Gazeteciler kitapları ile yakın tarihe ışık tutuyor: Mansimov, Menzil, Naziler ve hatırlamak

Gözde TÜZER

Gazeteciler son aylarda çıkardıkları kitaplarla, gündemin öne çıkan olaylarını ele alıyor. Furkan Karabay’ın “Gurban”ı Mansimov’u, İsmail Arı’nın “Menzil’in Kasası” Menzil tarikatındaki gerçekleri ele alırken; Ruşen Çakır’ın “Gomaşinen, hatırlıyorum” Çakır’ın 40 yıllık gazetecilik hayatından kesitler anlatıyor. Mustafa Hoş’un “Türk Naziler” kitabı ise yakın tarihte karanlıkta kalanları belgeler ve tanıklarla gösteriyor. Melda Onur ise “Şehrin ve Başkan’ın 5 Yılı” kitabında İstanbul Belediyesinde yaşananları objektif bir dille anlatıyor.

KARABAY’DAN ‘GURBAN’: BİR ‘MANSİMOV’ HİKAYESİ

Türkiye’deki gazeteciler bir yandan günlük olayları takip ederken, bir yandan yargı baskısıyla karşı karşıya kalıyor. Furkan Karabay’ın Tekin Yayınlarından çıkan kitabı “Gurban - Kızıl Ordu’dan Silivri’ye” İş İnsanı Mübariz Mansimov’un Azerbaycan, Türkiye ve mafya ile oluşan ilişkilerini anlatıyor.

Gazeteci Karabay, duruşma tutanağını haberleştirdiği için hukuksuzca 10 gün tutuklu kalmış ve cezaevinden çıkışı da ilk kitabının yayımına rastlamıştı. Hatta cezaevine girerken “Gurban size emanet” demişti.

Azeri İş İnsanı Mübariz Mansimov’un nasıl yükselip nasıl düştüğünü, karmaşık ilişkiler ağını, okunabilir bir dil ve üslupla okuyucuya anlatıyor Karabay. Mafya ve siyaset ilişkilerinin nasıl girift bir hal aldığını, kimin kimi nereden tanıdığını polisiye tadında okumak oldukça değerli. Özellikle son bölümde fikirlerini şeffaf biçimde ortaya koyması ve kendisine hissettirdiklerini aktarması kitabın beğenilen bölümlerinden oldu.

TEHDİTLERE SEBEP OLAN KİTAP: MENZİL’İN KASASI

İsmail Arı’nın Tekin Yayınevinden çıkan “Menzil’in Kasası” AKP’nin iktidara gelmesinden bu yana tarikat ve cemaatlerle olan yakınlığını, onları nasıl koruyup kolladığını ve hatta tarikat mensuplarının bürokraside görev almalarını sağlayıp nasıl açıkça teşvik ettiğini ve en sonunda paranın geldiği yeri araştırıyor.

İsmail Arı’nın, ikinci kitabı “Menzil’in Kasası” en tartışmalı tarikat yapılanmasına mercek tutuyor. Hatta Gazeteci Arı bu sebeple, Ünsal Tantan adlı sosyal medya kullanıcısı tarafından “Bir daha Menzil hakkında röportajın olsun bak ben sana neler yapacağım. Siz mübarek seyitlere saldırdığınız sürece size saldırır, sizleri yerim. 1923’lerin Türkiye’si yok artık” diyerek tehdit edildi.

2023 seçimlerinde AKP-MHP ittifakını destekleyeceğini ilan eden Menzil Tarikatı, Kızılay, Sağlık Bakanlığı gibi kurumların yönetim kademelerini müritleriyle doldurdu. Gazeteci İsmail Arı, bu karanlık yapılanmanın merkezine, paranın nereden gelip kimler tarafından yönetildiğine odaklanıyor.

