14 Ocak 2006 23:00
Tavukçuluk sektörü krizde
Kuş Gribi kanatlı sektörünü de vurdu. Sektör temsilcileriyle hükümet sorunlara çözüm bulabilmek için bir araya geldi. Yaklaşık 2 milyon kişinin geçimini sağladığı sektörde yaşanan kriz nedeniyle oluşacak zarar 5 milyar YTL'yi bulabilecek. Tüm kanatıl hayvanların itlafı söz konusu olursa devlete maliyeti ise 500 milyon dolar olacak.
Ekonomik Sorunları Değerlendirme Kurulu da (ESDK) Başbakan Yardımcısı Abdullatif Şener başkanlığında bir yıllık aradan sonra toplandı. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer ve bürokratların katılımı ile yapılan toplantıda, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçılar Birliği Başkanı Kemal Akman, Yem Sanayicileri Birliği Başkanı Ülkü Karakaş, Yumurta Üreticileri Derneği Başkanı Cevat Şenbaba ve Bolu, Ayfon, Balıkesir, Çorum, Bandırma Ticaret Borsası başkanları da yer aldı.
Sektörde durum TOBB'un isteği ile yapılan toplantı öncesi açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Şener, kanatlı sektör üretim ve tüketim durumuna ilişkin bilgi verdi. Şener, kanatlı sektörünün Türkiye'nin tarımsal üretiminde önemli bir rol oynadığını, AB kriterlerini yerine getirmeyi başaran bir sektör olduğunu kaydetti. 1995 sonrasında hindi yetiştiriciliğinin sektöre yeni bir boyut kazandırdığına, bugün broiler (etlik piliç) ve hindi eti üretiminde Türkiye'nin önde geldiğine işaret eden Şener, 2004 yılı verilerine göre 58 milyon yumurtacı tavuk, 238 milyon etlik piliç, 4 milyon hindi, 1 milyon 251 bin kaz ve 770 bin ördek üretildiğini söyledi. Şener, son on yıllık süreçte yumurta üretiminin 10-12 milyar düzeyinde olduğunu kaydetti.
Daralma yaşandı Dünya Ticaret Örgütü taahhütleri çerçevesinde Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ödeneklerinden karşılanmak üzere, sektöre her yıl ihracat sübvansiyonu sağladıklarını kaydeden Şener, "Kümes hayvanları etinde ton başına 186 dolar, işlenmiş kümes hayvanı etinde ton başına 250 dolar, bin yumurta için 6 dolar iade sağlandığını" söyledi. Sektörün içinde bulunduğu durum nedeniyle de 2005'te ton başına 200 dolarlık ek talepte bulunulduğunu da kaydeden Şener, tüm bunlar değerlendirildiğinde, Türkiye'de sektörde çok sayıda firmanın faaliyette bulunduğunu, Kuş gribi nedeniyle sektörde talep daralmaları yaşandığını ve sektörün tamamını etkilediğini söyledi.
Teknik komite oluşturuldu Sektör temsilcilerinin taleplerini bir rapor halinde sundukları toplantı üç saat sürdü. Toplantıya ilişkin açıklama yapan Şener, beyaz et, yumurta ve yem sektörü temsilcilerinin ayrı ayrı değerlendirmeler yaptığını, bir öneri paketi sunulduğunu söyledi. Teknik boyutları itibariyle önerilerin değerlendirileceğini, bunun için DPT ve Hazine Müsteşarlıkları, Maliye ve Tarım Bakanlıkları ile Ziraat Bankası bürokratlarından bir heyet oluşturulacağını kaydeden Şener, sektör temsilcilerinin, içinde bulundukları durum nedeniyle hızlı hareket edilmesini istediklerini de ifade etti. Komitenin önümüzdeki hafta çalışacağını, yeni talepler eklenebileceğini, rapor oluşturulduktan sonra karar organlarına sunulacağını kaydeden Şener, Tarım Bakanlığı'nın çıkma tavukların itlafıyla ilgili bir destek önerisi olduğunu ve önerinin karşılanacağını söyledi. Şener, sektörün krediye yönelik beklentileri ve diğer taleplerinin çok yönlü değerlendirileceğini, ancak bugünden maliyet düzeyine ve hangi tedbirlerin alınacağına ilişkin bir karar alınmadığının altını çizdi.
MALİYET NE OLACAK?Tüm kanatlı hayvanlar itlaf edilirse maliyeti 500 milyon dolar.
En kötü senaryo düşünüldüğünde sektördeki yıkımının maliyeti 5 milyar YTL.
Tavukçuların stokları arttı, yüzde 30-40 düşük kapasite ile çalışılsa da 40 bin olan stok 60 bine ulaştı.
Üretimin durması durumunda etlik piliç damızlık, etlik piliçler, kuluçkalık yumurta, stoktaki et değeri ise toplam 422 milyon YTL civarında zarar gözüküyor.
Üreticiler yılda yaklaşık olarak 1.25 milyar YTL kazanç elde ediyordu, talep ve fiyat bu şekilde devam ederse üreticilerin, yüzde 70 oranında ve yılda 875 milyon YTL düzeyinde bir zarar görecek.
