'İsrail üzerine düşeni yapsın'

The Independent gazetesi Londra'da bulunan Filistin lideri Mahmut Abbas ile son intihar saldırısı, yol haritası ve İsrail'in Gazze'den çekilme planına ilişkin bir görüşme yaptı. Görüşmenin kısa bir özetini sunuyoruz.

The Independent: Cuma günü Tel Aviv'de gerçekleştirilen intihar saldırısının ışığında ateşkesin devamı ile ilgili neler söyleyeceksiniz? Mahmut Abbas: Filistin çıkarları açısından öncelik; güvenlik kaosunun ve şiddetin son bulmasıdır. Hukukun egemenliğini sağlamadan devlet kuramayız. Biz birçok Filistinli örgüt ile anlaşmalar yaptık. Ayrıca Mısır'da yapılan zirvede şiddetin bitirilmesi için adım attık. Bu konuda yoğun çaba harcıyoruz. Cuma gecesi yaşanan intihar saldırısı ve benzer eylemlere tolerans göstermeyeceğiz. Bu tür eylemler Filistin halkının çıkarlarına zarar verir. Filistinli örgütler ateşkese bağlı kalacaklarını açıkladılar. Belki durumu bozmak isteyen başka taraflar var. İntihar saldırısı ile ilgili olduğunu düşündüğümüz bazı Filistinlileri tutukladık. İsrail de bu konuda sahip olduğu bilgileri bize aktarak işbirliği yaptı. Umuyoruz ki, İsrail ordusunu Eylül 2000 öncesindeki konuma çeker ve Filistin topraklarında bizim sorumluluğumuz için bir fırsat doğar. Tüm bunların yanı sıra İsrail her gün Filistinlileri öldürmeye devam ettiği sürece şiddetin tamamen ortadan kalkması zaten söz konusu değildir. Ocak ayında Filistin'de yapılan seçimlerin Arap dünyası için bir örnek olduğunu söyleyebilir misiniz? Filistin halkının bir demokrasi geleneği vardır. Başkanlık seçimlerinin ardından bu yıl parlamento ve belediye seçimlerini de yapacağız. Sivil örgütlerin ve siyasi partierin bu sürece katılmasını istiyoruz. Başta G8 ülkeleri olmak üzere uluslararası toplum Ortadoğu'da demokrasinin gelişmesi için çalışıyor, biz de kendimizi bunun bir parçası olarak görüyoruz. Ama bizim açımızdan belirleyici sorun İsrail işgali altında demokrasinin nasıl kurulacağıdır.

Filistin devleti kurulmasının dayanakları nelerdir? Öncelikle biz, Yol Haritası'na bağlıyız. Bunun İsrail-Filistin çatışmasının sona ermesini sağlayacak tek anlaşma zemini olduğuna inanıyoruz. Bunun gerekelerini yerine getirmeye çalışıyoruz ve İsrail'in de bunu yapması gerek. Yeni anlaşmalar için enerji ve zaman harcanmasındansa, mevcut plan hayata geçirilmeli. 1967 sınırlarını temel alan bir Filistin devletinin kurulması sadece bizim değil İsrail'in de çıkarları için zorunludur. Bu devleti ne kadar çabuk hayata geçirebilirsek İsrail ile birlikte halklarımızın yaşamını geliştirme ve ekonomik kalkınma üzerine o kadar çabuk konuşmaya başlarız.

Ariel Şaron'un açıklamalarına bakarak, özellikle Kudüs konusunda bir uzlaşıya varmayı mümkün görüyor musunuz? İsrail, Filistin tarafında kiminle görüşme yapabileceğini seçemeyeceği gibi, bizim de İsrail tarafında kiminle görüşeceğimizi seçmemiz söz konusu değil. Biz inanıyoruz ki, barış şu an mümkün ve biz İsrail ile adil ve uluslararası yasalara uygun bir barış için çalışmaya hazırız.

Şaron'u, ordusunu Eylül 2000 öncesi konuma çekmeye nasıl ikna edeceksiniz? Askerlerin Eylül 2000 öncesi konumuna çekilmesi İsrail'in imza attığı yol haritasının getirdiği bir zorunluluktur. Biz nasıl bu anlaşmadan doğan yükümlülüklerimizi yerine getiriyorsak, İsrail de bunu yapmak zorunda. Aksi takdirde barış süreci zarar görür. Bu süreçte uluslararası topluma da rol düşüyor. Dünya devletleri ve özellikle de Dörtler (Amerika, Rusya, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği) yol haritasının gereklerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmalı. Bugün barış için bir fırsat var ve bu fırsatın kayıp gitmesine izin verilmemeli.

İsrail, size eğitim sistemine ve medyaya da müdahale etme çağrısı yapıyor. Aynı şekilde siz de İsrail okullarında okutulan kitaplardan rahatsızsınız. Bu konuda neler söyleyeceksiniz? Medyada İsrail karşıtı kışkırtıcı yayınların bitirilmesi için yönetmelikler çıkardık. Umuyorum ki İsrail de bu yolda adım atar ve birlikte bu sorunu çözeriz.

Filistin meclisi seçimleri öncesinde, seçim sisteminde değişiklik yapılacak mı? Seçim sistemi gözden geçiriliyor. Amacımız, küçük partilerin de mecliste temsil edilebilmesi. Bu şekilde oluşacak meclis Filistin toplumundaki tüm politik farklılıkların kendisine yer bulabildiği bir alan olacak. Hamas ve diğer Filistinli örgütler, haziran ayında yapılacak parlamento seçimlerine katılma eğiliminde. Bu, şiddetin sona erdirilmesi için önemli bir adım.

ABD Başkanı George W. Bush, sizi Beyaz Saray'da ağırlamaktan memnun olacağını söyledi. Amerika'ya gidecek misiniz? Evet, gideceğim. Ortadoğu'da barışın kurulmasında ABD'nin rolü vazgeçilemez önemde. Bush'a büyük saygı duyuyorum ve başbakan olduğum dönemde başladığımız işbirliğinin sürdürülmesini istiyorum.

Şaron'un Gazze Şeridi ve Batı Şeria'daki bazı yerleşimlerden çekilme planı hakkında ne düşünüyorsunuz? İsrail meclisi bazı yerleşimlerin boşaltılmasını, bazılarının genişletilmesini ve duvarın yapımının sürmesini onayladı. Bütün bunlar tek yanlı adımlar. Bizler Filistin topraklarından yerleşimcilerin ve İsrail askerlerinin çekilmesinden memnunluk duyarız, ama Batı Şeria'daki yerleşimlerin genişletilmesini kabul edemeyiz. Duvarın yapımının sürmesini kabul edemeyiz. Duvar, Filistin toprakları içinde yapılıyor. İsrail içinde ya da sınırında değil. Filistin kentleri bölünüyor. Fiistinliler topraklarından ayrılıyor. Mısır'daki zirvede geri çekilme konusunda işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu söyledik. Ama işbirliği her iki tarafa da yükümlülükler getirir.