02 Nisan 2018 23:02

Pis yerlerde yaşayabilme yetenekleri DNA’larında gizli

Bilim insanları buldukları tüm genler içinde, hamam böceklerinin nükleer savaşlarda hayatta kalmalarını sağlayacak bir gen grubu bulamadı.

Paylaş

Bilim insanları, hangi genlerin böceklerin hayatta kalmasının anahtarı olduğunu belirleyerek onları daha iyi kontrol altında tutmanın yollarını bulmayı umuyor.

Hamam böceklerinin dünyanın en iğrenç yerlerinde gelişebilme yeteneklerinin sırrı, DNA’larında gizli.

Amerikan hamam böcekleri, 16. yüzyılın başlarında Afrika’dan Amerika’ya oradan da tüm dünyaya yayıldılar. Bu böceklerin nüfusu; evlerin, restoranların ve ofislerin karanlık ve nemli köşelerini kendi evleri yapmalarıyla, tuvalet ve mutfakların en sevdikleri uğrak yerleri haline gelmesiyle birlikte patlama yaşadı.

BİNDEN FAZLA GENE SAHİPLER

5 cm uzunluğa kadar büyüyebilen türlerin, bu pis ve sağlıksız köşe bucaklarda nasıl başarılı bir şekilde gelişebildiklerini anlamak için Çinli bilim insanları, Amerikan hamam böceğinin (Periplaneta americana) tüm genetik yapısını deşifre ettiler. Bilim insanları, bu türün 20 binden fazla gene sahip olduğunu ve genetik kodunun bir insan kadar geniş olduğunu fark ettiler.

Şangay’daki Institute of Plant Physiology and Ecology’nin bir projesinde çalışan Shuai Zhan, sıralanan DNA’nın arasında, Amerikan hamam böceğinin adapte olduğu hoşa gitmeyen nişlerde hayatta kalmasına yardımcı olan aşırı derecede geniş gen gruplarını tespit etti.

ZEHİRLİ GIDALARA KARŞI KORUYAN SİSTEM

Nature Communications dergisinde yazan Zhan, hamam böceklerinin; yiyeceklerin, özellikle de en çok tercih ettikleri fermente gıdaların kokusunu hissetmelerine yardımcı olan genişletilmiş bir gen kümesine sahip olduklarını anlatıyor. Bir başka gen grubu da hamam böceklerini zehirli gıdaların etkisine karşı koruyan, böceklerin içsel detoksifikasyon sistemini kapsıyor. Yine başka bir gen grubu, karşılaştığı tüm mikroplardan kaynaklanan enfeksiyonlarla mücadele etmek için böceklerin bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Tüm bu gen grupları, hamam böceklerini içinde yaşadıkları pislik karşısında daha dirençli hale getiriyor.

Ayrıca, hamam böceklerinin etkileyici bir oranda üremesini sağlayan çok fazla gen var. Bu genlerden bazıları ise hamamböceği larvalarının yırtıcıları tarafından kemirilmiş veya parçalanmış herhangi bir organlarının yeniden büyüme yeteneklerini destekliyor. Bilim insanları, hangi genlerin böceklerin hayatta kalmasının anahtarı olduğunu belirleyerek onları kontrol altında tutmanın yollarını bulmayı umuyorlar.

Zhan ve meslektaşları, buldukları tüm genler içinde, iddia edildiği üzere, hamam böceklerinin nükleer savaşlarda hayatta kalmalarını sağlayacak bir gen grubu bulamadı. Zhan, “Bunun bir abartı olduğunu ve kanıtlanmadığını düşünüyorum” dedi.

Başlık ve arabaşlıklar Evrensel’in tercihidir.
theguardian.com’dan çeviren Selen ADIGÜZEL

ÖNCEKİ HABER

Danimarka’da çalışanlar grev, işveren lokavt diyor

SONRAKİ HABER

Çukur dizisinde Ömer Hayyam'ın 'şarap'ı sansürlendi