KENT YAZILARI

Yaz aylar?nda ya?anan ve boyutlar? giderek b?y?yen kurakl?k, bir yandan topraklar?n kurumas?na ve ?atlamas?na ve ?r?n?n tarlada yanmas?na neden olurken, di?er yandan insanlar? giderek i?ecek su bulamama endi?esine s?r?kledi. Ya???lar?n azalmas?, verimli tar?m topraklar?nda yeralt? sular?n?n giderek daha derinlere ?ekilmesine de neden oldu. ?lkenin, tar?msal sulama ve barajlar a??s?ndan DS? taraf?ndan projelendirilmi? d?zeyin ?ok alt?nda olmas?, projesi haz?rlanm?? pek ?ok baraj?n ve sulama projesinin hen?z ya?ama ge?irilememi? olmas?, su konusundaki ?nemli bir eksikli?imiz.
Uzun y?llard?r yap?m? konu?ulan ve yeterli ?denek ayr?lmad??? i?in geciktirilen, K???kmenderes Havzas? i?indeki k?yl?lerin ?Baraj?m?z? verin gari...? diye yollara d?k?lmesi sonras?nda yap?m? h?zland?r?lan, Beyda? Baraj??nda 9 Eyl?l tarihinde su tutulmaya ba?lanm?? olmas? ise bug?nlerde bu konuda al?nabilecek en iyi haber. Yap?m? h?zland?r?larak, ya???lar ?ncesinde kapaklar? kapat?lan Beyda? Baraj??n?n, Anadolu?nun antik ?a?lardan g?n?m?ze dek ?nemini koruyan tar?msal ovalar?ndan biri olan K???kmenderes Ovas??n? t?kenme noktas?ndan geri d?nd?rmesini umuyoruz.
Ya?anan k?resel ?s?nma ve su y?netiminde yap?lan yanl??lar, tar?msal alan?n d???nda, kentlerde de susuzlu?un ?nemli bir sorun olarak ortaya ??kmas?na neden oluyor. ?zellikle Ankara B?y?k?ehir Belediyesi ?rne?inde oldu?u gibi, su ile ilgili uzman kurulu? olan DS??nin olu?turdu?u program d???na ??kan, DS? kararlar?na ra?men yap?lmas? gereken baz? yat?r?mlardan ka??nan ya da geciktiren kentlerde susuzluk, ?nemli bir sorun olarak ortada.
Kendi bildi?i do?rultuda gitmeye niyetlenen Ankara B?y?k?ehir Belediyesi?nin a?ustos ay? ba??nda ba?latt??? kesintiler, suyun yanl?? y?netilmesi nedeniyle k?sa s?re i?inde trajikomik bir hal ald?. Bir yandan belediye taraf?ndan ana borular? patlat?rcas?na uygulanan bilin?siz kesintiler, di?er yandan kirli oldu?u raporlarla belgelenmi? K?z?l?rmak suyunun kente getirilmesine y?nelik ?abalar, bir di?er yandan ise belediyenin yanl?? hesap yapt???na; Ankara?n?n ocak ay?na kadar yetecek suyu oldu?una dair DS? kaynakl? kurumsal a??klamalar... T?m bunlar, ?lkemizde ba?ta i?me sular? olmak ?zere suyun iyi y?netilmedi?inin a??k g?stergesi.
Kentlerde su nedeniyle d?zenli olarak ya?anan bir ba?ka ?nemli sorun ise ya?mur suyunun kontrol edilememesi. Kentsel altyap? eksikli?i, bilin?siz ve plans?z kentsel altyap? a??r? ya???la birle?ti?inde kent i?inde insan, kontrol? yitiriyor ve kontrol suya ge?iyor. ?zellikle i?inde bulundu?umuz sonbahar aylar?, ya???lar?n kent i?inde tehlikeli hale gelmesine neden oluyor. A?a?lardan d?k?len yapraklar ve ya???lar birle?ti?inde, yetersiz olan kentsel altyap?m?z t?m?yle iflas ediyor.
Yaz boyunca susuzlu?u tart??an ve s?k?nt?s?n? ya?ayan kentlerimizi, ?n?m?zdeki g?nlerde ya???lar nedeniyle ortaya ??kacak yeni ve olduk?a ?nemli sorunlar bekliyor. Kentsel altyap?n?n yetersizli?inin yan? s?ra bir?ok kentte DS??nin ?srarl? olumsuz g?r??lerine ra?men ?st? kapat?lan, yap?la?maya a??lan dere yataklar? nedeniyle, kentlerimizin bir?o?u ani ba?layan ve normalin bir miktar ?st?ne ??kan ya???larda ciddi risk alt?nda.
?zellikle kent i?inde yerli yersiz yap?m? ger?ekle?mi? alt ge?itlerde ya?anacak sorunlar, bir yandan kent i?inde trafi?in t?m?yle kilitlenmesine neden olurken, di?er yandan ?l?mc?l kazalar?n ya?anmas?na da zemin olu?turuyor. Yaz aylar?nda susuzlu?u iyi y?netemedi?i g?r?len belediyelerin, ba?layan ya???larla ortaya ??kacak sorunlar? ?nceden g?rerek ?nlem almalar? gerekiyor. ??nk? bir yandan ?n?m?zdeki g?nlerde olu?acak ya???larla barajlar?n yeniden dolmas? ve kentlerde susuzlu?un ortadan kalkmas? beklenirken, di?er yandan ya???lar?n kent i?inde neden olaca?? ciddi sorunlar da ka??n?lmaz g?r?n?yor.
Ancak, ya???lar ba?lasa da yaz aylar?nda ya?anan kurakl???n tar?msal alanda neden oldu?u sorunlar?n etkisinin y?l boyu s?rece?i g?r?l?yor. Susuzlu?un tar?msal alanda olduk?a ?nemli oranlarda verim d?????ne neden olmas?, tar?msal ?r?nlerde ba?layan fiyat art??lar?n?n s?rece?ini g?steriyor. Bu durum halk?m?z?n, yaz aylar?nda ya?anan kurakl???n etkisini ka??n?lmaz olarak k?? aylar?nda da hissedece?ini g?steriyor.
Ya?anan su sorunlar?ndan dersler ??kar?lmas? ve gerek kentsel alanda, gerekse k?rsal alanda su y?netiminin daha ?ok ciddiye al?nmas?; tar?msal sulamada ve kentsel su kullan?m?nda tasarruf bilincinin yerle?tirilmesi gerekiyor. Ya?ananlar, su y?netiminin ?nemli kamusal g?revlerden oldu?unun bilincine var?lmas?n? zorunlu k?l?yor.
Necati Uyar