GAZETECİLİKTE 40 YIL: GOMAŞİNEN

“Gomaşinen, Hatırlıyorum” kitabı ise Ruşen Çakır’ın 40 yıllık gazetecilik hayatına odaklanıyor. Metis Kitap’tan çıkan “Gomaşinen, Hatırlıyorum” gazetecilik hayatındaki kesitleri aktarmayı hedeflediği podcast dizisinin yazıya dönüştürülmüş hali.

Çakır 5 Eylül 2020 yılında hazırlamaya başladığı podcast serisinin amacını şöyle anlatıyordu: “35 yıllık gazeteciyim. Türkçenin dışında, Fransızca ve İngilizceyi anlayabiliyorum, konuşabiliyorum, yazabiliyorum da ama kendi ana dilim olan Lazcayı bilmiyorum. Birkaç kelimeden ibaret bir Lazca bilgim var. Bu da benim hayattaki en büyük ukdelerimden birisi. Bu nedenle, 35 yıllık gazetecilik hayatımdan kesitleri aktarmayı hedeflediğim bu podcast dizisinin başlığını ‘Gomaşinen’ olarak seçtim. Yani: Hatırlıyorum.” Çakır, podcast serisinde gazetecilik hayatını anlatırken, 16 Temmuz 2022’de serinin “Bir ömür gazetecilik” başlıklı 100. bölümüyle yayımı sonlandırmıştı. Çakır “Ama eski kuşak gazeteci olduğum için Gomaşinen’in yazılı olarak da varlığını sürdürmesini istedim ve içinden yaptığımız seçmelerle elinizdeki kitap çıktı.” diyordu kitap için.

ÖNCE NAZİ SONRA CIA NEFERİ

Mustafa Hoş’un Destek Yayınları tarafından yayımlanan “Türk Naziler” kitabı dikkat çeken yayımlardan biri. Hoş kitabın arka kapağında “Önce Nazi oldular sonra ABD/CIA neferi!” diyor ve devam ediyor: “Bu kitaptan kimler rahatsız olacak? Önce Nazilere sonra ABD’ye hizmet eden İslamcılar, milliyetçiler, ulusalcılar.”

Mustafa Hoş, Türk Naziler kitabıyla yakın Türkiye yakın tarihinin pek çok bilinmeyen yönüne ışık tutuyor. Gazeteci Yazar Mustafa Hoş, dünyanın ve Türkiye’nin Nazilerle tanıştığı tarihten bugüne saklı gerçeklerin, kötülüğün Türkiye’deki izlerini; belgelerle, delillerle, gerçek kişilerle anlatıyor.

Mustafa Hoş dünya üzerinde Nazi vahşetine dair onlarca yapıt olmasına rağmen Naziler-Müslümanlar-Türkler iş birliğine dair oldukça az kaynak olduğuna dikkat çekiyor.

MELDA ONUR’DAN ‘ŞEHRİN 5 YILI’

Gazeteci kökenli eski milletvekili Melda Onur’un “Şehrin ve Başkan’ın 5 Yılı” ise Doğan Kitap’tan yayımlandı. Kitapta Melda Onur; Türkiye siyasetinin en önemli mücadele alanlarından biri durumunda olan İstanbul’un beş yıllık hikayesini yazdı. Meslek odası temsilcileri, akademisyenler, kent savunmacıları, sivil toplum temsilcileri, belediye yöneticileri ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na “İstanbul nasıl mutlu bir şehir haline gelir?​” diye soruyor. Kitapta Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Doç. Dr. Pelin Giritlioğlu, Gaziosmanpaşa Barınma Hakkı Meclisi Sözcüsü Korkmaz Aslan, İstanbul evsizlerinden Cengiz Çelik, İBB Çocuk Konseyi Çocukları ve son olarak İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun görüşleri yer alıyor.

Onur, kitapta yerel seçim öncesi muhalefetin İBB’deki deneyimine yer verirken kendi deneyimleri eski bir gazeteci olması hasebiyle bilgilendiren bir noktadan bakıyor ve merak edilen soruları yöneltiyor.