Dünya mirasına kazma vuruldu

Lezgin Akdeniz
Devran Toptaş

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan ‘Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı Projesi’ ilk etabı kapsamında DSİ’nin Dicle Vadisi’nde başlattığı sazlık ve bataklık ıslah çalışması ağaç kıyımına dönüştü. Silvan köprüsünden başlayan ıslah çalışması 21 km’lik bir alanı içine alıyor. Bataklık ve sazlık ıslah çalışması adı altında iş makinelerinin girdiği vadide kepçeler ağaçları eze eze ilerliyor. Ayrıca proje nedeniyle UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Hevsel Bahçeleri’nin de zarar görmesi söz konusu.

UNESCO: PROJE DURDURULSUN

Dicle nehrinin debisinin azalmasıyla oluşan geniş kıyı kesimi verimli bahçe ve bostanlara dönüştü. Fiskaya’daki vatandaşlar nehir kıyılarında yaptıkları bahçe ve bostanlarda uzun yıllardır sebze, meyve yetiştiriyor. Bunun dışında ıslah çalışmasının başladığı vadide kavak, ceviz, erik, kayısı ağacının yanı sıra çok sayıda meyve ağacıyla önemli bir yeşil alana dönüşmüş. Islah çalışmaların başlaması üzerine UNESCO’dan gelen heyet ağaç kıyımını yerinde gözlemledi. Heyet çalışmanın ekolojik sisteme zarar verdiğini ve durdurulması yönünde beyan verdi. Heyet gözlemlerini rapor haline getirecek. 

AĞAÇ KIYIMI DURDURULSUN

30 yıldır bahçe işiyle uğraşan Medeni Azar, binlerce ağacın kesildiğini belirterek, yıllar önce kapatılan kum ocağından tahrip olan yerleri kendi imkanlarımızla iyileştirme yaptıktan sonra burada domates, salatalık, çilek, biber, patlıcan ekmeğe başladıklarını söyledi. Ali Söylemez ise  Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nden gelen ekiplerin ağaç sayımı yapıp, ağaçların kesileceğini ve zararlarının ödeneceği söylediklerini anlatarak “Biz başta itiraz ettik ancak bize ‘burası size ait değil hiçbir hak talebiniz olamaz’ dediler. Benim bahçemde 272 ağaç vardı. Hepsini kesildi. Burada 80 bahçe var, bahçesinde 500 ağaç olanda var ve bunların hepsi kesilecek” diye konuştu.

‘UNESCO’NUN RAPORU ENGEL OLAMAYACAK’

DSİ şefi ise söz konusu projede yeşil alanlar, bisiklet yolları,  meydanlar, sosyal donatılar, açık spor ve rekreasyon alanları olacağını ve kente yararlı olacağını iddia ederek “Vatandaş burada bir istihdam alanı yaratmış olabilir ancak ve bahçeleri olanlar kanunen işgalciler. Burada herhangi bir hak talebinde bulunamazlar” dedi. UNESCO’nun itirazı sorduğumuz projenin şefi şunları söyledi: “UNESCO’dan bir ekip geldi rapor hazırlayacaklarını söylediler. Sur yıkılırken neredeydiler. Bugün gelip 3-4 ağacın derdine düşmüşler. Hazırlayacakları rapor çalışmamıza herhangi bir engel çıkarmayacaktır. Kesilen ağaçlar yeniden ekilir, yine yetişir.” 

‘PROJE BİTKİ ÖRTÜSÜNE MÜDAHALEDİR’

Hevsel Koruma Platformu Üyesi Güner Yanlıç, Hevsel bahçelerini de kapsayan bu sözüm ona ıslah ve iyileştirme çalışmalarını eleştirerek  “Hevsel, tarihi Sur kenti ile birlikte UNESCO dünya mirası olarak kabul edilmiştir. İnsan elinin değmemesi hatta bir çivi bile çakılmaması gerekirken DSİ Kırklardağı rekreasyon çalışmaları ile Dicle nehrini kanala koymayı hedefleyip doğal bitki örtüsüne müdahale etmektedir” dedi. (Diyarbakır/MA)

Fotoğraf: Lezgin Akdeniz/Devran Toptaş-MA