13 Nisan 2020 00:10

Arap coğrafyasında geçen hafta | Salgından ölmeyen açlıktan mı ölecek?

Arap dünyasının önemli gazetelerinden al Kuds al Arabi, “Salgından ölmeyen açlıktan mı ölecek?” sorusunu soruyor. Öte yandan salgın dönemi güç dengeleri de tartışılan konular arasında.

Fotoğraf: Murtadha Al-Sudani/ AA

Paylaş

Ali KARADAŞ
Yusuf ERTAŞ

Bütün dünyada olduğu gibi Arap basınında da koronavirüs salgını gündemde olmaya devam ediyor. Arap dünyasının önemli gazetelerinden al Kuds al Arabi, “Salgından ölmeyen açlıktan mı ölecek?” sorusunu sordu. Salgından sonra Batı ülkelerinin yoksul ülkelere ve dünyaya ilgisinin azalacağını söyledi. Yaşanan kriz, özellikle şiddetli politik krizde olan Suriye, Yemen, Libya ve Filistin’de olduğu gibi bazı Arap ülkelerinde ön planda denildi.

DENGELER DEĞİŞECEK Mİ?

Arap basının önemli kalemlerinden Abdulbari Atwan, İkinci Dünya Savaşı’nın ABD’yi dünya lideri yaptığını ama koronavirüsün Çin’i öne çıkaracağını savundu.

Diğer bir önemli haber-yorum, Mısır’ın önemli gazetelerinden al Ahram’da yayımlandı. Makalede kayıt dışı çalışanların durumuna dikkat çekilerek, “Kayıt dışı ekonomide hiçbir güvenceleri olmaksızın çalışanlarsa en savunmasız olanlar. Bu insanlar bir finansal güvenlik ağları olmaksızın çok az birikimle ve hiçbir birikimleri olmadan kıt kanaat geçinen kesimdir” denildi.

Middle East Online sitesi, Suudi Arabistan liderliğindeki Arap Koalisyonunun, Yemen’de koronanın yayılmasını önlemek için iki haftalık bir ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Yapılan açıklamada “Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon, dünyanın en büyük insani krizini yaşayan yeni koronavirüsün ülkeye yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için Yemen’de perşembe gününden itibaren iki hafta boyunca tek taraflı ateşkes kararı aldı” denildi.

TÜRKİYE VE KORONA: BAŞKA BİR 15 TEMMUZ

Korona ile ilgili başka bir makale, Türkiye’yi yakından takip eden Muhammed Nureddin tarafından kaleme alındı. Nureddin “İlginç bir şekilde, hükümet, korona salgınıyla mücadele etmek için 15 Temmuz 2016 darbesiyle aynı yaklaşımı izledi. Bunun ana başlığı, korona salgınının Erdoğan’ın muhaliflerini zayıflatmak için beklenen ikinci fırsat olması” dedi. Nureddin, birçok Kürt belediye başkanının görevden alınmasını ve yerlerine kaymakamların ve valilerin atanmasını hükümetin ikinci yanlış tedbiri olarak değerlendirdi. Nureddin “Vicdan tutsakları ve gazeteciler de gözaltında tutuluyor” dedi.

MISIR’IN İŞÇİLERİ HAYATTA KALMA MÜCADELESİ VERİYOR

al Ahram

Mısır’da günlük ücretlerle hayatta kalan birçok işçi, koronavirüs krizinde ailelerini beslemek için mücadele ediyor. Mısır ekonomisinin yeniden inşası, 2011 ayaklanmasının beraberinde getirdiği ve yıllar süren huzursuzluk sebebiyle devam etmekteydi. Ancak yeniden inşa çabalarına rağmen ülke ekonomisi şubat ayında patlak veren koronavirüs salgının öncesinde de kırılgan bir haldeydi. Hükümetin, salgını zapt etmeye yönelik ekonomik faaliyetlerle mücadele etme çabaları durumu çok daha ciddileştirmekte.

Kayıt dışı ekonomide hiçbir güvenceleri olmaksızın çalışanlarsa en savunmasız olanlar. Bu insanlar bir finansal güvenlik ağları olmaksızın çok az birikimle ve hiçbir birikimleri olmadan kıt kanaat geçinen kesimdir.

Uluslararası Çalışma Örgütüne (ILO) göre, kayıt dışı işçiler, istihdamı sağlanan yaklaşık 30 milyonluk nüfusun yüzde 63’ünden fazlasını oluşturuyor. Mısırlı yetkililer, sektörün ülkedeki ekonomik üretimin yüzde 40 ila 50’sini oluşturduğunu belirtiyor.

Mısır, son haftalarda salgının kontrol altına alınmasına yönelik tedbirleri sürekli arttırdı. Hava trafiği kapatıldı ve restoranların, dükkanların ve diğer işletmelerin kapanmasına yol açan gece sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Yetkililer, kapatmadan etkilenenlere yardım etmek amacıyla acil yardım paketlerini bir araya getirmek için uğraştılar.

Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, virüsün ekonomik etkisini yumuşatma planı için 100 milyar Mısır lirası (6 milyar dolar) ayırdı. Hükümet, düzenli olmayan işçiler veya iş ve hareket kısıtlamaları sebebiyle işsiz kalanlara üç ay süreyle 500 lira nakit yardımı sunmakta.

Mısır nüfusunun yaklaşık yüzde 32.5’i yoksulluk sınırının altında, ya da günlük yaklaşık 1.45 dolarla yaşıyor ve milyonlarca insan yoksulluğa düşmeye karşı savunmasız.

