09 Nisan 2020 00:30

Esnafa kredi bile Kafdağı’nın ardında!

Denizli’de esnaf, “Alacaklı borcunu istiyor, devlet borcu olana kredi vermiyor. Alsak bile dükkan kapalı nasıl geri ödeyeceğiz” kaygısı yaşıyor.

Fotoğraf: Evrensel

Reklam

Hilmi MIYNAT
Denizli

Koronavirüs salgınından ekonomik olarak etkilenen esnafa yönelik açıklanan ‘destek paketi’nde yer alan ‘krediye’ zaten kredi borcu altında ezilen esnaf tepki gösterdi. Denizli’de esnaflar, “Alacaklı borcunu istiyor, devlet borcu olana kredi vermiyor. Alsak bile dükkan kapalı nasıl geri ödeyeceğiz” kaygısı yaşıyor.

Denizli’de 18 yıldır bakkal dükkanı işleten Elvan Ünal koronavirüs salgını yayılınca ekonomik tedbirler alan hükümetin şirketlere hibe, esnafa faiz destekli kredi çıkarmasını eleştirdi. Ünal, “Kredi almak Kafdağı’nın arkasındaki 7 başlı ejderhayı yakalamaktan zor. Kredi borcun olmayacak, BAĞ-KUR ve SSK borcun olmayacak, devlete vergi borcun olmayacak, kredi notun iyi olacak, 5 yıl içinde esnaf kefalet ya da KOSGEB destekli kredi kullanmamış olacaksın ayrıca bir taşınmaz ya da 5 yaşında bir araç ipotek edeceksin yetmiyor bir de kefilin olacak! Gelen tepkiler üzerine kefil ve ipotek şartı kalkmış olsa da yine de almak mümkün değil” dedi.

Teşvik edilen krediden banka şubelerinin 345, 540, 1050 lira tutarlarında kesintiler yaparak esnaf üzerinden ayrıca kazanç sağladığını söyleyen Ünal, “Ayrıca kredi 6 ay ödemesiz şeklinde lanse edilse de seçilen ödeme takvimine göre aylık ödeme seçen esnaf ilk ödemeyi, ilk ödemeyi takip eden ayda yapmak zorunda. Burada devletten beklenen beyan eden her esnafa hibe şeklinde 10 bin lira kredi vermesi, çalışanı olanlara da 2 bin TL kadar işçi desteğiydi ama maalesef ülkemizde bu olmadı. Yine hükümet şirketlere destek sağlarken tek başına çalışan işi bozulmuş ya da işyerini kapatmak zorunda kalan esnafa herhangi bir destek vermedi” diye konuştu. 

Ünal, hükümetin genelge ile kapattığı kahvehane, berber, kuaför gibi küçük işyerlerinde BAĞ-KUR, SSK ödemelerini 10, 11 ve 12. aya ertelerken bu krizde işyerini kapatmak zorunda olan ya da işleri bozulan diğer sektörlere bu ertelemenin sağlanmamasına tepki gösterdi. Ünal, işi bozuk olduğu için ödemesini yapamayan terzi, tuhafiyeci, ayakkabıcı, minibüs ve taksi şoförlerinin nasıl ayakta kalacağını sordu. 

"DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ FATURA OKUTMAYA DEVAM EDİYOR!"

Ünal ayrıca salgın sürecinde Denizli Büyükşehir Belediyesini de su faturaları üzerinden şöyle eleştirdi: “Pek çok büyükşehir belediyesi su fiyatlarını yüzde 50 düşürürken, ihtiyacı olan vatandaşlara nakdi ve ayni yardım yaparken, Denizli Büyükşehir Belediyesi su faturalarını okutmaya devam ederek herhangi bir yardım çalışması da yapmadı ya da biz görmedik duymadık!”

"KÜÇÜK ESNAF BU YÜKÜN ALTINDAN KALKAMAZ"

Tost dükkanı işleten Aysel Menteş destek paketinden kendilerine kredi çıkmasını eleştirerek, “Destek paketinden maalesef bize yine banka kredisi çıktı. Çıktı çıkmasına da esnaf zaten kredilerle ayakta duruyordu. İşyerleri kapatılan esnafın yüzde sekseni zaten bankalara borçlu, güç bela ayakta duruyoruz. Günlük kazançla ayakta durmaya çalışan küçük esnaf bu yükün altından kalkamaz. İki ay kapalı kalması demek iki aylık kira, elektrik, su, sigorta parası birikecek demek. Bunun yanı sıra günlük para akışı kesildiği için beş kuruşsuz kalacağız” dedi.

Esnaf odalarının sürece etkisini de sorgulayan Menteş, “Nerede aidat ödediğimiz bu kurumlar? Böyle günlerde yanımızda olmayacaklarsa ne işe yararlar” diye sordu.  Denizli esnafının da bitik durumda olduğunu ifade eden Menteş, çarşının boşaldığını, bütün komşuların kapısına kilit vurduğunu, açık olanlarınsa iş yapamadığını belirterek, “Dışarı çıkmayın evde kalın diyorlar. Dışarı çıkanların yüzde sekseni bankalarda. Kredi başvuru, öteleme yaptırabilenler şanslı. Diğerleri banka banka gezmekte. Nasıl evde kalsınlar” ifadeleriyle tepkisini dile getirdi. 

"MASRAFLAR DEVAM EDİYOR BORÇLAR BÜYÜYOR"

Emlakçı ve apart işletmecilerinin de bu süreçte maddi olarak büyük sıkıntı yaşadığını söyleyen Ali Aslan yaklaşık 8 yıldır emlakçılık ve apart işletmeciliği yaptığını söyledi. Aslan, “Salgın öncesinde de emlak piyasası durgundu. Günlük ya da haftalık kiralama ile işleri yürütmeye çalışıyorduk. Şehirde öğrenci yok, kimse dışarı çıkamadığı için apart tutan da yok. Biz apartın dezenfeksiyonu için her gün temizlik yapmaya devam ediyoruz. Masraflar devam ediyor borçlar büyüyor. Elemanların bir kısmını ücretsiz izne yollamak zorunda kaldım” diye konuştu.

"BANKALAR DESTEK DEĞİL ELİMİZDEKİNİ DE ALMAK İÇİN KREDİ VERİYOR" 

Kendisinin ticaret odasına kayıtlı olduğu için esnaf destek kredisinden faydalanamadığını ifade eden Aslan, “Dairelerin faturaları, benim kredi kartı borçlarım var. Bir özel bankadan mesaj geldi krediniz hazır diye fakat vadesini kendileri ayarladığı için 40 bin lirayı 70 bin lira olarak geri alacak. Ben neden alayım ki o krediyi. Bankalar destek için değil elimizdekini de almak için kredi veriyor. Evet bu salgın sürecinde toplumsal dayanışma içinde olmalıyız ama odaların, ilgili bakanlıkların kısaca devletin de bize destek olması gerekiyor” sözleriyle yaşadıkları maddi sıkıntıya çözüm istedi. 

İşyeri kapanan bir berber ise, “Devletin esnafı düşünerek yaptığını sanmıyorum, ‘Evde kalın ama ödemenizi yapın’ diyor. Paran var mı diye sormuyor. Dükkan sahibini aradım durumumu anlattım. ‘Paran varsa kirayı getir, devlet size destek veriyor’ dedi. Ama biz krediyi çekemedik kredi borcumuz var. Evde tıraş yapma, iş yerini açma eve ekmek nasıl gelecek” dedi. 

Reklam