ABAKÜS

Bilgisayarla bu kadar iç içe olmama rağmen Facebook kullanmadığımı söylediğimde -tıpkı MSN kullanmadığımı söylediğim zamanlarda olduğu gibi- insanların sanki bir suç işlemişim gibi bana bakmaları, her seferinde Facebook kullanmama sebeplerimi kısaca açıklamak genelde yeterli olmuyor. Facebook kullanmamam nedeni ile bu yazıyı hazırlarken başta Dan Yoder’in gizmodo.com da yayınlanan ‘Facebook’tan ayrılmanız için on sebep’[1] başlıklı makalesi olmak üzere çeşitli makale ve haberlerden yararlandım.
l Facebook kullanmak için onaylamanız gereken kullanıcı sözleşmesi kullanıcının bütün haklarını elinden almak üzere tasarlanmış. Sözleşmeye göre Facebook’a girdiğiniz tüm veriler size ait olmaktan çıkıp Facebook’un malı haline geliyor (bölüm 2.1). Aidiyeti sizden çıkmış olan verilerinizi güncellememeniz durumunda Facebook hesabınızı kapatma hakkını saklı tutuyor (bölüm 14).
l Facebook verilerinizin gizliliğini umursamıyor. Hatta verilerinizin gizli kalmamasını politikası haline getiriyor.
l Facebook’un kurucusu ve CEO’su Zuckerberg’in davranışlarının etik sınırların dışına çıktığına dair pek çok iddia var[2]. Zuckerberg’in Facebook fikrini çaldığı suçlamasıyla açılan davada Zuckerberg’in 65 milyon dolar ödeyerek davayı gerçekler ortaya saçılmadan önce anlaşma ile sonuçlandırması süpheleri kuvvetlendiriyor.
l Facebook, yazılım geliştiricilere kullanıcılara ait verilere nasıl erişileceğini açıklarken, bu durumu kullanıcılara olası etkileri hakkında sessiz kalmayı tercih ediyor. Bir yandan kullanıcılar özel verilerini paylaşmaları için cesaretlendirilirken diğer yandan da bu verilerin uygulama geliştiricileri tarafından kolayca ulaşılabilir olması sağlanıyor.
l Gizliliğin böylesine karşı olan Zuckerberg’in Facebook’u bir önceki maddede anlatılan yöntemin nasıl işlediğini detaylarıyla kamuya gösteren Pete Warden’a dava açıyor[3]. Facebook, kullanıcılarının ne kadar verinin paylaşıldığını bilmesini istemiyor. Bu nedenle ne kadar verinin paylaşıldığını kullanıcıların gözleri önüne seren Pete Warden’ı susturmak istiyor.
l Tamamıyla gizli hale getirdiğiniz veriler bile kurulu Facebook uygulamalarınızla paylaşılıyor[4]. Yani sadece arkadaşlarınızın gördüğünü düşündüğünüz verileriniz, Facebook için uygulama geliştiren pek çok ticari şirketin elinde olabilir.
l Facebook’ta ortaya çıkan açıklar ve bu açıkların kapatılma hızları göz önünde bulundurulduğunda, Facebook’un özel verileri emanet etmek için yeterince teknik olarak yeterli olmadığı ya da bunu umursamadığı sonucuna varılıyor.
l Facebook, hesabınızı silmeyi (dondurmayı değil silmeyi) sıradan kullanıcı için neredeyse imkansız hale getiriyor. Kullanıcı arayüzünde sadece hesabı dondurma seçeneği bulunuyor. Bu seçenekle hesabınız (yarı yarıya) pasifleştiriliyor. Pasif hesabınız hâlâ fotoğraflarla ilişkilendirilebiliyor, hesabınıza davetiye gönderilebiliyor... Dondurma işlemini iptal etmek için ise tek yapmanız gereken oturum açmak. Hesabını silmek isteyen, ve bu konuda yeterince araştırma yapanlar hesap silmek için gerekli bağlantıyı Facebook yardım merkezinin karanlık sayfalarında zor da olsa bulabiliyor[5]. Bağlantıyı açtığınızda önce önce hesap silme talebinde bulunuyorsunuz, ardından şifrenizi giriyorsunuz, ardından Captcha adı verilen ve insan olduğunuzu kanıtlamaya yarayan saçma sistemi geçiyorsunuz ve son olarak bir kez daha hesabınızın silinmesine onay veriyorsunuz. Bütün bu işlemlerin sonunda hesabınız 14 günlüğüne pasifleştiriliyor. 14 günlük bu süreçte yanlışlıkla dahi olsa Facebook’a oturum açmanız halinde (Mesela tarayıcınızda şifrenizin kayıtlı olması nedeni ile) hesabınız tekrar aktif hale geliyor.
Özellikle Zuckerberg’in son olarak ortaya dökülen incileri eşliğinde[6] (Bussiness Insider’ın iddiasına göre bir messenger üzerinden bir arkadaşı ile görüşen Zuckerberg kendine güvenen kullanıcıları ahmaklıkla suçluyor) Facebook kullanıcılarının Facebook’un hedef ve planlarını gözden geçirmelerinde fayda var.

[1]http://gizmodo.com/5530178/top-ten-reasons-you-should-quit-facebook
[2]http://www.businessinsider.com/how-mark-zuckerberg-hacked-into-the-harvard-crimson-2010-3
[3]http://petewarden.typepad.com/searchbrowser/2010/04/how-i-got-sued-by-facebook.html
[4] http://www.readwriteweb.com/archives/how_to_delete_facebook_applications_and_why_you_should.php
[5]http://www.groovypost.com/howto/security/permanently-delete-your-facebook-profile-account/
[6]http://gawker.com/5538216/facebook-ceo-slammed-dumb-users-who-trusted-him-in-college
GÖKHAN BAYRAM