ILO geçen ay koronavirüs krizinin etkisinin dünya çapında milyonlarca insanı işsizliğe ve yoksulluğa iteceğini belirtti.

YURT DIŞINDAKİ İŞÇİLERİN DÖNÜŞÜ SORUNLARI ARTIRIYOR

Hassan Abdel ZAHER

Mısır, binlerce vatandaşının işini kaybetmesini ve Katar’dan dönmesini bekliyor. Küçük Arap ülkesi, koronavirüsün yayılmasını kontrol etme çabalarının bir parçası olarak birçok ülkeden vatandaşların ülkeye girişini yasakladı. Katar yetkilileri ayrıca yüzlerce Mısırlı işçinin sözleşmelerini feshediyor ve diğer işçilerin sözleşmelerini yenilemeyi reddediyor.

Kahire Ticaret Odası Çalışma Bölümüne göre; Katar’da yaklaşık 300-350 bin Mısırlı çalışıyor. Diğer ülkelerdeki milyonlarca Mısırlı ile birlikte, bu işçiler her yıl Mısır’a milyarlarca dolar döviz gönderiyorlar. 2019’da Mısır, diğer ülkelerdeki çalışanlarından 26 milyar dolar döviz aldı. 10 milyon kadar Mısırlı diğer ülkelerde, özellikle de Arap Körfezi’nde çalışıyor.

Ekonomistler, diğer ülkelerden işçilerin geri dönmesinin işleri daha da kötüleştireceğini söylüyor.

Bununla birlikte, işsiz sayısındaki artışın ve ekonomik ve yaşam koşullarının bozulmasının siyasi bir tepkiye yol açacağına dair korkular var.

ÇİN; DÜNYANIN YÜKSELEN GÜCÜ

Abdulbari ATWAN
Rai al Youm

Çin, kendisine karşı sürdürülen medya kampanyasını umursamayarak ihtiyacı olanlara sessizce yardım ediyor. Eylemleri ve yüksek verimlilikteki faaliyetleri, verilmesi gereken cevabın sorumluluğunu üstlenmiş durumda.

Bugünlerde Çin’in bütün bilimsel başarıları sorgulanıyor. Çünkü Amerikalı “öğretmen” bunu istiyor. Çin’in ilerlediğini, bilimde model olduğunu ve beşeri hizmetlerde ilerlediğini söylemeye cesaret edenlerin bedenini kurban etmek için yeşil ışık yakılıyor.

Sessizce ve fabrikasyon Batı seslerinden uzak, iki olay, bu başarıyı pratik olarak kaydetti:

Birincisi: Birleşmiş Milletler patent tescil ajansı, Çin’in 2019 yılında en büyük patent başvuru kaynağı haline geldiğini açıkladı. Yapılan açıklamaya göre ABD’den gelen 57 bin 840 talebe karşılık Çin’den 59 bin talep geldi. Teknoloji devi Huawei, en büyük patentli şirket olarak dünyadaki tüm akranlarını geride bıraktı.

İkincisi: İlk korona vakasının görüldüğü Wuhan’da karantinanın 76 gün sonra kaldırılma kararından sonra yapılan kitlesel kutlamalar. İşlerin normale döndüğü, trenlerin yolcu taşıdığı ve yolların yayalarla dolduğu müthiş bir zafer günüdür.

İronik olarak bu iki büyük olay, Başkan Trump’ın “Şeffaf olmadığı ve Çin’in yanında durduğu” gerekçesiyle Dünya Sağlık Örgütüne yardım kesme kararıyla örtüştü.

Amerikan Arap Lobisi, Çin’in dünyanın zirvesine hızla yükselişi ve korona ile mücadelede büyük güç veren harika performansı gerçeğine işaret eden insanlara karşı durmaya her zaman hazır. Amerika bugün, yarın ve ertesi gün en büyük güçtür!

Bize devletlerin büyüklüğünün sadece füzelerinde, uydularında ve uçak gemilerinde değil, patentlerinde de olduğunu söylediler. Ve işte Birleşmiş Milletler ve en önde gelen ihtisas komitesi, Çin’in ABD’yi tahtın tepesinden indirdiğini ve tüm dünyada en çok buluş gerçekleştiren devlet haline geldiğini doğruladı. Trump; yaptırım uygulamak ve ülkesine yardım etmesini engellemek için inisiyatif alınmasına şaşırmayacağız çünkü bu mağlupların yöntemidir.

Bugün Çin, koronavirüs krizini yönetmede inanılmaz mükemmellik sergilemiş ve renk, cinsiyet, ırk ve din ayrımı yapmadan 98’den fazla ülkeye imkanlarını ücretsiz olarak ihraç etmiştir. Çin sessizce icat ediyor ve yeni şeyler ortaya çıkarıyor. Trump, Arap arkadaşları gibi gürlüyor ve köpürüyor. Kılıcını sağa sola sallıyor ve rakiplerine karşı küfürlü kelimeler kullanıyor.

İkinci Dünya Savaşı, Amerikan gücünün yükselişine zemin hazırladı. Uluslararası korona savaşı yeni süper gücün, yani Çin’in temellerini kurdu. Bizi şaşırtan şey, bazı Arapların hâlâ Amerika’yı savunuyor olması ve Çin’e saldırarak başarılarını azaltmaya çalışmaları. Sanki Irak, Libya, Suriye, Yemen ve Filistin’i yıkıma uğratan Çin’miş gibi.