Akdeniz: Kaybolan mülteci çocuklar için Mecliste araştırma komisyonu kurulmalı
Türkiye'de mülteci çocuklar için korunaksız, güvencesiz bir ortam olduğunu hatırlatan EMEP Genel Başkanı Ercüment Akdeniz, acilen TBMM’de bir araştıştırma komisyonu kurulması gerektiğini söyledi.
Fotoğraf: Ahmed Akacha/Pexels
Duygu AYBER GÜLTEKİN
İstanbul
Yapılan az sayıda araştırma, yanında herhangi bir yetişkin olmadan Avrupa'ya giden binlerce mülteci çocuktan haber alınamadığını söylüyor. Son 3 yılda 18 binden fazla çocuk kayıp. Bu sayının resmi rakamların çok üzerinde olma ihtimali ise ne kadar vahim bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Sık sık gündeme gelen bu konuya yönelik yapılan araştırmalar, hazırlanan raporlar ise yetersiz. Suriye’de 10 yıldır süren savaş nedeniyle yoğun göç alan Türkiye’de çok daha fazla çocuğun alıkonulmuş, istismara maruz bırakılmış olabileceğini söyleyen Emek Partisi (EMEP) Genel Başkanı ve Evrensel gazetesi Yazarı Ercüment Akdeniz, bir an önce TBMM’de bir araştırma komisyonu kurulması gerektiğini vurguladı.
AB CEPHESİNDE SORUNU ÇÖZME EĞİLİMİ YOK
Avrupa Polis Örgütünün (Europol) 2016 yılında yaptığı açıklamayı hatırlatan Akdeniz, “Kaybolan çocuk sayını 10 bin olarak açıklamıştı. Son olarak bu rakam 18 bin olarak revize edildi. Bu Avrupa Birliği sınırları içerisinde dehşet verici bir rakam” dedi. Çocuk istismarı, işçi olarak çalıştırılmaları, özellikle Avrupa başkentlerinde dilenci olarak kullanılmaları ve organ mafyası gibi birçok sorunun olduğunu kaydeden Akdeniz, bu sorunun Avrupa kamuoyunda da tartışıldığını ancak bir adım atılmadığını söyledi. Akdeniz, “Gerek Europol’un açıklamasından gerek son açıklamalardan sonra baktığımızda bu sorunun üzerine kararlılıkla giden bir irade görülmüyor AB cephesinden” dedi.
TÜRKİYE’DEKİ ORTAM MÜLTECİ ÇOCUKLAR İÇİN KORUNAKSIZ
Europol’un 2016’dan sonra her yıl yapması gereken veri açıklamasını baskılar nedeniyle yapmadığını ifade eden Akdeniz, “Böyle olunca ister istemez akla şu geliyor; Avrupa’da durum buysa, Türkiye ve dünyada nasıl? Çünkü Türkiye, özellikle Suriye savaşından sonra çok yoğun göç aldı. 5 milyonun üzerinde insan Türkiye’ye geldi ve bunların 1,5 milyonu Avrupa’ya geçti ya da geri döndü. 4 milyon insan hâlâ burada. Biliyoruz ki savaş olduğu zaman ilk kaçan çocuklar, kadınlar ve yaşlılar. Yetişkinler ya öldürüldü ya kayboldu ya da cezaevindeydi. Yani Türkiye’de bu çocukların kaybolma ihtimali çok güçlü. Çünkü burada çok daha korunaksız, güvencesiz bir ortam var” diye konuştu.
2016’DAN SONRA KAÇ ÇOCUĞUN KAYBOLDUĞU BİLİNMİYOR
Refakatsiz mülteci çocukların kaybolması sorunun araştırılmaya muhtaç bir konu olduğunu vurgulayan Akdeniz, “Türkiye mülteci statüsüne coğrafi çekince koyduğu için mülteci hakkı yok, uluslararası koruma yok, sadece geçici koruma statüsü var. Bu da 2016 sonrasında var. 2016 öncesinde kaç çocuğun savaştan kaçtığı, sınırdan geçtiği, nereye gittiği belli değil. Bu yönde devletin bir araştırması olmamış. Hâlâ yok” dedi.
