen barınma sorunu da emlak rantçılarını bir hayli memnun etmiş görünüyor. “Oturulmaz” denilen evlere ciddi kira bedelleri biçen ve birkaç aile de oturabilecekleri için aslında “ev” bile olmayan bu mekânları Suriyelilere kiralayan ev sahipleri gibi evleri zaten kirada olan ve eski kiracılarını, sırf evini 3-4 katı fiyatla Suriyelilere verebilmek için çıkmaya mecbur edenler de var. Öte yandan, yıllardır Suriye ile ticaret konusunda hatırı sayılır bir pay alan Antep, diğer illerden farklı olarak zengin bir kesime de ev sahipliği yapıyor. Bu durum da yine emlak fiyatlarının iki yıl içerisinde 3-4 katına çıkmasına neden olmuş görünüyor. Bu tarz ev sahipleri ve birçok emlakçı Suriyeli olmayanlara adeta burun kıvırıyor.

GERİ DÖNENLER DE VAR

Tüm vaatlerin ötesinde bir gerçeklikle yüzleşmekten midir yoksa geride bıraktıklarına duyulan özlemden mi bilinmez ama az da olsa geri dönenler de var Antep’ten Suriye’ye. Savaşın yıkıcılığı yalnızca silahlara hedef olan canlar değil, parçalanmış aileler olarak da çıkıyor karşımıza. Kimileri anne-babalarını bırakmış kimileri çocuklarının bazılarını ya da yakın akrabalarını, adı her ne olursa olsun en çok da yaşanmışlıklarını. Bu nedenle süren savaşa rağmen dönüp geride bıraktıklarıyla kader ortaklığı yapmak isteyenleri de görüyoruz. Kucağında çocuğuyla tuttuğu evi boşaltırken karşılaştığımız genç bir Suriyeli “Savaş devam ediyor” dememize karşılık çaresizce boynunu bükerek yanıtlıyor bizi: “Ne yapayım?​”. Gelişine neden olan çaresizlik, dönüşüne de sebep belli ki…

Evrensel'i Takip Et