ABD, Avrupa Birli?i ve b?y?k patronlar?n sevdi?i bir isim

AKP?nin en etkili 3 isminden biri olan Abdullah G?l, uyumlu ?slubu ile kendini di?er siyasilerden ay?ran bir isim oldu. G?ndelik insani ili?kiler bak?m?ndan takdir edilebilecek bir davran?? olan ?uyumluluk?, G?l a??s?ndan, siyasette y?kselmeyi belirleyen g??lere ve konjonkt?rel ?zelliklere bir uyum anlam?n? ta??yor.
29 Ekim 1950?de Hamdi Ahmet Bey ve Adeviye G?l??n o?ullar? olarak Kayseri?de d?nyaya gelen G?l, orta??renimini Kayseri Lisesi?nde tamamlad?ktan sonra ?stanbul ?niversitesi ?ktisat Fak?ltesi?ne girdi. Ayn? fak?ltede mezuniyet sonras? doktoras?n? ald?. Burslu olarak doktora ?al??malar? i?in iki y?l Londra ve Exter?de kalan G?l, T?rkiye?ye d?n???nde Sakarya ?niversitesi End?stri M?hendisli?i B?l?m??n?n kurulu?unda ?al??t? ve burada iktisat dersleri verdi.
Ye?il Ku?ak?tan ?Il?ml? ?slam?a G?l
Gen?lik y?llar?ndan itibaren politikan?n i?inde yer alan G?l??n, aktif politikayla ilk s?cak temas?, Necmettin Erbakan??n, MNP kurulmadan ba?latt??? ?Ba??ms?zlar Hareketi? d?neminde ba?lar.
O y?llar, ayn? zamanda ABD?nin Sovyetler Birli?i?nin ba??n? ?ekti?i kamp? ?ye?il ku?ak?la tecrit etme politikas?n? benimsedi?i y?llard?r. Bu, Sovyetler?e yak?n olan ?lkelerdeki ?kom?nizm? y?n?ndeki siyasal geli?melerin ?n?n? kesmek a??s?ndan da ABD taraf?ndan benimsenen ve desteklenen bir politikad?r.
Abdullah G?l, ?niversite ??rencisiyken, ?mer ?zt?rk??n Genel Ba?kan oldu?u d?nemde Milli T?rk Talebe Birli?i?nde Merkez ?cra Konseyi ?yesi olarak g?rev yapt?.
1983-1991 y?llar? aras?nda merkezi Cidde?de olan ?slam Kalk?nma Bankas??nda (IDB) iktisat uzman? olarak ?al??an G?l, 1991 y?l?nda uluslararas? iktisat dal?nda do?ent oldu. G?l, 1991 y?l?nda yap?lan erken se?imle Refah Partisi?nin (RP) Kayseri milletvekili olarak parlamentoya girdi ve IDB?den istifa etti.
1995?te yap?lan genel se?imlerde, ikinci kez RP Kayseri Milletvekili se?ildi. G?l, 1991-1995 tarihleri aras?nda TBMM Plan ve B?t?e Komisyonu ?yeli?i yapt?. 1995 y?l?nda TBMM D??i?leri Komisyonu ?yeli?ine se?ilen G?l, Necmettin Erbakan??n ba?kanl???nda kurulan RP-DYP koalisyon h?k?metinde (54. H?k?met), Devlet Bakanl??? ve H?k?met S?zc?l??? g?revinde bulundu.
G?l, RP?nin kapat?lmas?n?n ard?ndan girdi?i Fazilet Partisi?nde (FP) Genel Ba?kan Yard?mc?s? olarak g?rev ald?. 18 Nisan 1999?da yap?lan 21. d?nem milletvekilli?i genel se?iminde FP Kayseri milletvekili olarak 3. kez parlamentoya giren Abdullah G?l, se?imden yakla??k 1 y?l 1 ay sonra yap?lan FP kurultay?nda, Recep Tayyip Erdo?an??n da deste?ini alarak genel ba?kanl??a adayl???n? koydu. G?l, 14 May?s 2000 tarihinde yap?lan FP 1. Ola?an Kongresi?nde 521 oy alarak Recai Kutan??n (633) gerisinde kald?.
Erbakan?a yak?nl???yla bilinen G?l, 28 ?ubat m?dahalesiyle iktidardan indirilen Erbakan?a kar?? ?n? a??lan ve medya taraf?ndan da ?yenilik?iler? olarak me?rula?t?r?lmaya ?al???lan Erdo?an hareketinin i?inde yer ald?.
Erdo?an ile birlikte AKP?nin ?nde gelen isimlerinden biri olan Abdullah G?l??n, d?nyan?n k?resel g??leriyle ili?kisi de, kendisine k?resel destek sa?lamaya d?n?k bir ?uyuma? dayan?yordu.
