Özgürlük için

Marc Levy “Özgürlük İçin” adlı romanında, II. Paylaşım Savaşı yıllarında Fransa’daki direnişçileri anlatıyor. Direnişçileri anlatırken insani olanı korumuş; kahramanları, ülkesi işgal edilen savaş koşullarındaki kişiler olsa da.
Marc Levy’nin geriye dönüşlerle olaylar zincirini tamamlayarak, ana babaları toplama kampına gönderilen iki gencin işgalci Alman ordusuna ve iş birlikçilere karşı savaşım veren direnişçilere katılımını ve savaşımlarını anlattığı Özgürlük İçin adlı romanı üç bölümden oluşmakta. Kahramanımızın direnişe katılışının anlatıldığı birinci bölümde, bisiklet çalmakla başlayan eylemlerin daha da ötesi anlatılır.
İkinci bölümde ise tutsaklık günleri, üçüncü ve son bölümde ise esir kampına götürülme serüveni verilmekte.
İŞGAL VE İŞ BİRLİKÇİ
İşgalci, her zaman işgal planlarını yaparken iş birlikçiyi de elinin altında tutar. Bilir ki, içeriden destek alınmadıkça kale kolay kolay yıkılmaz. “Özgürlük İçin” adlı romanda da iş birlikçiler karşımıza çıkıyor. Başta ülkenin en büyük yöneticisi, sonra aşağıdakiler. Vichy hükümeti bütün kurumlarıyla Nazilere teslim olmuştur. İşgalci Alman ordusuna karşı gelenler Fransız polisi, ordusu ve yargısınca cezalandırılmaktadır.
“…
Mareşal Pétain pes etmekle kalmamış, Avrupalı diktatörlerle anlaşmaya varmıştı ve bu yaşlı adamın etrafında uyuklayan ülkemizde, korkunç görevlerini yerine getirirken hepsi birbirinden gayretkeş kesilen bakanlar, valiler, yargıçlar, jandarmalar, polisler, milisler toplanmıştı bile.” (s.18)
Direnişçiler de iş birlikçilere ve işgalcilere karşı acımasızdır. Ama buna karşın suçsuz, masum bir insanın burnunun kanamaması için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Direnişçileri cezalandırdıklarını düşündükleri bir savcı günlerce izlenir. Tam savcıyı infaz etmek üzereyken bir yanlışlık yapıldığının ayırtına varılır.
DİRENİŞ VE UMUT
İşgale karşı direnişi anlatan yapıtın kahramanları da direnişçilerdir. Başta çok az insanla başlayan direniş, gitgide büyüyor, zamanla iş birlikçilere ve Alman güçlerine karşı büyük zaferler kazanıyorlar. Onlar zafer kazandıkça faşistler azgınlaşıyor, insanlara yapmadıklarını bırakmıyorlar. Yapıt boyunca, çok olumsuz koşullarda olunmasına karşın umutlu olmak gerektiği iletisi hep verilmekte.
“Ölmek için değil, hayatta kalmak için savaşıyoruz…” (s.27)
ORTAK VATAN İÇİN SAVAŞIM
Fransa’nın işgalden kurtulması için yalnızca Fransızlar savaşmaz. O ülkede yaşayan, orayı vatan bilen farklı etnik kökenden insanlar da savaşır. Hatta kimi Fransızlar: “…ama Fransa’nın, Fransız kahramanlara ihtiyacı var, yabancılara değil!” (s.194) der. Bu da bize direnişçiler içinde Fransız olmayanların sayısının fazlalığı konusunda bilgi vermekte.
Marc Levy, Özgürlük İçin adlı yapıtında, II. Paylaşım Savaşı yanında insan olmayı; direnişin, savaşın bir çılgınlık olduğunu ama ülkesinin bağımsızlığı için savaşım vermenin önemini anlatır.
Marc Levy, “Özgürlük İçin”, Fransızca aslından Çeviren: Ayça Sezen, I. Basım: Mayıs 2009-İstanbul.
Mustafa Aslan