HİZİPSİZ OLMAZ
   CHP KURULTAYLARI...

13. Olağanüstü Kurultayı'nı 29 Ocak'ta toplayacak olan CHP, 12 Eylül'ün ardından kapatılmasıyla verdiği 9 yıllık ara haricinde, 72 yıllık geçmişinde 30 olağan, 12 olağanüstü kurultay gerçekleştirdi. Partinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 1923'te yapılan kurultayda genel başkan seçildi ve bu görevini 1938'e kadar sürdürdü. 26 Aralık 1938'de gerçekleştirilen 1. Olağanüstü Kurultay'da Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, genel başkanlığa seçildi.

İnönü-Gülek CHP'de olağan seyrinde yapılan parti kurultaylarının ardından, 22 Haziran 1953'te yapılan 10. Kurultay'da, daha sonra sık sık gündeme gelecek olan genel başkan-genel sekreter çatışmalarının ilki yaşandı. Genel Başkan İnönü ile Genel Sekreter Gülek, aralarındaki çatışmaya rağmen, 27 Eylül 1959'da Gülek'in Genel Sekreterlik görevinden istifasına kadar birlikte çalıştılar. 18 Ekim 1966'da yapılan 18. Kurultay'da ise İnönü'nün gündeme getirdiği "ortanın solu" görüşü, partinin politik çizgisi olarak benimsendi.

İnönü-Ecevit 12 Mart Muhtırası'nın ardından kurulan Erim hükümetine katılıp katılmamak konusu, CHP'de yeni bir Genel Başkan-Genel Sekreter çatışmasına yol açtı. İnönü hükümete girmeyi, Ecevit ise girmemeyi savundu. Bu gelişmeler üzerine 5 Mayıs 1972'de yapılan 5. Olağanüstü Kurultay, İnönü-Ecevit çekişmesine sahne oldu. Yapılan güvenoylamasında Ecevit yanlısı Parti Meclisi kurultaydan 507'ye karşılık 709 oy ile güvenoyu alınca, İsmet İnönü, 8 Mayıs 1972 tarihinde, 33 yılı aşkın bir süre bulunduğu genel başkanlık görevinden istifa etti. Bu gelişme üzerine 14 Mayıs 1972'de tüzük gereği toplanan özel kurultayda Ecevit, CHP Genel Başkanlığı'na seçildi.

Ecevit-Baykal 14 Aralık 1974'te toplanan 22. Kurultay'dan sonra Deniz Baykal, Genel Sekreter Yardımcısı olarak parti yönetiminde ilk kez görev aldı. 1979'da yapılan ara seçimlerde yüzde 29 oy alabilen CHP'de kurultay sesleri yine yükseldi. Ecevit'in, güvenoyu istemi üzerine 4 Kasım 1979 tarihinde 8. Olağanüstü Kurultay toplandı. Kurultayda, parti içi muhalefeti oluşturan Deniz Baykal ve Ali Topuz grupları, yönetimi sert dille eleştirdiler. Güvenoylamasında Ecevit güvenoyu aldı. 12 Eylül 1980'de yapılan darbe ile CHP tüm siyasi partiler gibi temelli kapatıldı. CHP'nin kapatılmasından sonra, kendisini solda tarif eden 2 parti kuruldu. Halkçı Parti (HP) ve Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP). Halkçı Parti, 2 Kasım 1985'te yapılan 1. Olağan Kurultayı'nda adını Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) olarak değiştirdi ve ertesi gün kurultay kararıyla kendisini fesheden SODEP, SHP'ye katılma kararı aldı.

İnönü-Baykal Aydın Güven Gürkan da partinin kurucu genel başkanı oldu. 1986'da yapılan kongrede Erdal İnönü genel başkanlığa getirildi. 1987'de de siyaset yasağı kalkan Deniz Baykal, genel sekreterliğe seçildi. Böylece yeni bir Genel Başkan-Genel Sekreter çekişmesi de başlamış oldu. SHP'de ardarda 29 Eylül 1990, 27 Temmuz 1991 ve 27 Ocak 1992 tarihlerinde yapılan olağanüstü kurultaylarda İnönü ve Baykal arasında genel başkanlık yarışı yaşandı. Her 3 kurultayda da yarışı İnönü kazandı. 1992'de, 12 Eylül yönetimince kapatılan partilerin yeniden açılmasını sağlayan yasanın çıkmasıyla, 9 Eylül 1992'de toplanan 25. Kurultayda CHP'nin aynı ad ve amblemle yeniden açılması kararlaştırıldı. Kurultayda Erol Tuncer ile yarışan Deniz Baykal, CHP'nin 4. Genel Başkanı seçildi. Uzun süren "solda birleşme" tartışmalarının ardından 18 Şubat 1995'te yapılan bütünleşme kurultayında, birleşmenin CHP çatısı altında olması kararlaştırıldı. Üzerinde daha önce uzlaşma sağlanan Hikmet Çetin oybirliğiyle CHP Genel Başkanı seçildi. Çetin, CHP'nin 5. Genel Başkanı oldu. Çetin'in genel başkanlığındaki ara dönemden sonra 9 Eylül 1995'te toplanan 27. Kurultay'da genel başkanlık için Murat Karayalçın ile Deniz Baykal yarıştı. Baykal, 681 oy alarak CHP'nin yeni genel başkanı oldu.

Baykal-Öymen CHP, 1999'da yapılan seçimlerde barajı aşamadı. Seçim yenilgisi CHP'yi sarstı. Baykal, 1999'da genel başkanlıktan istifa etti. Parti Meclisi, olağanüstü kurultay kararı aldı. 1999'da yapılan 9. Olağanüstü Kurultay'da Altan Öymen genel başkan seçildi. Parti Meclisi seçimlerinde liste konusunda yaşanan gelişmeler nedeniyle, seçimleri kazananlar istifa etti ve bir ay sonra 10. Olağanüstü Kurultay'a gidildi. Bu kurultayda Parti Meclisi'nde Baykal ekibi çoğunluğu elde etti. Öymen, 2000'de olağanüstü kurultayı topladı. Bu kurultayda Baykal liderliğe seçildi. CHP'de 30. Olağan Kurultay ve tüzük değişiklikleri sırasında yeniden su yüzüne çıkan parti içi çekişmeler, 28 Mart yerel seçimlerinin ardından ivme kazandı. Tartışmalar sürerken Baykal, kendisi için güvenoyu istemiyle olağanüstü kurultayı 3 Temmuz'da topladı. 12. Olağanüstü Kurultay CHP'deki tartışmaları sona erdirmedi. Pazar günü ise 13. Olağanüstü Kurultay yapılacak.