Gizem ve aşkın masalları

Muzaffer Oruçoğlu'nun "Sevdalı Kız" adlı yapıtı, biçim ve içerik yönünden yenilikler getiriyor. "Sevdalı Kız"da, yazarın "Çıplak ve Özgür" adlı yapıtında dile getirdiği dünya görüşünü yansıtan tezler, bu kez masal türünde işleniyor. Masalların kahramanları cinsiyetleri yönünden bir bütünlük gösteriyor. Onlar, çoğunlukla dağlarda yaşayan bir bakıma kadının gücünü simgeleyen varlıklar. Yağmurlaşan Kız'da bereketin, sevginin, bilgeliğin simgesi olan ve insanlara kendi güçlerine inanmalarını öğütleyen Asmin, tüm masallardaki kadın kahramanların ortak paydası. Serçe Kız'da kahraman: "Aşktan incecik bir köprü kursam, kara çarıklı çocuğumu çağırsam, aşka dursam" derken Asmin'in diliyle konuşuyor. Masallar, Doğu mitlerinden, eski halk masallarından ve Aboricin dünyasından alınan renklerle zenginleştirilmiş. Kitaba adını veren Sevdalı Kız'da ise Ali Gözü'nde yaşayan bir kız; ergenlik çağına gelince önüne ilk çıkan yakışıklı delikanlıya âşık olur. Delikanlıya aşkını ilan eder. Delikanlı kızın içine akmış akmasına ama kız yoluna devam etmiş. Onun aradığı gerçek aşktır. Aşkın bilgeleştirdiği kimseyi aramaktadır. Masalın sonunda ise, aşkın sonsuz bir arayış olduğunu, insanın içinde aşk ateşi yandıkça ihtiyarlamayacağını anlamıştır. Aşk, kutsal aşk... Muzaffer Oruçoğlu'nun masalları aşk teması çevresinde kurgulanmıştır. Kahramanlar değişik işlevler yüklenmelerine karşın, varılan noktada sonuçlar masalları içsel yönden birbirine bağlar. Asmin, tüm masalların ortak öznesi gibidir. İnsanın tinsel olgunlaşmasını, yaratıcılığını aşkla zenginleşen ve çoğalan iç dünyasını, bereketi, başkaldırıyı ve bilgeliği simgeler Asmin. Sürekli olarak aşkın aranması, bulunup yeniden yitirilmesi açışından gizemci bir dünya görüşünü yansıtır. Aşk zaman zaman karşı cinse karşı duyulan zengin bir duyguyu yansıtsa da masallarda aranan aşk "kutsal aşk"la ilişkilendirilir. Aşk aynı zamanda etkinlik gücüdür, insanların birbirini sevmeleri bir görevdir. İnsanın, sürü olmaktan kurtulması, bilinç kazanmak, korkuyu yenmek, sevmek, ortak duygularla birleşmektir. Asmin, kendisini değiştirmek isterken, başkalarını da geliştirmektedir. Kısaca masallardaki aşk, birleştirici, insanı etkin kılan, insanlar arasındaki kötülüklere son veren sonsuz değerler içeren bir güçtür. Bu yönüyle masallara klasik anlamıyla masal demek mümkün değildir. Gizemcilikle beslenmiş bu metinlerde, gizemcinin bireysel aşkının yerini, insanları birleştiren, insana sorumluluklar yükleyen kişinin var oluşunu anlamlandıran bir aşk anlayışı almıştır.

Kahramanları kadın Masalların kahramanlarının nerdeyse hepsi kadındır. Gerçek masalda da kadın kendi gücünü ispatlamaya çalışır. Bu metinlerde de aynı anlayış sezilir. Tekerleme bölümleri, kahramanlara belirli işlevler yükletme, kıssadan hisse diyebileceğimiz görüşlerle "Sevdalı Kız" geleneksel masallarla ilişkisini sürdürür. Cin, peri, ejderha, büyücü kadınlar yoktur masallarda. Genellikle çocuklara seslenir; ama bu masallarda çocukların kavrayabileceği bir anlatım dizgesi izlenmemiştir. Aslında aşk gibi karmaşık bir konunun çocuklar tarafından anlaşılması da zorluklar ortaya koymaktadır.

Gizemci tavır "Sevdalı Kız"daki masallar bu konuda yapılmış sınıflandırmalara da uygun değildir. Yazar, özgürce kurgulamış onları. Kendi dünya görüşünü oluşturan öğeleri de sindirmeye çalışmış bu metinlere. Masallardaki gizemli görüşler anlatım gücünü zayıflatmış kahramanların işlevleri ile bu işlevlere bağlı olarak varılan sonuçlar anlam bütünlüğü yönünden zayıf kalmıştır. Gizemci tavır eylemlerin anlamını örtmüş görünmektedir. Kökenleri bakımından bu masallar, bizim masallarımızı besleyen öğeler dışında İran, Hint kaynaklarından bazı öğeler almıştır. Ayrıca Avustralya'da yaşayan Aboricin efsaneleri de masalları besleyen kaynak olarak gösterilebilir.