11 Ocak 2005 22:00
Küçük üreticilere büyük oyun
ABD'de büyük şirketler desteklendi, binlerce küçük çiftlik yok oldu. Şimdi AB'ye uyum adı altında Türkiye'de büyük tarım işletmeleri yaratmak için 10 milyon üretici yok edilecek.
Avrupa Birliği uyum sürecinde 10 milyon küçük üretici üretimden el çektirilecek. Tarım Bakanı Sami Güçlü bu işi şirketlerin oluşturduğu büyük tarım işletmeleri yaratarak çözmeyi planlıyor. Daha önce pek çok ülkede küçük üretici büyük tarım tekellerine kurban edildi. ABD'li araştırmacı Dr. Tarcy Dalismeil, hükümetlerin küçük üreticinin verimli olmadığı iddiasıyla büyük gıda şirketlerinin üretimine destek verdiğini dile getirdi. Dalismeil, gazetemize ABD'de küçük üreticinin yok edilme sürecini anlattı. Türkiye'de yaşananlar da Dalismeil'in anlattıklarına uzak değil. Araştırmacı Dr. Dailsmeil öncelikle Amerika'da 1972'lerde başlayan değişime dikkat çekti. Dailsmeil'e göre, bu yıl 40 yıllık tarım politikası değiştirildi. Üretim ve fiyatların kontrol mekanizması ortadan kaldırıldı, doğrudan ödeme sistemi getirildi. Bu sisteme göre hükümet çiftçiye birim başı fiyat belirliyordu, sonra üretici malını piyasaya sürüyordu. Fiyatlar borsaya göre değişim gösterdiğinden çiftçi stok ettiği hasadını kefil olarak kullanıp devletten kredi alıyordu. Fiyatlar hükümetin belirlediği seviyeye inince de çiftçi hasadını satıp, hükümete borcunu ödeyebiliyordu. Dailsmeil, bu iki kriterle doğrudan ödemenin büyük üreticiye avantaj sağlarken, küçük üreticilere dezavantaj getirdiğine dikkat çekti. Şirketlerin desteklerle büyümesiyle hükümetlerin finansal yardımları da arttı. Dailsmeil'e göre seçim kampanyalarına sundukları desteklerle hükümetleri kontrol altına alan şirketler kendileri lehine yasa değişiklikleri bile yaptırdılar. Küçük üreticilere fon sağlayan çevre yasası maddesi büyük şirketlere para aktaracak şekilde değiştirildi.
3 dakikada bir çiftlik Bu politikalar sayesinde Dalismeil 1993'ten 2000'e kadar Amerika'da 3 bin çiftliğin yok olduğuna dikkat çekti. Avrupa'da ise her 3 dakikada bir çiftliğin kapandığını belirten Dailsmeil, "1972'de 7 milyon olan çiftçi sayısı, nüfus iki katına çıkmasına rağmen 2 milyonun altına düştü. Aslında birçok toplumsal olumsuzluğu da beraberinde getiriyor gıda şirketleri. Herhangi bir kasabada tarım işletmeleri büyüdükçe kasaba halkının suç oranı artıyor. Çünkü yoksulluk artıyor. Daha az kişi çalışıyor. Örneğin bu sene Amerika'da işsizlik ve evsizlik rekor kırdı" diye konuştu. Dalismeil, Tarım Bakanı Güçlü'nün büyük tarım işletmeleri kurma projesinin ardından ortaya çıkacak olan ucuz işgücü ile elde edilen ucuz ürünleri Avrupa piyasasının beklediğini belirtti. Avrupalı'nın, Türkiye'de üretilen gıdayı ucuza yiyebileceğini kaydeden Dailsmeil, Türkiye'nin organik tarım avantajı nedeniyle temiz bir piyasa olarak görüldüğünü ifade etti. Dailsmeil şöyle devam etti: "Avrupa'da o kadar çok genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) ile tarım yapıldı ki artık organik tarım yapabilecek toprak kalmadı. Türkiye toprakları ise temiz. İşte bu yüzden Türkiye çok büyük bir potansiyel olarak gösteriliyor şirketleşmiş organik tarım üretimi için. İstenilen şey, ucuz organik tarım gücünün Avrupa'da satılması.
3 dakikada bir çiftlik Bu politikalar sayesinde Dalismeil 1993'ten 2000'e kadar Amerika'da 3 bin çiftliğin yok olduğuna dikkat çekti. Avrupa'da ise her 3 dakikada bir çiftliğin kapandığını belirten Dailsmeil, "1972'de 7 milyon olan çiftçi sayısı, nüfus iki katına çıkmasına rağmen 2 milyonun altına düştü. Aslında birçok toplumsal olumsuzluğu da beraberinde getiriyor gıda şirketleri. Herhangi bir kasabada tarım işletmeleri büyüdükçe kasaba halkının suç oranı artıyor. Çünkü yoksulluk artıyor. Daha az kişi çalışıyor. Örneğin bu sene Amerika'da işsizlik ve evsizlik rekor kırdı" diye konuştu. Dalismeil, Tarım Bakanı Güçlü'nün büyük tarım işletmeleri kurma projesinin ardından ortaya çıkacak olan ucuz işgücü ile elde edilen ucuz ürünleri Avrupa piyasasının beklediğini belirtti. Avrupalı'nın, Türkiye'de üretilen gıdayı ucuza yiyebileceğini kaydeden Dailsmeil, Türkiye'nin organik tarım avantajı nedeniyle temiz bir piyasa olarak görüldüğünü ifade etti. Dailsmeil şöyle devam etti: "Avrupa'da o kadar çok genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) ile tarım yapıldı ki artık organik tarım yapabilecek toprak kalmadı. Türkiye toprakları ise temiz. İşte bu yüzden Türkiye çok büyük bir potansiyel olarak gösteriliyor şirketleşmiş organik tarım üretimi için. İstenilen şey, ucuz organik tarım gücünün Avrupa'da satılması.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
