Aret Gıcır’dan ‘19 Ocak Öncesine Dönmek İstiyorum’

Karikatürist Aret Gıcır’ın ‘19 Ocak Öncesine Dönmek İstiyorum’ adlı eseri Aras Yayıncılık tarafından Hrant Dink’in önsözüyle yayınlandı.
Aret Gıcı, Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan “19 Ocak Öncesine Dönmek İstiyorum”un, bundan bir yıl önce bir suikasta kurban giden Gazeteci Hrant Dink’e bir vefa borcu olduğunu belirtiyor. Çizerlik kariyerinde Agos gazetesinin özel bir yeri olduğunu söyleyen ve halen çizgileriyle gazeteye katkıda bulunan Aret Gıcır, 19 Ocak 2007’de Hrant Dink’in öldürülmesinin ardından karikatürlerinde Türkiyeli Ermenilerin kırılgan ruh halini mercek altına aldı.
Gazetedeki köşesinin başlığını “19 Ocak Öncesine Dönmek İstiyorum!” olarak değiştiren Gıcır, bu tarihe odaklanarak Ermenilerin yaşamış olduğu travmayı, öfke, hasret, yoksunluk duygularını ve geri dönüş arzusunu, çeşitli tezahürleriyle resmetmeye başladı. Aras Yayıncılık tarafından Hrant Dink’in ölüm yıl dönümünde ücretsiz dağıtılmak üzere yapılan bu derleme, Gıcır’ın Agos’ta çizdiği ve yaşanan olaylara tanıklık niteliği taşıyan 56 karikatürü bir araya getirdi. Kitapta ayrıca, Türkçe ve Ermenice olarak Hrant Dink’in kısa hayat hikayesi, Dink’in Aret Gıcır hakkındaki bir yazısı ve Aras Yayıncılık’ın suikastın ardından yayımladığı bildiri yer alıyor.
Dink’in kaleminden
Hrant Dink’in kaleminden Aret Gıcır’ın “19 Ocak Öncesine Dönmek İstiyorum!” adlı çalışmasına yazılan önsözde şu sözler yer alıyor:
“Çok kolay değil Türkiye Ermeni toplumu gibi kapalı bir cemaatin ferdi olmak ve kabuğunu kırıp, duvarları yıkarak buradan evrenselliğin okyanusuna kulaç sallamak. Baştan mahkumsun bir kere kapalı havuzda kendi haddin kadar, kendi çapın kadar kulaç atmaya. O havuzdan büyük okyanusa geçebilmek için mangal kadar cesaretin ya da en azından Aret kadar çizgin olmalı. Doğrusu Aret Gıcır’ın bu yeni kitabıyla nereden nereye geldiğini bir kez daha görebilmek çok büyük bir keyif... İmrenilecek derecede kendini var etti Aret. Özellikle birkaç yıldır yaşadığı Ermenistan deneyimi onu daha da pişirdi. Türkiyeli olmaya Ermeni olmayı, Ermeni olmaya da Ermenistanlı olmayı ekledi ve bu üçlemi tüm benliğinde harmanladı. Tarih ile bugünü bir iki çizikle hepimizden daha çok yakınlaştırdı. Kâh Ararat’la sevişti, kâh Ararat’la dövüştü. Türkiye’de Azınlıkyan’dı, Ermenistan’da Azınlıkyan kaldı. Kimliğindeki kimlikler mücadelesini çizgileriyle demledi. Yerelliğini evrenselliğine, evrenselliği de yerelliğine kurban etmedi. Gönül rahatlığıyla onun için ‘Bugün Ermenistan’ı çizgileriyle en iyi anlatan adam’ diyebilirim. Sonuç olarak bu son kitabı da gösterdi ki Aret Gıcır’ın çizgisi değişmedi ama kendi gelişti...”
Aret Gıcır kimdir?
Aret Gıcır, 1978’de İstanbul’da doğdu. Karikatürleri ve çizgi hikayeleri çeşitli mizah dergilerinde yayımlandı. Yarattığı “Azınlıkyan” tiplemesi 1997-2000 yılları arasında haftalık Türkçe/Ermenice Agos gazetesinde yayımlandı. 2000’de Fransa’nın Lyon kentindeki Ecole Emile Cohl’de resim, çizgi roman, animasyon eğitimi aldı. 2002’de halen öğrenimini sürdürdüğü Ermenistan’ın Erivan kentindeki Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne kabul edildi. Çalışmalarını İstanbul ve Erivan’da sürdürüyor. Albümleri: Azınlıkyan (İstanbul: Aras Yay. 2001), Ben Topik Değilim, Yerevan Güncesi (İstanbul: Aras Yay. 2005) (İstanbul/ANF)
Aydın Orak