TÜRKİYE’DE KAÇ ÇOCUK ALIKONULDU, İSTİSMAR EDİLDİ BİLMİYORUZ
Bu konuda CHP Milletvekili Candan Yüceer’in bir soru önergesi verdiğini, ancak düzgün bir şekilde yanıtlanmadığını hatırlatan Akdeniz, başta İstanbul ve büyük kentlerde çok sayıda çocuk işçi çalıştırıldığını, çok sayıda çocuğun dilendirildiğini hatırlattı. Bu çocukların şebekeler tarafından çalıştırıldığına dair ciddi iddialar olduğunu belirten Akdeniz, Küçükçekmece’de polis baskını yapılan bir evi hatırlattı. “Bir evin bodrum katında 6 çocuk ranzası bulundu. Birlikte çalışan Türk ve Suriye mafyası ele geçirildi. Odada hortum bulunmuştu. Kişi başı 100 lira kotasıyla çocukları dilendiriyor, kazandıklarını getirmeyen çocukları hortumla cezalandırıyorlardı” diyerek olayı hatırlatan Akdeniz, “Türkiye’de kaç tane yer var böyle? Kaç çocuk alıkonuldu, kaç çocuk istismar edildi? Kaç çocuk ikinci eş olarak zorla evlendirildi? Bu konuda ne devletin kapsamlı bir çalışması var ne soru önergelerine yanıt veriyorlar ne de Birleşmiş Milletler’in bu konuda bir çalışması var. BM de en az onlar kadar bu vebalin altında” dedi.
ULUSLARARASI KORUMA İÇİN BM MÜLTECİ YÜKSEK KOMİSERLİĞİ SORUMLULUK ALMALI
Konuyla ilgili soru önergeleri Meclise gelir gelmez İçişleri Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yanıt vermek zorunda olduğunu vurgulayan Akdeniz, “Eğer bu bakanlıklar cevap vermiyorsa bir suç mu gizleniyor, üzerine neden gidilmiyor soruları akla geliyor. Türkiye’nin tablosu kötü görünsün mü istenmiyor?” diye sordu. “Bu konuda acilen mecliste araştırma komisyonu kurulmalı. Çünkü soru önergeleri ortada kalıyor” diyen Akdeniz, çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
“Mecliste kurulacak bağımsız araştırma komisyonu hem mültecileri çağırıp konuşmalı hem bakanları hem de insanlar hakları savunucularını dinlemeli ve bir rapor oluşturmalıdır. Bu adımla beraber uluslararası bir gözlemci heyetinin de bu konuda Türkiye’de bağımsız bir çalışmaya dahil edilmesi gerekir. BM Mülteci Yüksek Komiserliği bir süre önce neredeyse bütün yetkilerini Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne bırakıp Türkiye’den kaçtı. Bu durum da ne kadar yanlış bir karar olduğunu gösteriyor. Mülteci çocuklar uluslararası koruma altında olamıyor. Uluslararası koruma için BM Mülteci Yüksek Komiserliğinin yetkilerini göç idaresine bırakması durumu kaldırılmalı. Yeniden uluslararası gözlem ve denetleme heyeti olarak buraya gelmeleri lazım. Sorumluluk almaları lazım. Vebalin altına girmeleri gerekiyor. Kamuoyunun da bu sorunu gündemde tutması lazım duyarlı olması lazım”
AVRUPA’YA GİDEN 18 BİNDEN FAZLA ÇOCUK KAYIP
Avrupa Polis Örgütü (Europol) 2016'da en az 10 bin refakatsiz mülteci çocuğun kaybolduğunu açıklamıştı. Belçika gazeteleri De Standaard ve Knack'in, Lost in Europe adlı araştırmacı gazetecilik kuruluşuyla yaptığı çalışmaya göre, 2018 itibaren yanlarında ebeveyni olmadan Avrupa'ya giden 18 bin 292 çocuktan haber alınamıyor.
Lost in Europe'un resmi dairelerden aldığı sayılara göre; İtalya'da 5 bin 775, Belçika'da 2 bin 642, Yunanistan'da 2 bin 118, İspanya'da 1889, İsviçre'de 944 kayıp mülteci çocuk bulunuyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
