‘Maden, hatıralarımızı yerle bir edecek’

Volkan PEKAL
Artvin

Artvin merkeze bağlı Yukarımaden (Yukarı Hod) köyünde sondaj çalışmaları devam eden altın ve bakır madeni arama projesi nedeniyle Aşağı ve Yukarı Hodlular tedirgin.
Orada büyüyen, çocukluğu orada geçen ya da köyünü yazdan yaza ziyaret eden vatandaşlar, köylerinde siyanür kullanılmasını istemiyor. Pek çok endemik bitki topluluğunun da bulunduğu bölgede, maden Hodlular için doğanın tahrip edilmesi, aynı zamanda yaşam kültürlerinin tahrip edilmesi, hafızalarının, anılarının da yok edilmesi anlamına geliyor.
Dursun Kurt, yıllar sonra tekrar köyüne yerleşenlerden. Uzun yıllarca Artvin dışında çalıştıktan sonra Hod’a geri dönen Kurt, madenin kendileri için öncelikle doğal yaşamın ve hatıraların yok edilmesi anlamına geldiğini ifade etti. Kurt, “Çocukluğum buralarda geçti. Buralarda hayvan otlatırdık. Bu hayatı başka yerde yaşayamam. Köy yaşanmaz hale gelecek. Yıllar sonra geldiğim köyümde huzurlu bir hayat istiyorum” dedi.
Yaşamının 70 yılını Artvin’de geçiren 74 yalındaki Ali Özkan madenin ne demek olduğunu en iyi bilenlerden. 12 sene Murgul’da bulunan bakır madeninde çalışan Özkan, "Ben bu yaşımda sıhhatliysem bunu köyümün doğallığını yitirmemesine borçluyum” dedi. Almanya’da hayatını sürdüren Aynur Duman, hep köylerine dönme hayali ile yaşadıklarını belirterek “Memlekete döndüğümüzde köyümüzü bıraktığımız gibi görmek istiyoruz” dedi. Her yıl ailelerin, akrabaların köyde buluştuğunu ifade eden Duman, köyün soğuk suyundan içmek için geliyoruz” şeklinde konuştu.
Köyün gençlerinden İrfan Gülle de, “Siyanür kullanmayacağız diyorlar. Ama bu bize inandırıcı gelmiyor. Çıkan cevheri başka yerde ayrıştırmaları masraflı olacak” dedi. Siyanür kullanılmaması için ellerinden geleni yapacaklarını söyleyen Gülle, “İnsanlar işsizliğe inandırıldı. ‘Burada çalışıp emekli olacaksınız’ dendi. Barajda çalışarak emekli olanlar da oldu. Ama zararını geç fark ettik. Bunu barajda yuttuk, ama madende yutmak istemiyoruz” şeklinde konuştu.

YİNE ÇALIK GRUBU
Hod’da yüzde 70 hisseye sahip olan Çalık Grubuna bağlı Lidya Madencilik ve yüzde 30 hisseye sahip olan İngiliz Mariana Resource ortaklığı ile 2015 yılında başlayan sondaj çalışmaları 73 kilometrekare alanda hâlâ devam ediyor. Madenci şirketler güç kaynağı için büyük ölçüde tamamlanacak olan Deriner Barajı’na güveniyor. Mariana Resource alt kurumu olan AMG Mineral Madencilik AŞ adı altında sürdürülen sondaj çalışmalarına göre yayımlanan kaynak tahmininde ton başına yüzde 13.4 gr altın ve yüzde 2 bakır olduğu saptandı. Kısa zaman öncesine kadar bakır araması yapıldığını düşünen Hod’luları altın oranının bu kadar fazla olması nedeni ile siyanür korkusu sardı.