Evrim kuramının ince çizgileri

BUGÜNE kadar evrim hakkında birçok şey yazıldı çizildi. Gerçi bu durum, Türkiye için pek geçerli değil. Türkçe yayınlanan evrime dair kitaplar iki elin parmaklarını geçmez. Yine de “yazılma” kısmı için son yıllarda olumlu adımlar atıldığını söyleyebiliriz. Ama “çizilme” konusunda oldukça fakir bir kitaplığa sahibiz.
Çocuklar için hazırlanmış birkaç evrim kitabını dışarıda tutarsak, bu alanda bir “ilk kitap”la tanıştık geçtiğimiz yılın son aylarında. 2009 yılı, tüm dünyayla birlikte Türkiye’de de Darwin Yılı olarak ilan edildi. Bu kapsamda birçok kitap basıldı, çeşitli etkinlikler düzenlendi. Darwin’in 200. doğum günü ve Türlerin Kökeni’nin yayınlanışının 150. yılı nedeniyle düzenlenen bu etkinlik ve yayınlanan kitapların ortak amacı, Evrim Kuramı’nı geniş kitlelere ulaştırabilmekti.
Bu kapsamda atılmış adımlar arasında, diğerlerinden farklı ve büyük bir açığı da kapatan adımı Versus Kitap atmış. “Charles Darwin ve Türlerin Kökeni” başlıklı kitap, Michael Keller imzasını taşıyor. Bu kitabı diğerlerinden ayıran özelliği ise kitabın isminin altındaki satırda görülüyor. “Resimli Uyarlama” alt başlığıyla yayınlanan kitap, bir çizgi roman şeklinde hazırlanmış. Çizimlerini Nicolle Roger Fuller’in yaptığı bu kitap, hem Darwin’in hem de Evrim Kuramı’nın evrimini çizgi roman tadında sunuyor okuyucuya. Bu uyarlama, diğer evrim kitaplarından farklı olarak, daha geniş bir okur kitlesine ulaşma olanağı da sağlıyor.
DARWİN ANLATIYOR
Darwin’in “anlatıcı” olarak rol aldığı bu çizgi roman, Beagle yolculuğuyla başlıyor. Darwin’in hayatının akışını değiştiren bu uzun yolculuktan kesitlerin yer aldığı kitapta, ünlü doğa bilimcinin yazdığı bazı mektuplara da yer veriliyor. Kitap boyunca Darwin, düşüncelerinin nasıl değiştiğini, Evrim Kuramı’na dair bir kitap yazmaya nasıl karar verdiğini ve hem bu kitabı yazma aşamasında hem de yazdıktan sonra yaşadığı sorunları anlatıyor.
Kitabın bir çizgi roman olmasının hakkını veren yazar, bir yandan evrimi anlatırken diğer yandan da Darwin’in hayatından verdiği kesitlerle hikayeyi zenginleştiriyor.
Çizgi romanın hikayesi, “Türlerin Kökeni”nin yayınlanması ve hatta Darwin’in ölmesiyle bile bitmiyor. Darwin, ölümünden sonra Evrim Kuramı’nda yaşanan gelişmeleri ve elde edilen yeni kanıtları da kendi ağzından anlatmaya devam ediyor. Bu da ancak bir çizgi roman kahramanı için mümkün olabilirdi zaten.
Darwin tarafından 1859’da yayınlanan “Türlerin Kökeni”nde onlarca sayfa tutan her bölüm, Keller’in çizgi romanında, Fuller’in çizimlerinin verdiği güçle birlikte birkaç sayfada anlatılıyor. Kuşkusuz bu kitap, Evrim Kuramı’nı tamamen öğrenmek için hazırlanmış bir “hızlandırılmış eğitim aracı” değil. Ancak, raflardaki evrim kitaplarını okumakta zorlananlar için bir ısınma turu olarak düşünülebilir.
Mehmet Özer