Ruhi Bey 40 yaşında

Edip Cansever’in öne çıkan şiir kitaplarından Ben Ruhi Bey Nasılım’ın ilk basımının üzerinden 40 yıl geçti. Yapı Kredi Yayınları Türk Dil Kurumu Şiir Ödüllü kitabı özel bir baskıyla okurlarıyla buluşturuyor. 

Ruhi Bey, Edip Cansever’in toplumsal planda yıpranmış, tıkanmış bir zihnin dağınıklığı içindeyken karabasandan kurtulmanın aracı yaptığı dramatik bir bilinçaltı figürdür. Edip Cansever, Çağrılmayan Yakup ile Tragedyalar’da denediği kalıpları yeniden kurarak kendi şiir anlayışının doruğuna çıkar, adeta “Edip Cansever sesi”ne ulaşır.

“Ben Ruhi Bey, mutlu olan Ruhi Bey
Ölümü gömdüm, geliyorum
Bir sonbahar günüydü, geliyorum
Güneşler buz gibiydi, geliyorum
Ve bütün kötülükler
Ölümün armaları gibiydi
Size anlatırım, geliyorum...”

EDİP CANSEVER KİMDİR?

8 Ağustos 1928’de İstanbul’da doğan Edip Cansever, İstanbul Erkek Lisesini bitirdi. Yüksek Ticaret Okulundaki öğrenimini yarıda bırakarak babasının Kapalıçarşı’daki dükkanında ticarete başladı ve 1976’ya kadar antikacılık yaptı. Turgut Uyar ve Cemal Süreya ile birlikte “İkinci Yeni”nin öncü şairleri arasında anılan Cansever’in ilk kitabı İkindi Üstü (1947), 19 yaşında bir gencin dünyayla tanışmasının ve ilk itirazlara yeltenişinin izlenimlerini dile getirir. Yer yer acemice de olsa alttan alta, akacağı derin ve geniş yatağın ilk işaretlerini de taşıyan bu kitaptan sonra çıkan Dirlik Düzenlik (1954), büyük ölçüde “Garip Şiiri”nin etkisinde kalsa da, şairin daha sonra İkinci Yeni’ye ulanacak şiir yaklaşımının ilk ipuçlarını verir; bu kitaptaki “Masa da Masaymış Ha”, Türkiye şiirinin en çok bilinen örnekleri arasında yer alacaktır.

Cansever’in dilini olduğu kadar konularını, yöneliş ve tercihlerini de bulduğu kitap olan Yerçekimli Karanfil (1957), “bireyin yalnızlığı ve yabancılığının güdülediği sonsuz arayış çabası” biçiminde özetlenebilecek Cansever şiirinin temellerini atar; bu izlek, “dramatik şiir”in ustalık örnekleri olan Umutsuzlar Parkı (1958), Petrol (1959), Nerde Antigone (1961) ve Tragedyalar (1964) ile sürer. Çağrılmayan Yakup’la (1969) başlayan, sol siyasal eylemlere duygusal ve düşünsel planda katılışın şiirleri, Kirli Ağustos’ta (1970) çeşitlenerek sürer, Sonrası Kalır’la (1974) destansı boyutlar kazanır. Ben Ruhi Bey Nasılım (1976) ve Sevda ile Sevgi (1977), toplumsal planda yaşanan “yenilgi”nin ardından yeniden bireysele dönüştür; Şairin Seyir Defteri (1980), Bezik Oynayan Kadınlar (1982), İlkyaz Şikâyetçileri (1984) ve Oteller Kenti (1985), bu “içe kapanış”ı evrensel yalnızlık planında kavrayışın şiirlerini toplar. Yerçekimli Karanfil ile 1958 Yeditepe Şiir Armağanı, Ben Ruhi Bey Nasılım ile 1977 TDK Şiir Ödülü, Yeniden (toplu şiirler, 1981) ile 1982 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü alan Edip Cansever’in yayımlanmamış şiirleri Gül Dönüyor Avucumda (1987) adlı kitapta toplanmıştır. (KÜLTÜR SERVİSİ)