Gençlerin seçilme hakkı var, işi yok!

Bülent FALAKAOĞLU

Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 kasım ayı işsizlik rakamlarını açıkladı. Feci sonuç ortaya çıktı. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 590 bin kişi arttı. İşsiz sayısı rekor kırarak 3 milyon 715 bin kişi oldu. 
İşsizlik oranı yüzde 12.1 olarak açıklandı. İşsizlik mart 2010’dan bu yana ilk kez yüzde 12’yi aştı. Böylece oransal olarak son 6 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış oldu. 

Bu feci tablo, kamudaki yüksek istihdam artışına rağmen yaşandı. Hükümet her ne kadar, 100 binin üzerinde kamu emekçisini KHK’lerle memuriyetten ihraç etse de, son bir yıl içinde memur alımlarını artırdı. Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 2015 yılına göre kamu istihdamı yüzde 1.2 oranında arttı. Kamu istihdamı 3 milyon 562 bin kişi olarak gerçekleşti. 

GENÇLER YA İŞSİZ YA AYLAK

Genç nüfusta ise durum çok daha vahim. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 3.5 puan arttı. Genç issizlik oranı yüzde 22.6 olarak açıklandı. Bu yaklaşık her 4 gençten birinin işsiz olduğu anlamına geliyor. 

Bu resmi rakamlar gösteriyor ki referandumda onaylanacak anayasa taslağında seçilme yaşını 18’e indiren iktidar gençlere iş imkanı sağlayamıyor. 

Bir de ne eğitimde ne de istihdamda olan gençler var. Yani ne işleri var, ne askerdeler, ne de okulda. Oranları yüzde 23.9. Yani ülkenin her 4 gencinden biri bu halde aylak. 

Söz konusu aylaklık, “Çok çocuk yapın”, “Genç nüfus ekonomik potansiyeldir” propagandasıyla oldukça çelişkili. Ülkemizde gençler sadece ucuz işçiliğe payanda!

MESLEKİ EĞİTİME ÖNEM SÖZDE KALDI

Eğitimli işsiz sayısı patladı. Üniversite mezunlarında işsizlik oranı 10.3’ten 13.9’a çıkarak yüzde 30’luk bir artış gösterdi. Üniversite mezunları iş bulmakta zorlanıyor.

4+4+4 eğitim sistemine geçerken mesleki eğitimin kalitesini artıracağız iddiasında bulunan hükümet, meslek liselileri işsizliğin kucağına itti. Mesleki lise ve teknik lise mezunlarında işsizlik oranı 10.2’den 14.9’a çıktı. Meslek liseliler ya ucuz işçi ya işsiz!
Lise mezunlarında işsizlik oranı da oldukça yüksek; yüzde 13.9. En şanslıları lise altı eğitime sahip olanlar ile okur yazar olmayanlar. Okur yazar olmayanlarda işsizlik oranı yüzde 6.4 ile genel oranın neredeyse yarısı.  

KENTLER İŞSİZ KAYNIYOR

Tarım dışı işsizlik oranı 1.9 puanlık artış ile yüzde 14.3 olarak gerçekleşti. Kentler adeta işsiz kaynıyor. Her üç çalışandan biri kayıt dışı çalışıyor. Kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 33 olarak açıklandı.

Yüz binlerce kişi uzun süreli işsiz. 1 yıldan fazla süredir işsiz olanların sayısı 818 bini buldu. 

Tarım sektöründe çalışan sayısı 101 bin kişi azaldı. Artık tarımın işsizliği gizleme özelliği giderek azalıyor. Önceden yüzde 20’nin üzerinde seyreden tarımsal istihdam artık yüzde 18.7 düzeyinde.

Sanayi istihdamı yüzde 19.6, hizmetler sektöründe ise yüzde 54.2. İstihdamın yarısından fazlası hizmet sektöründe. Çok büyük atılımlar yapan inşaat sektörünün istihdama katkısı sadece yüzde 7.4.

İNŞAATLA BÜYÜK TÜRKİYE MASALININ SONU

Hava alanı, tünel, otoyol, köprü gibi mega projelerle inşaatla “büyüyen Türkiye” propagandası işsizlik gerçeğine çarpıyor. Sanayi istihdamı yüzde 20’nin altında seyrederken milli gelirden aldığı payı sürekli artan inşaat istihdam yaratmada yetersiz. 

İstihdam verileri, uygulanan ekonomik modelin rant ve işsizlik yarattığını, AKP’nin işsizlikle mücadelede başarısız kaldığını ortaya koyuyor.

Gençlerin ve kadınların işsizlik girdabında olduğu, geleceğe iyimser bakabilmenin mümkün olmadığı bir ortamda gözleri dev projelerden gerçeklere dönmenin vakti geldi de geçiyor! 

GERÇEK İŞSİZ SAYISI: 6 MİLYON 611 BİN 

Resmi işsizlik rakamlarına, iş bulma ümidini kaybettiği için iş aramayan ve bu yüzden işsiz sayılmayanlar... İş aramayan ancak çalışmaya hazır olanlar... Ve de mevsimlik ve zamana bağlı eksik çalışanlar eklendiğinde gerçek işsizlik ortaya çıkıyor.  DİSK-AR’ın araştırmasına göre kasım 2015’te 5 milyon 978 bin olan geniş tanımlı gerçek işsiz sayısı kasım 2016’da 6 milyon 611 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsiz sayısı 633 bin kişi artarak yüzde 20 olarak gerçekleşti. 

5 YILDIR SÜREKLİ ARTIYOR

İşsizlik oranlarının son beş yıllık seyrine bakıldığında hem sayısal hem de oransal olarak istikrarlı bir yükseliş yaşıyor.
Kriz sonrası dönemde düzelme eğilimi gösteren işsizlik oranları yine kriz dönemdekine benzer biçimde yükselmeye başladı. Kasım 2012’de yüzde 8.6 olan işsizlik oranı 3.5 puanlık artışla yüzde 12.1’e yükseldi. İşsiz sayısı da son beş yılda 1 milyon 411 bin kişi artarak 3 milyon 715 bine yükseldi. 

DİSK-AR’ın araştırmasına göre sadece işsizlik oranları değil işsiz sayıları da düzenli bir biçimde artış gösteriyor. Son on yılın (2006-2016) işsiz sayılarına bakıldığında oldukça çarpıcı sonuçlar ortaya çıkmakta. 2016 yılı işsiz sayıları son on yılın zirvesine yükselmiş durumda. 2006 kasım ayında  1 milyon 940 bin olan işsiz sayısı krizin etkisiyle 2009 mart ayında 3 milyon 359 bine yükseldi. Daha sonra  2.2 milyon seviyesine kadar gerileyen işsiz sayısı 2016 kasım ayında rekor kırarak 3 milyon 715 bine yükseldi. 

Son 10 yılda işsiz sayısı 1 milyon 775 bin arttı. Kasım 2016 işsiz sayıları kriz dönemi dahil en yüksek işsiz sayısı.