Otopan kabusu sona erdi

Hollanda hükümetinin, asbestli gemi Otapan’ı Türkiye’de söktürme düşüncesi hüsranla sonuçlandı. Hollanda Çevre Bakanı’nın, geminin asbestten temizlendikten sonra sökülmek için Türkiye’ye geri gönderilmesi yönündeki girişimlerinin boşa çıktığı anlaşıldı. Hollanda Çevre Bakanı, Hollanda meclisine gönderdiği bilgi notunda; Türkiye’nin, asbest temizlense bile gemiyi kabul etmeyeceğini söylediğini belirterek yaşadığı hayal kırıklığını dile getirdi.
Türkiye’nin, temizlense bile Otapan’ı kabul etmeyeceği; Hollanda’nın çok okunan günlük gazetesi Volkskrant’ta yayınlanan habere konu oldu. Türk hükümetinin, asbestin temizlenmesi halinde bile Otapan’ın Türkiye’ye girişinin reddedileceği, Hollanda Çevre Bakanı Pieter Van Geel’in parlamentoya gönderdiği bir bilgi notuna dayandırıldı. Hollandalı bakanın, kendi parlamentosuna gönderdiği 2007008321 sayılı bilgi notunda konuyla ilgili kullandığı ifadeler aynen şöyle: “Şimşekler ile (gemiyi sökmek üzere satın alan Türk şirketi) Otapan’ın, 118699 sayılı notifikasyona uyacak şekilde Hollanda’da temizlenmesi (atık miktarının, geçtiğimiz yıl ilk bildirimi yapılan bin kg. asbest muhtevasına indirilmesi kastediliyor) konusunda anlaşmıştık. Ve ben de Otapan’ın, Aliağa’daki Şimşekler Söküm Tesisi’ne götürülmesinin masraflarını karşılayacaktım. Ancak 30 Ocak’ta Türkiye Çevre Bakanı ile bir telefon görüşmesi yaptım. Bu görüşmede Pepe, nereden gelirse gelsin sökülmek üzere gönderilen gemilerin Türkiye’ye girişine izin vermeyeceğini belirtti. Halbuki kendisi, daha önce notifikasyonla uyumlu hale getirildikten sonra Otapan’ın Türkiye sularına girişine izin verileceği sözünü vermişti.”
60 kat fazla asbest
Otapan gemisi, Hollanda’dan Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde faaliyet yürüten Şimşekler adlı firma tarafından sökülmek üzere ithal edilmişti. Hollanda makamlarının Otapan’da 1 ton asbest olduğu yönündeki beyanına rağmen yine Hollanda’da yapılan bir araştırmada, 60 ton asbest ve miktarı belli olmayacak şekilde diğer zehirli maddelerin olduğu yönünde belgeler ortaya çıkmıştı. Gemide, beyan edilenden 60 kat fazla asbestin olduğunun belgeleriyle ortaya çıkmasının ardından Çevre Bakanlığı, geminin Türk karasularına girişine izin vermemiş, konuyla ilgili görüşmeler yapmak üzere Türkiye’ye gelen Hollanda Çevre Bakanı’nın temasları da sonucu değiştirmemişti. Otapan’ın geri gönderilmesinde, geminin taşıdığı tehlikenin ortaya çıkmasının yanı sıra İzmir’de birçok meslek örgütü, sendika, dernek ve platform tarafından oluşturulan Tehlikeli Gemi Sökümünü Önleme Girişimi’nin de önemli bir etkisi olmuştu. Birçok eylem ve etkinliklerle gemideki asbestin tehlikelerine dikkat çeken girişim, hileli ve yalan beyanlarla Türkiye’ye getirilmesine izin verilen Otopan gemisini, ‘Yasadışı Trafik’ olarak niteleyerek Hollanda’ya iade edilmesi yönünde başarılı bir kampanya yürütmüştü. Girişim, Otapan’ın gönderilmesini doğayı, insan yaşamını ve temiz bir çevreyi savunanların ortak zaferi olarak nitelemişti.
Zehirli atıklar konusunda kirli bir sicili olan Hollanda’nın, geçen ağustos ayında Batı Afrika ülkelerinden Fildişi Sahili’nde, başkent Abidjan civarına gizlice bırakılan ve 7 kişinin ölümüne yol açan zehirli atıkların da sorumlusu olduğu belirlenmişti. (İzmir/EVRENSEL)
Özer Akdemir