10 Mart 2006 23:00
Washington'un hedefi
'gönüllüler koalisyonu'
GÜNÜN YAZILARI
ABD yönetimi, İran'a karşı uygulamayı planladığı baskı politikası için müttefik arayışına girişti. ABD'liler, ekonomik ambargo gibi silahların kullanılacağı bu politikayı BM ve yeni bir "müttefikler koalisyonu" üzerinden uygulamak istiyor.
BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi, İran konusunu görüşmek üzere önceki akşam bir toplantı yaptı. ABD, İran'la ilgili planlarını bu toplantıda diğer üyelere sundu.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Nicholas Burns, ABD Kongresi üyelerine yaptığı açıklamada, Güvenlik Konseyi'nden, İran'ı "kınayacak" bir karar istediklerini, bu kararın illa da bir yaptırım içermesi için bastırmadıklarını söyledi. Burns, bir sonraki hedeflerinin İran hükümetini "izole edecek" yeni bir karar çıkarmak olacağını anlattı.
Tıpkı Irak gibi ABD'nin İran'a karşı halihazırda tek taraflı ambargo uyguladığını hatırlatan ABD'li diplomat, "Ancak BM kararlarının yetersiz kalması halinde, dünya çapındaki müttefiklerimiz de harekete geçmeye niyetli olduklarını göstermeli" dedi. Bir dizi ülkenin "olası yaptırımlar" için hazırlık yaptığını öne süren Burns'ün sözlerinin, Rusya ve Çin'in ambargo planına kazanılmasının mümkün olmadığı fikrini yansıttığı belirtiliyor. Bu durumda ABD, Irak'ta kurduğu "gönüllüler koalisyonu" benzeri yeni bir "ambargo koalisyonu" kurmaya yönelecek. Yani, Güvenlik Konseyi dışında hareket edilecek. Bu koalisyona Doğu Avrupa ülkeleri, Japonya, Avustralya ve Fransa'nın girebileceği umuluyor. Ancak ABD, Almanya'dan pek umutlu değil.
Generalden tehdit Öte yandan, İsrail'in eski Genelkurmay Başkanı Moşe Yaalon, Washington'da İran'a karşı tehditler savurdu. Yaalon, ABD'deki Hudson Enstitüsü kürsüsünden, "İsrail'in, İran'ın nükleer programına karşılık verecek askeri seçeneği bulunuyor. İran'a karşı bir saldırının gerçek bir etkisi olabilir ve bu, İran'ın nükleer programını tamamlamasını uzun yıllar geciktirebilir" dedi. Bu sözler karşısında İsrail Başbakanvekili Ehud Olmert, İran'ın nükleer programı konusunda "az konuşup çok çalışmak gerektiğini" belirtti. Ülkesinin, İran'ın nükleer silah sahibi olmasını hiçbir biçimde kabul edemeyeceğini söyleyen Olmert, "Yüksek sesle söylenmeyecek çok şey var" dedi.
Türkiye'ye davet Rusya Atom Bakanlığı'ndan bir yetkili, İran'ın Rus topraklarında uranyum zenginleştirme projesine Türkiye'nin de katılabileceğini açıkladı. Ancak bu çağrıya Ankara'dan yanıt gelmedi. Viyana'da Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Muhammed El Baradey ile görüşen Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de, BM'nin İran'a ambargo uygulama kararı almasını halinde, Türkiye'nin de bu karara uymak zorunda kalabileceğini söyledi. İran'ın UAEA temsilcisi Ali Asker Sultani ise, BM Güvenlik Konseyi'nin yaptırım kararı alması durumunda Türkiye'nin bu kararı uygulayacağına inanmadığını belirtti. Bakan Gül ise, Türkiye'nin nükleer programını yakında açıklayacağını söyledi.
Tıpkı Irak gibi ABD'nin İran'a karşı halihazırda tek taraflı ambargo uyguladığını hatırlatan ABD'li diplomat, "Ancak BM kararlarının yetersiz kalması halinde, dünya çapındaki müttefiklerimiz de harekete geçmeye niyetli olduklarını göstermeli" dedi. Bir dizi ülkenin "olası yaptırımlar" için hazırlık yaptığını öne süren Burns'ün sözlerinin, Rusya ve Çin'in ambargo planına kazanılmasının mümkün olmadığı fikrini yansıttığı belirtiliyor. Bu durumda ABD, Irak'ta kurduğu "gönüllüler koalisyonu" benzeri yeni bir "ambargo koalisyonu" kurmaya yönelecek. Yani, Güvenlik Konseyi dışında hareket edilecek. Bu koalisyona Doğu Avrupa ülkeleri, Japonya, Avustralya ve Fransa'nın girebileceği umuluyor. Ancak ABD, Almanya'dan pek umutlu değil.
Generalden tehdit Öte yandan, İsrail'in eski Genelkurmay Başkanı Moşe Yaalon, Washington'da İran'a karşı tehditler savurdu. Yaalon, ABD'deki Hudson Enstitüsü kürsüsünden, "İsrail'in, İran'ın nükleer programına karşılık verecek askeri seçeneği bulunuyor. İran'a karşı bir saldırının gerçek bir etkisi olabilir ve bu, İran'ın nükleer programını tamamlamasını uzun yıllar geciktirebilir" dedi. Bu sözler karşısında İsrail Başbakanvekili Ehud Olmert, İran'ın nükleer programı konusunda "az konuşup çok çalışmak gerektiğini" belirtti. Ülkesinin, İran'ın nükleer silah sahibi olmasını hiçbir biçimde kabul edemeyeceğini söyleyen Olmert, "Yüksek sesle söylenmeyecek çok şey var" dedi.
Türkiye'ye davet Rusya Atom Bakanlığı'ndan bir yetkili, İran'ın Rus topraklarında uranyum zenginleştirme projesine Türkiye'nin de katılabileceğini açıkladı. Ancak bu çağrıya Ankara'dan yanıt gelmedi. Viyana'da Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Muhammed El Baradey ile görüşen Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de, BM'nin İran'a ambargo uygulama kararı almasını halinde, Türkiye'nin de bu karara uymak zorunda kalabileceğini söyledi. İran'ın UAEA temsilcisi Ali Asker Sultani ise, BM Güvenlik Konseyi'nin yaptırım kararı alması durumunda Türkiye'nin bu kararı uygulayacağına inanmadığını belirtti. Bakan Gül ise, Türkiye'nin nükleer programını yakında açıklayacağını söyledi.
Evrensel'i Takip Et