Büyükler büyük vergi kaçırıyor

Hesap Uzmanları Kurulu’nun finans kesimine yönelik denetimleri, Türkiye’de büyük paralar kazananların kaçırdıkları verginin de büyük olduğunu ortaya koydu.
Yıllık nakit, çek, senet, eft ve havale toplamı ‘500 bin YTL’nin üzerinde olan’ kişi ve kuruluşların büyüteç altına alındığı denetimlerde 2005’te 611, 2006’da ise 563 kişi incelendi.
4 bin 708 raporun düzenlendiği bu denetimlerde, 18 milyar YTL’lik beyana karşılık 5 milyar 450 milyon YTL’nin devletten kaçırıldığı saptandı. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural’dan alınan bilgiye göre, 2005 yılında başlatılan finans kesimi denetimleri büyük ölçüde tamamlandı.
Son yıllarda kayıt dışı ekonomi ile mücadeleyi de öncelikleri arasına alan ve buna yönelik farklı bir denetim stratejisi güden Hesap Uzmanları Kurulu, finans kesimi denetimlerinde olaydan kişilere gitme (case base approach) yöntemini kullandı.
Burada uygulanan yaklaşımda stratejik enstrüman ‘’banka işlem bilgileri’’ hedef ise ‘’kayıt dışı bırakılan ve firmanın ortakları, yöneticileri veya bunların güvendiği gerçek kişiler adına açılan hesaplarda izlenen hasılatın tespit edilerek kayıt içine alınması’’ olarak belirlendi.
Hesap Uzmanları Kurulu’nun Ar-Ge Birimi, daha sonra bankaların 2003 ve 2004 yıllarındaki nakit, çek, senet, EFT ve havale bilgilerine yöneldi. Bu çerçevede, bankalardan söz konusu 2 yılda nakden (bizzat ya da başkası kanalıyla) yatırılmak suretiyle veya çek ve senet tahsili, havale ya da EFT yoluyla hesaplarında bir yıl içinde ‘’500 bin YTL’yi aşan (o dönem 500 milyar TL)’’ işlem gerçekleştirilen kişi ve kuruluşların listesi istendi.
2003 ve 2004 yıllarına ilişkin bu bilgiler, 2005 yılı içinde kurula ulaştırıldı. Yapılan değerlendirmede, nakit, çek, senet tahsili, havale ve EFT yoluyla hesaplarında bir yıl içinde ‘’500 bin YTL’yi aşan’’ tutarda işlem yapılan gerçek ve tüzel kişi sayısı 287 bin 963 olarak tespit edildi.
İnceleme sonuçları
Hesap uzmanları, 2005 ve 2006 yıllarında toplam 11 milyar 462 milyon 487 bin 920 YTL tutarında çek, havale, nakit ve EFT incelemesi gerçekleştirdi. 2005 yılında 611, 2006 yılında ise 563 kişi ve kuruluş, finans kesimi incelemesine tabi tutuldu.
Son iki yıldaki incelemelerde, büyüteç altına alınan kişi ve kuruluşların devlete 18 milyar 38 milyon 576 bin 108 YTL gelir beyan ettiği, buna karşılık 5 milyar 450 milyon 584 bin 806 YTL’nin devletten kaçırıldığı ortaya çıktı. 5.4 milyar YTL’lik gelirle devletten kaçırılan 2-3 milyar YTL’lik vergi bir yana, beyan edilen gelirin vergisinin de eksik hesaplandığı ve bu yolla da devlete 34 milyon 868 bin 536 YTL daha az vergi ödendiği anlaşıldı.
Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural, 2005 ve 2006 incelemeleri sonuçlananlarından, 2005 yılında 101 milyon 53 bin YTL, 2006 yılında ise 269 milyon 309 bin YTL tutarında vergi ve cezanın kesinleşerek, amme alacağına dönüştüğünü bildirdi. (Ankara/AA)