DURUM

ABD D??i?leri Bakanl????n?n siyasi i?lerden sorumlu m?ste?ar? Nicholas Burns, T?rkiye?yi ziyaret ediyor. Ziyareti yorumlayan b?y?k bas?n dahil pek ?ok ?evre, bu ziyaretin ?reddedilen Irak tezkeresi sonras?nda ivme kaybeden ABD T?rkiye ili?kilerine yeni bir ivme kazand?rmak i?in yap?ld???? yorumlar?n? yap?yor. ABD?nin ?zellikle Irak?ta ?durumunun zorla?mas? nedeniyle? b?yle bir ad?m att??? yorumlar?na da s?k?a rastlan?yor.
Ziyaretin zamanlamas?na bak?ld???nda, bunun Ortado?u?da tansiyonun y?kseldi?i bir d?neme denk getirildi?i ger?e?i ile kar??la??yoruz. ?srail bir taraftan Filistin halk?na kar?? sald?r?lar?n? art?r?rken, di?er taraftan b?lgede daha geni? bir sald?r?n?n haz?rl?klar?n? da y?r?t?yor. Bu arada T?rkiye hava sahas?n? ve topraklar?n? da yol ge?en han?na ?eviriyor. B?t?n bunlar olurken L?bnan?da bombalar patl?yor ve gerilim t?rmand?r?l?yor, Fransa D??i?leri Bakan? ?ran?? sava?la tehdit ediyor.
?srail?in b?t?n bu sald?r?lar?n? bu bi?imde t?rmand?rmas?n? ABD?nin onay?n? almadan yapmas?n? d???nmek ise olanaks?z. ?srail bu t?rmand?rmay? ?zellikle ?ran?? da i?ine alacak tarzda yap?yor. B?t?n bunlar dikkate al?nd???nda Burns?un ziyaretinin amac?n?n ne oldu?u konusunda her hangi bir teredd?t kalm?yor. Zaten Burns?de gelmeden k?sa bir s?re ?nce yapt??? konu?mada ?Ankara ile stratejik ortakl?klar?n? canland?rma ihtiyac?n? duyduklar?n?? belirterek, ?T?rkiye, Ortado?u?daki olaylar? daha derin bir ?ekilde anlamam?za yard?m edebilir. T?rk yetkililerinin, d?nyan?n bu b?lgesindeki stratejik zorluklara cevap verilmesinde kat?l?mc? olmas?na ihtiyac?m?z var? demi?ti.
Yap?lan ziyareti son c?mleden daha iyi ?zetleyen bir ifade olamazd?. Burns ?stratejik zorluklar?n? T?rkiye?nin yard?m? ile a??lmas?n? a??k?a dile getiriyor ve bunun as?l olarak ?ran meselesinde oldu?unu da saklam?yor. ??ran??n ikna edilmesi i?in T?rkiye?nin katk?lar?n?? beklemesi de bu nedenle. ?ran?a y?nelik askeri bir sald?r? i?inde, ekonomik bir ambargo i?inde b?lgede T?rkiye?nin ta??d??? ?nem yads?namaz. Bu nedenledir ki ABD y?neticileri s?k?a 1 Mart Tezkeresi?nin reddinin kendilerini daha fazla zora soktu?unu s?k?a dile getiriyorlar.
T?rkiye?nin b?lgesinde ta??d??? jeopolitik ?nem tart???lmaz. Ancak i?birlik?i egemen s?n?flar ?lkenin bu konumunu hep kom?u ?lkelerin zarar?na kulland?lar ve kullanmaya da devam ediyorlar. ABD ile s?kla?an g?r??me trafi?i, bu aralar ?lke ve halk aleyhine yeniden karanl?k dolaplar ?evrildi?ini a??k?a ortaya koyuyor. Bir taraftan ?ran?la enerji anla?malar? yap?l?yor, di?er taraftan bu anla?malar ABD kar??s?nda pazarl?k g?c?n? art?rmak, ?ran?? arkadan vurmak amac?yla masaya s?r?l?yor, Irak K?rdistan??n?n gelece?i hakk?nda s?z sahibi olmak isteniyor.
Ger?ekte ?zerinde g?r???len ve pazarl?k yap?lan konular bunlar. B?t?n bu pazarl?klar?n ve g?r??melerin ger?ek i?eri?i ise her zaman oldu?u gibi yine halktan gizleniyor. Kamuoyu ?n?nde ABD ile T?rkiye ili?kileri ?zerine bilinen beylik nutuklar at?l?rken, kapal? kap?lar ard?nda gizli pazarl?klar y?r?t?l?yor, anla?malar yap?l?yor. Ancak ABD ile bug?ne kadar yap?lan gizli ve a??k anla?malardan, ?lkenin ve halk?n s?rekli zarar g?rd??? ise art?k tecr?belerle kan?tlanm?? durumda.
Ortado?u?da tansiyon y?kselirken, i?birlik?i egemen s?n?flar bir taraftan kendi aralar?nda kay?k?? d?v??? yap?yorlar, di?er taraftan AKP H?k?meti eliyle ?lkeyi Ortado?u bata??na daha fazla s?r?kleyecek ili?kileri geli?tiriyorlar. ?srail sald?rganl??? kar??s?nda ortak suskunluklar?n? s?rd?r?yorlar, ABD ile gizli gizli i? pi?iriyorlar. ?yle g?r?n?yor ki, halk?n t?rban tart??malar?n?n aptalla?t?r?c? etkilerine kap?lmamas?, uyan?kl??? bir an bile elden b?rakmamas? gereken bir d?neme giriyoruz.
Ahmet Ya?aro?lu