Kemer sıkma sorunu çözmedi, nisanda enflasyon yüzde 3 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan ayı enflasyon verilerini açıkladı. Verilere göre, nisan ayı enflasyonu yüzde 3 ile yılın en yüksek ikinci aylık enflasyonu oldu. Türkiye’de resmi enflasyon ocakta yüzde 5,03, şubatta yüzde 2,27, martta 2,46 olarak gerçekleşmişti. Buna göre mart ayında muhalefete yönelik yargı operasyonuyla artan kur baskısı aylık enflasyon trendini yeniden yukarı çekti.

Kemer sıkma politikalarına rağmen enflasyon kontrol altına alınamadı. Mehmet Şimşek'in iki yıllık ekonomi yönetiminde yıllık enflasyon yüzde 38 seviyesinde tıkandı, Türk lirası yüzde 83 değer kaybetti ancak reel ücretler düşmeye devam etti. Maaş zamları sürekli enflasyonun gerisinde kalırken asgari ücretin alım gücü dört ayda 2 bin 600 TL eridi, gelir adaletsizliği derinleşti.

Yıllık enflasyon yüzde 37,86

Verilere göre, yıllık enflasyon yüzde 37,86 olarak gerçekleşti. Yılın ilk dört ayında gerçekleşen resmi enflasyon oranı yüzde 13,36’ya çıktı. Buna göre Merkez Bankasının yıl sonu enflasyon hedefinin yarıdan fazla bölümü sadece 4 ayda aşıldı.

Haziranda göreve gelişinin 2'inci yılı dolacak olan Mehmet Şimşek ve uyguladığı kemer sıkma programı, iki yılda enflasyonu düşürmeyi başaramadı. Göreve geldiği sırada Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 38,2 iken, bugün yıllık enflasyon yüzde 37,86 oldu. Benzer şekilde aynı dönemde dolar/TL kuru harcanan rezervler ve örtülü kur garantisine rağmen yüzde 83 artarak 21 TL seviyesinden 38,43 TL seviyesine çıktı.

Ancak söz konusu dönemde politika faizi yüzde 8,5’ten yüzde 46’ya geldi. Buna göre enflasyonda anlamlı bir iyileşme olmazken, yurttaşların üzerindeki faiz baskısı arttı.

Gıda enflasyonu nisanda aylık yüzde 2 oldu

En yüksek ağırlığa sahip 3 ana harcama grubunun aylık değişimleri; gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2,01 artış, ulaştırmada yüzde 3,80 artış ve konutta yüzde 4,66 artış olarak gerçekleşti.

En yüksek ağırlığa sahip 3 ana harcama grubunun yıllık değişimleri; gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 36,09 artış, ulaştırmada yüzde 22,76 artış ve konutta yüzde 74,07 artış olarak gerçekleşti. İlgili ana grupların yıllık değişime olan etkileri ise gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 9,21, ulaştırmada yüzde 3,84 ve konutta yüzde 9,98 oldu.

Mayıs ayı için kira artış tavan oranı yüzde 48,73

2025 yılı nisan ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte mayıs ayı kira artışlarındaki tavan yüzde 48,73 olarak gerçekleşti. TÜFE’deki on iki aylık ortalamalara göre artış yüzde 48,73 olarak gerçekleşti.

Enflasyon beklentisi

TÜİK'in açıklamasından önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), piyasa beklentilerini yansıtan nisan 2025 piyasa katılımcıları anketini yayımladı. Reel ve finansal sektör temsilcilerinden oluşan 71 katılımcının görüşleriyle hazırlanan ankette, yıl sonu enflasyon beklentisi bir önceki döneme göre artarak yüzde 28,04'ten yüzde 29,98'e yükseldi.

ENAG: Enflasyon yıllık bazda yüzde 73,88 oldu

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da nisan ayı enflasyon verilerini açıkladı. Verilere göre, tüketici fiyat endeksi aylık yüzde 4,46, yıllık ise yüzde 73,88 olarak gerçekleşti.

Alt gruplarda en yüksek enflasyon yüzde 9,67 ile haberleşme grubunda gerçekleşti. Bu grubu, yüzde 9,51 ile çeşitli mal ve hizmetler grubu izledi. Lokanta ve oteller grubunda ise enflasyon oranı yüzde 7,68 olarak gerçekleşti.

DİSK-AR raporu: Enflasyon hâlâ çok yüksek

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) de mayıs 2025 enflasyon bültenini yayımladı. TÜİK verilerinin sahadaki gerçek durumu yansıtmadığını vurgulayan DİSK-AR, yüksek enflasyonun en büyük yükünü işçilerin ve dar gelirlilerin taşıdığını belirtti.

DİSK-AR verilerine göre TÜFE’deki artış 2003'ten bu yana yaklaşık 26,3 kat olurken, gıda fiyatları aynı dönemde 39,3 kat arttı. Gıda harcamaları, düşük gelirli grupların bütçesinde en geniş yeri kapladığı için bu artış doğrudan geçim sıkıntısı yaratıyor. Yüksek gelir gruplarında gıdaya ayrılan pay daha düşük kalırken, yoksullar temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlanıyor.

TÜİK’in 2023 verilerine göre en düşük yüzde 20’lik gelir grubu toplam gelirin sadece yüzde 6,3’ünü alabiliyor. Bu grubun harcamalarının yüzde 36,6’sı gıdaya giderken, en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunun gıda harcaması oranı sadece yüzde 14,5. DİSK-AR raporu, “dar gelirli yurttaşlar gıdaya ayırdıkları yüksek pay nedeniyle gıda dışı temel ihtiyaçlara bütçe ayıramıyor” tespitini yaptı.

"Yargı kararına rağmen gizlemeye devam ediyor"

Raporda dikkat çeken bir diğer unsur ise TÜİK’in madde fiyat listesini hâlâ gizlemeye devam etmesi. DİSK’in açtığı davada Ankara 6. İdare Mahkemesinin TÜİK'e bu verileri kamuoyuna açıklama zorunluluğu getirdiği hatırlatılırken, TÜİK’in bu karara uymadığı belirtildi. DİSK-AR, bu uygulamanın kamu kurumlarının yargı kararlarına saygı göstermemesi açısından endişe verici olduğunu vurguladı.

Mart ayında yüzde 2,46 olarak açıklanmıştı

TÜİK mart ayında TÜFE'nin yüzde 2,46 oranında arttığını açıklamıştı. Geçtiğimiz yılın mart ayına kıyasla TÜFE’de artış yüzde 38,10 seviyesinde gerçekleşti. (Ekonomi Servisi)