?rne?in, 1995 y?l?nda, ?Avrupa Birli?i bir H?ristiyan Birli?i?dir? diyerek AB?ye kar?? ??kan G?l, daha sonra ?T?rkiye?nin hedefi ?ok a??kt?r: AB ?yesi olmak? Bunun ?lkemizde demokrasinin ve ekonominin g??lenmesini sa?layaca??n? ummaktay?z. Buna kar??l?k biz de AB?ye tam ?ye olarak kabul edilecek T?rk devletinin saydam, demokratik bir ?slam devleti olaca??n? taahh?t ediyoruz.? (23.11.2002) diyecekti.
G?l, ABD ile ili?kilerde de, g??l?ye tabi olmaya dayal? bir ?izgi izledi. ?rne?in, ABD?nin Irak operasyonunun ba?lamas?ndan 10 g?n sonra D??i?leri Bakan? G?l??n ilk ?nemli konu?u, 1 Nisan 2003 tarihinde d?nemin ABD D??i?leri Bakan? Colin Powell oldu.
Powell, 1 Mart Tezkeresi?nin TBMM?de kabul edilmemesinin Amerikan y?netiminde s?k?nt? yaratt??? ve T?rk-Amerikan ili?kilerinin ?stratejik? olma niteli?inin yeniden sorguland??? bir d?neme denk gelen ziyaretinde, T?rk h?k?metinden insani yard?mlar konusunda bir?ok talepte bulundu.
G?l, 2006 y?l? i?inde ABD D??i?leri Bakan? Condoleezza Rice ile ???ki ?lke ili?kilerinin belirleyici unsurlar?, g??l? dostluk ba?lar?, ittifak, kar??l?kl? g?ven ve vizyon birli?i?? olarak nitelenen stratejik vizyon belgesini imzalad?.
Washington Post ?dostlu?u?
G?l??n ?srail?in L?bnan?a sald?rmas? sonras?nda The Washington Post?ta ??kan makalesinde de ABD?ye ?vg? ve ?yakarma? hakimdi: ?Benim neslim, demokrasinin y?ksek de?erlerinin yan?nda duran bir ABD imaj?yla b?y?d?? Tek ba??na bu trajediyi durdurma imkan ve kabiliyetine sahip olan d?nyan?n tek s?per g?c?, insanlar?n bu kadar ac? ?ekmesine neden g?z yumuyor ve merhamet ?a?r?lar?n? neden kar??l?ks?z b?rak?yor?? (Abdullah G?l -Zaman- 3.8.2006)
ABD?nin etkin gazetelerinden ABD y?netimine bu bi?imde seslenen G?l, bunu yaparken ABD taraf?ndan dikkate al?nan bir isim oldu?unu da ku?kusuz hesaba katmaktad?r. ?rne?in ABD?nin en etkili d???nce kurulu?u olan Rand Corporation??n 1996?daki T?rkiye ?ng?r?s?nde, G?l, Tayyip Erdo?an?la birlikte ad? ge?en insand?r. Graham Fuller?in B?y?k Ortado?u Projesi bak?m?ndan, siyasal bir model olarak ?nerdi?i ?Il?ml? ?slam Modeli?nde AKP ?nemli bir yer tutmaktad?r ve G?l de bu modeli en ?ok temsil eden isimlerden birisidir.
Ve Washington Post gazetesi k??e yazarlar?ndan Jackson Diehl?in, Abdullah G?l??n bug?n ?ankaya?ya ??kacak olmas?na ?vg?ler dizmesi ve ondan ABD?nin dostu olarak s?z etmesi de bu bak?mdan ?a??r?lacak bir durum olmuyor.
?ankaya?ya ??kmak konusunda T?S?AD??n da deste?ini alan G?l, AKP?nin hem en k?reselle?meci y?zlerinden birisidir, hem de Milli G?r?? gelene?inden gelen tabanla AKP?nin ba??n? canl? tutacak ?yuvarlak? s?ylemlerin sahibi olan ki?idir.
E?inin ba??n?n ?rt?l? olmas? nedeniyle generallerin tepkisini ?eken G?l?e, AKP?nin Milli G?r???e uzanan k?pr? isimlerinden birisi olan eski TBMM Ba?kan? B?lent Ar?n???n destek vermi? olmas? da bunun g?stergelerinden birisidir.
Ba??rt?s? tart??mas? ABD?ci, AB?ci ve T?S?AD?c? y?n?n? ?rtt?
Ancak, Genelkurmay, CHP ve onlar? destekleyen g??lerin, G?l??n ?ankaya?ya ??kmas?na kar?? tav?rlar?n?, e?inin ba??n?n ?rt?l? olmas?na ba?layan yakla??mlar?, onun ABD, AB ve b?y?k patronlarla uyumlu ?izgisinin a???a ??kar?larak ele?tirilmesini de engellemi?tir.
Ve G?l?e g?revi devredecek olan Cumhurba?kan? Sezer?in, devlet?i ve stat?kocu bir ?izgiden hi? esnememesinin de G?l?e deste?i b?y?ten fakt?rlerden biri oldu?u yads?namaz. (?stanbul/EVRENSEL)
Fatih Polat