Taban fiyatı yetersiz bulan zeytin üreticisi: Hasat etmesem daha kârlıyım

Ramis SAĞLAM
İzmir

Hükümetin zeytin taban fiyatını açıklamasının ardından, zeytin üreticisi hem açıklanan taban fiyata hem de destek miktarına tepkili. Kuraklık ve artan maliyet karşısında mazot ve gübre desteğinin dekar başına 25 liradan 84 liraya çıkarılmasını üreticiler “komik” olarak değerlendirdi.

Zeytin alım fiyatını ve destek açıklamalarını Foça Zeytin Kooperatifi Yöneticisi Ercan Yüksektepe, Yüksek Ziraat Mühendisi Hatip Altekin ve zeytin üreticisi köylülerle konuştuk.

"TOPLADIĞIMIZ ZEYTİN MALİYETİ KARŞILAMIYOR"

Foça Ilıpınar köyünde zeytin üreticiliği yapan Mehmet Nizam, kuraklık nedeniyle bu yıl zeytin üretiminin düşük olduğunu ve verim alamadıklarını söyledi. Nizam, “Kuraklığın etkisiyle sulama yapılamadığı için zeytin leblebi gibi oldu. Bir önceki yıla göre maliyetler çok arttı. Mazota gelen zamlar belimizi büktü, her şey ateş pahası. Yevmiyeler çok pahalı olduğu için işçi de çalıştıramadık. Yapılan iş; yevmiyeyi, topladığımız zeytin; maliyetimizi bile karşılamıyor. 20 liraya aldığımız ilaç olmuş 500 lira. Göktaşı atamadık, çok pahalandı. Traktörü çalıştıralım mı çalıştırmayalım mı endişesi var” dedi.

"ZEYTİNİ HASAT ETMESEM DAHA KÂRLIYIM"

Atadan zeytincilik yaptığını söyleyen Hasan Altaşı, 25 yıldır kendisinin yetiştirdiği ağaçlarla zeytin üreticiliği yaptığını anlattı. Altaşı, “Bugünkü durumu görünce zeytin üreticiliği yaptığıma pişman oldum. Gübre atamıyor, traktörümüze mazot alıp kendi yerimizi işleyemiyoruz. 25 yıldır diktiğim zeytinleri süs olsun diye dikmedim. Yağmur yok kuraklık var. Allah’ın işi ona tamam bir şey diyemiyoruz ama maliyetlerin altından kalkamıyoruz. Mazot 28 lira olmuş, ilaç atamıyoruz. Bu yıl yetiştirdiğim zeytinlere 1 gram ilaç atamadım. Bu işin altından kalkamıyoruz. Hükümetin açıkladığı zeytin alım fiyatı kesinlikle yeterli değil. Bir kilo zeytinin maliyetini, bir litre mazotu, ilacını bile karşılamaz. Üreticinin elinden alınan zeytin tezgahta 80 ila 100 liraya satılıyor. Burada tüketiciyi de üreticiyi de düşüneceksin. Hükümetin verdiği desteğe sadece gülüyorum, o paraya bir avuç çiğdem bile vermiyorlar. Zeytini hasat etmesem daha kârlıyım” diye konuştu.

"MALİYETLER ALMIŞ BAŞINI GİTMİŞ"

Foça Kocamehmetler köyünde ilerlemiş yaşına rağmen zeytin üreticiliği yapmaya devam eden Müşerref Munar zeytin toplarken iki kez belini kırmış. “Benim durumum iyi” diyen Munar, diğer üreticilerin durumunun iyi olmadığını, bir taraftan artan kuraklık bir taraftan maliyetlerin bellerini büktüğünü söyledi. Munar, “Güzel sulanamayan yerlerde verim yok. Bu yıl verim çok kötü, maliyetler almış başını gitmiş. 200 lira yevmiye veriyoruz, 13 liraya zeytin satıyoruz. Sulaması, çapalaması, sürmesi, budaması kurtarmıyor. Destek falan da almıyorum” dedi.

"ÇiFTÇi ELiNi TARIMDAN ÇEKiYOR"

Foça Zeytin Yağı Kooperatifinde 600 zeytin üreticisine hizmet verdiklerini belirten Yüksek Ziraat Mühendisi Hatip Altekin, geçmiş yıllarda yüzü gülen üreticilerin bu yıl yüzünün gülmediğini söyledi. Altekin, “Dengesiz piyasaya karşın, zeytin üreticisi çok fazla masraf yapıyor. Girdi maliyetlerinin çok yüksek olması, mazot fiyatlarındaki artış, üreticiyi tarlasındaki kuyudan bile sulama yapamaz hale getirdi. Bu da direkt zeytin randımanına yansıyor. Geçmiş yıllarda 3-4 kilodan 1 litre zeytin yağı çıkarken, bu yıl ancak 5-6 kilo zeytinden 1 litre yağ alabiliyorlar” dedi.

Kooperatif olarak 77-80 liradan zeytin yağı aldıklarını anlatan Altekin, “Çiftçinin maliyetlerine baktığımızda başa baş maliyeti bile yakalayamıyorlar. Son beş yılda zeytine ve zeytinyağına verilen destek 80 kuruş, bu hiçbir şeyi karşılamıyor. Kooperatif olarak, çiftçi destek alsın diye bastırdığımız müstahsil makbuzunu alıp ilçe tarıma bile gidip vermiyorlar. Çünkü oraya götürürken yaktığı mazotu bile karşılamıyor. Yeterli desteği alamayan çiftçi elini tarımdan çekiyor” diye konuştu.

"600 ÇİFTÇİDEN ANCAK 15’İ BAŞVURUYOR"

Kuraklık nedeniyle ağaçların kuruma noktasına geldiğini söyleyen Zeytin Üreticisi ve Foça Zeytin Yağı Kooperatifi Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Yüksektepe, “Hükümetin açıkladığı fiyatlar hiç umduğumuz gibi olmadı. Destek ise Avrupa’ya göre yarı yarıya bile değil, destek çok yetersiz. Avrupa’da makineyle yapılan hasadı biz hâlâ elle yapıyoruz. Bu da bize fazlasıyla maliyet getiriyor. Hem açıklanan zeytin alım fiyatına hem de destek fiyatına haklı olarak tepkiliyiz. Hükümetin verdiği komik desteğe çiftçi başvurmaya tenezzül bile etmiyor. 600 ortağımızdan ancak 15 kişi başvuruyor” dedi.