Zarar eden birçok büyük tavukçuluk firması batacak ve binlerce kümes kapanacak.
Bu kümeslerden geçimini temin eden çiftçiler de bu imkandan mahrum kalacak ve bu durum işsizlere yenilerinin eklenmesine yol açacak.
Kuş gribi nedeniyle 1.2 milyar dolarlık ithalat yapmak zorunda kalınacak.
SEKTÖRDE DURUM Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2004 yılı verilerine göre, 876 bin ton tavuk, 37 bin ton hindi; 10 bin ton ördek ve 51 bin ton kaz eti olmak üzere 914 bin ton kanatlı hayvan eti üretiliyor. Aynı dönemde yıldaki yumurta üretimi ise 11 milyar adet. Toplam kanatlı et üretiminin tümü yurtiçinde tüketiliyor, ihracat çok sınırlı. Kanatlı et ithalatının ise büyük bir bölümü damızlık kanatlı yumurtası ve damızlık canlı hayvandan oluşuyor. Toplam ihracat 2004 yılı verilerine göre 35 milyon dolar.
Sektörde durum TOBB'un isteği ile yapılan toplantı öncesi açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Şener, kanatlı sektör üretim ve tüketim durumuna ilişkin bilgi verdi. Şener, kanatlı sektörünün Türkiye'nin tarımsal üretiminde önemli bir rol oynadığını, AB kriterlerini yerine getirmeyi başaran bir sektör olduğunu kaydetti. 1995 sonrasında hindi yetiştiriciliğinin sektöre yeni bir boyut kazandırdığına, bugün broiler (etlik piliç) ve hindi eti üretiminde Türkiye'nin önde geldiğine işaret eden Şener, 2004 yılı verilerine göre 58 milyon yumurtacı tavuk, 238 milyon etlik piliç, 4 milyon hindi, 1 milyon 251 bin kaz ve 770 bin ördek üretildiğini söyledi. Şener, son on yıllık süreçte yumurta üretiminin 10-12 milyar düzeyinde olduğunu kaydetti.
Daralma yaşandı Dünya Ticaret Örgütü taahhütleri çerçevesinde Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ödeneklerinden karşılanmak üzere, sektöre her yıl ihracat sübvansiyonu sağladıklarını kaydeden Şener, "Kümes hayvanları etinde ton başına 186 dolar, işlenmiş kümes hayvanı etinde ton başına 250 dolar, bin yumurta için 6 dolar iade sağlandığını" söyledi. Sektörün içinde bulunduğu durum nedeniyle de 2005'te ton başına 200 dolarlık ek talepte bulunulduğunu da kaydeden Şener, tüm bunlar değerlendirildiğinde, Türkiye'de sektörde çok sayıda firmanın faaliyette bulunduğunu, Kuş gribi nedeniyle sektörde talep daralmaları yaşandığını ve sektörün tamamını etkilediğini söyledi.
Teknik komite oluşturuldu Sektör temsilcilerinin taleplerini bir rapor halinde sundukları toplantı üç saat sürdü. Toplantıya ilişkin açıklama yapan Şener, beyaz et, yumurta ve yem sektörü temsilcilerinin ayrı ayrı değerlendirmeler yaptığını, bir öneri paketi sunulduğunu söyledi. Teknik boyutları itibariyle önerilerin değerlendirileceğini, bunun için DPT ve Hazine Müsteşarlıkları, Maliye ve Tarım Bakanlıkları ile Ziraat Bankası bürokratlarından bir heyet oluşturulacağını kaydeden Şener, sektör temsilcilerinin, içinde bulundukları durum nedeniyle hızlı hareket edilmesini istediklerini de ifade etti. Komitenin önümüzdeki hafta çalışacağını, yeni talepler eklenebileceğini, rapor oluşturulduktan sonra karar organlarına sunulacağını kaydeden Şener, Tarım Bakanlığı'nın çıkma tavukların itlafıyla ilgili bir destek önerisi olduğunu ve önerinin karşılanacağını söyledi. Şener, sektörün krediye yönelik beklentileri ve diğer taleplerinin çok yönlü değerlendirileceğini, ancak bugünden maliyet düzeyine ve hangi tedbirlerin alınacağına ilişkin bir karar alınmadığının altını çizdi.
MALİYET NE OLACAK?
SEKTÖRDE DURUM Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2004 yılı verilerine göre, 876 bin ton tavuk, 37 bin ton hindi; 10 bin ton ördek ve 51 bin ton kaz eti olmak üzere 914 bin ton kanatlı hayvan eti üretiliyor. Aynı dönemde yıldaki yumurta üretimi ise 11 milyar adet. Toplam kanatlı et üretiminin tümü yurtiçinde tüketiliyor, ihracat çok sınırlı. Kanatlı et ithalatının ise büyük bir bölümü damızlık kanatlı yumurtası ve damızlık canlı hayvandan oluşuyor. Toplam ihracat 2004 yılı verilerine göre 35 milyon dolar.
Evrensel'i Takip Et