Türkçe girdi Kürtçe çıkamadı!

Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan M. Nezir Gümüş, Ahmet Telli'nin 'Çocuksun Sen' adlı şiir kitabını cezaevinde Kürtçe'ye çevirdi, ancak cezaevine Türkçe gelen kitap Kürtçe olarak çıkamadı. Cezaevi yönetiminin, 'anlaşılmaz bir dille yazıldığı' gerekçesiyle reddettiği kitabın Türkçe'ye tercümesini yapmak üzere Gümüş'ün kendi imkânları ile yeminli tercüman tutması istendi. Gümüş olaya tepkisini, 'Hangi çağda yaşıyoruz?' sözleriyle ifade ederken, Şair Ahmet Telli, "Kitabımda bir suç unsuru varsa bana aittir. Bu yüzden kimseyi suçlayamazlar. Mardin'de bir avukat tutup olayın hukuki boyutunu inceleyip ona göre hareket edeceğiz" şeklinde konuştu. Tutuklu bulunduğu Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi'nde edebi çalışmalar yapan M. Nezir Gümüş, 1 ay önce ünlü Şair Ahmet Telli'nin "Gibi Yayınları"ndan çıkan "Çocuksun sen" adlı şiir kitabını Kürtçe'ye çevirmeye başladı. Yaklaşık 15 günlük bir çalışma sonucunda kitabın Kürtçe çevirisini tamamlayan Gümüş, kitabı dışarı çıkarmak isteyince cezaevi yönetiminin engeliyle karşılaştı. Gümüş'ün dışarı göndermek üzere cezaevindeki posta personeline verdiği kitabı inceleyen cezaevi yönetimi, kitabın dışarı çıkarılmasına "anlaşılmaz bir dile çevrildiği" gerekçesi ile izin vermedi. Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan Gümüş, cezaevi yönetimi tarafından yazdıklarının Türkçe tercümesinin yapılması için kendi imkânları ile yeminli tercüman tutmasının istendiğini belirtti. Gümüş yazılı açıklamada yaşadıklarını anlattı: "Şiirleri posta personeline verdiğimde, emniyete gönderileceği cevabını aldım. Kabul ettim, hatta gerekirse yanına kitabın orijinalini de verebileceğimi söyledim. Şiirleri götürdükten kısa bir süre sonra Disiplin Komitesi tarafından el konulduğu ve 15 gün içerisinde İnfaz Hakimliği'ne itiraz hakkımın olduğu bana yazılı olarak bildirildi. İtirazım üzerine de hakimlik, 'İtiraz hakkının reddine, şiirlerin savcılığa gönderilmesine, araştırılıp gerekli görülürse hükümlü-sanık hakkında işlem yapılacağı' şeklinde bir yanıt vererek itirazı reddetti."

'Hangi çağda yaşıyoruz' Bu olayın insanlık adına utanç verici olduğunu belirten Gümüş, "Hangi çağda yaşıyoruz? Ortaçağ'da mı? Ama o devirde bile böyle bir durum yaşanmıyordu. Günümüzde bunları yaşamamız insanlık adına ayıp değil de nedir? Kurallar böyle ve buna göre hareket edilecek. Dışına çıkanların vay haline. Hele hele biz 'hükümlü-tutuklular' söz konusu olunca. Peki yaptığım ne? Türkiye'nin büyük şairlerinden Ahmet Telli'nin şiirlerini Kürtçe'ye çevirmem. İnsan bir türlü inanamıyor, anlamakta güçlük çekiyor" diye kaydetti. Türkiyeli birçok yazarın kitaplarının Avrupa'da değişik dillere çevrildiğini hatırlatan Gümüş, "Birçok yazarın kitapları başka dillere, örneğin Fransızca'ya, Almanca'ya ve Flamanca'ya çevrildiğinde gazetelerde, televizyonlarda haber konusu yapılıp, böbürleniliyor. Geçenlerde Orhan Pamuk'un 'Benim Adım Kırmızı' adlı kitabı Japonca'ya çevrildi diye manşetler atılmıştı. Bir paranın 2 tarafında yaşıyor gibiyiz. Bir taraf yazı iken, diğer taraf turadır" ifadesini kullandı. Gümüş açıklamasında, kitabın Kürtçe olarak dışarı çıkarılması amacıyla Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi'ne başvuruda bulunduğunu da kaydetti.

Telli tepkili Konu ile ilgili görüştüğümüz Şair Ahmet Telli ise, söz konusu kitabın başka yayınevlerinden de çıktığını ve hiçbir suç unsuru taşımadığını söyledi. Şair Telli olaya tepkisini şöyle dile getirdi: "Kitabımda bir suç unsuru varsa bana aittir. Bu yüzden kimseyi suçlayamazlar. Daha önce de kitabım başka yayınevleri tarafından basılmıştır. Herhangi bir suç unsuru taşımıyor." Olayı araştırmak için Mardin'de bulunan avukatları ile temas halinde olduğunu belirten Telli, "Olaydan çok fazla haberim yok, ancak Mardin'de bir avukat tutup olayın hukuki boyutunu inceleyip ona göre hareket edeceğiz" şeklinde konuştu. Bu arada konuya ilişkin cezaevi idaresine ulaşılamadı. Telli'nin kitabını Kürtçe'ye çeviren M. Nezir Gümüş, geçtiğimiz yıl Mardin Kültür Merkezi'nin düzenlediği şiir ve öykü yarışmasına, "Evîna Newrozê" adlı öyküsü ile katılmış ve yarışmada ikincilik ödülü almıştı.