11 Ocak 2005 23:00
Ya atölyede 80 milyona
ya da tarlada çamur içinde
Adana'nın emekçi mahallelerinin her sokağında, evlerin bodrum katına birer ikişer yerleşmiş küçük tekstil atölyelerine rastlanır. Girişinde "girmek yasaktır" gibi yazıların olduğu bu isimsiz atölyeleri, kapalı kepenklerin ardından gelen makina ve yüksek müzik sesi ele verir.
Buralarda genellikle Çin'den getirilerek kesimi yapılan kumaşlardan kaban, penye, gömlek ve çocuk giysisi dikiliyor. Adana'da Yıldırım Kardeşler, İlker Konfeksiyon, Leberf, Leon, Neslin Bebe, Coşkunlar, Süvari gibi firmalar iş veriyor. Yurtdışına ise en çok Almanya, Hollanda, Yunanistan ve Rusya gibi ülkelere üretim yapılıyor. Böylece bu tanınmış firmalar "dolaylı" yoldan düşük ücretle, sendikasız ve sigortasız işçi çalıştırmış ve maliyetleri düşürmüş oluyor.
Sonucu baştan belli pazarlık Doğu ve Güneydoğu'dan göç ederek bu mahalleleri oluşturan ailelerin bir kısmı kendi işini kurmak için 5-6 tane makine alıp, evlerinin alt katlarını atölyeye çeviriyor. Daha sonra büyük toptancıların bulunduğu Melek Girmez Caddesi'ne giderek iş arıyorlar. Herhangi bir mağazadan aldıkları kıyafetlerden çıkardıkları numuneleri toptancılara gösteren atölye sahipleri, ardından da parça başına verilecek ücret için pazarlığına girişiyorlar. Son dört yılda bu atölyelerin sayısının hızla arttığı göz önüne alınırsa, atölye sahibi sonucu baştan belli bir uğraşın içine giriyor. Sonuçta astar, fermuar ve elyaf gibi iç malzeme masrafları atölye sahibinin üzerine kalıyor. Bir kabanın dikimi 3 milyon liraya kadar iniyor.
Aile üyeleri çalışıyor 5 ile 15 arasında kişinin çalıştığı atölyelerin işçileri genelde aile üyeleri. Dışarıdan gelenlerin çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Tarlaya gitmektense burada çalışmayı tercih eden bu işçilerin yaş ortalaması 14-15. Sabah 08.00'den akşam 19.00'a kadar çalışan işçiler, sigortasız, asgari ücretin altında bir paraya çalışılıyor. Ücretlerin, 80 milyon liraya kadar indiği bile oluyor.
'Atölye sahibi işçiye biniyor' Atölye sahiplerinden Cemil Bilgiç, 25 yıldır tekstil işinde çalıştığını ve sonunda kendisine bir atölye açabildiğini söyledi. Batman'dan gelerek Adana'ya yerleşmiş. Fiyat konusunda büyük bir rekabet yaşandığını, bu rekabetin sadece toptancıların işine geldiğini ifade eden Bilgiç, "Firmalar atölye sahibine baskı yapıyor. Atölye sahibi de işçiye biniyor" dedi. Bu atölyelerin yoğunlukta olduğu 19 Mayıs Mahallesi Muhtarı Hudeyda Uçak, şu ana kadar mühürlenen bir atölye olmadığını belirterek, "İnsanların işi yok ne yapacaklar? İşsizlik, yoksulluk, göç bunun en temel nedenleri" dedi. Çalışma koşullarının iyileştirilmesi için yetkililere çağrıda bulunan Uçak, "Devletin iş sahaları açması lazım. İş olmazsa böyle devam eder gider" diye konuştu.
Sonucu baştan belli pazarlık Doğu ve Güneydoğu'dan göç ederek bu mahalleleri oluşturan ailelerin bir kısmı kendi işini kurmak için 5-6 tane makine alıp, evlerinin alt katlarını atölyeye çeviriyor. Daha sonra büyük toptancıların bulunduğu Melek Girmez Caddesi'ne giderek iş arıyorlar. Herhangi bir mağazadan aldıkları kıyafetlerden çıkardıkları numuneleri toptancılara gösteren atölye sahipleri, ardından da parça başına verilecek ücret için pazarlığına girişiyorlar. Son dört yılda bu atölyelerin sayısının hızla arttığı göz önüne alınırsa, atölye sahibi sonucu baştan belli bir uğraşın içine giriyor. Sonuçta astar, fermuar ve elyaf gibi iç malzeme masrafları atölye sahibinin üzerine kalıyor. Bir kabanın dikimi 3 milyon liraya kadar iniyor.
Aile üyeleri çalışıyor 5 ile 15 arasında kişinin çalıştığı atölyelerin işçileri genelde aile üyeleri. Dışarıdan gelenlerin çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Tarlaya gitmektense burada çalışmayı tercih eden bu işçilerin yaş ortalaması 14-15. Sabah 08.00'den akşam 19.00'a kadar çalışan işçiler, sigortasız, asgari ücretin altında bir paraya çalışılıyor. Ücretlerin, 80 milyon liraya kadar indiği bile oluyor.
'Atölye sahibi işçiye biniyor' Atölye sahiplerinden Cemil Bilgiç, 25 yıldır tekstil işinde çalıştığını ve sonunda kendisine bir atölye açabildiğini söyledi. Batman'dan gelerek Adana'ya yerleşmiş. Fiyat konusunda büyük bir rekabet yaşandığını, bu rekabetin sadece toptancıların işine geldiğini ifade eden Bilgiç, "Firmalar atölye sahibine baskı yapıyor. Atölye sahibi de işçiye biniyor" dedi. Bu atölyelerin yoğunlukta olduğu 19 Mayıs Mahallesi Muhtarı Hudeyda Uçak, şu ana kadar mühürlenen bir atölye olmadığını belirterek, "İnsanların işi yok ne yapacaklar? İşsizlik, yoksulluk, göç bunun en temel nedenleri" dedi. Çalışma koşullarının iyileştirilmesi için yetkililere çağrıda bulunan Uçak, "Devletin iş sahaları açması lazım. İş olmazsa böyle devam eder gider" diye konuştu.
Evrensel'i Takip Et