Umutlar elde kaldı

Mahalle aralarına kadar girerek küçük esnafı bitirme noktasına getiren büyük marketler, bu bayramda hayvan üreticilerine de darbe indirdi. "Kurbanınızı sizin adınıza kesip, temizliyor ve evinize teslim ediyoruz. Üstelik 5 taksit yapıyor ve kredi kartı kabul ediyoruz" sloganıyla hayvan satışına da el atan hiper marketler, binbir umutla büyükşehirlerin yolunu tutan hayvan üreticilerine kan ağlattı. Belediyelerin tahsis ettiği yerlere milyarlarca lira kira ödeyen üreticiler, marketlerin taksitle kurban satışı nedeniyle geçen yıllara oranla çok az iş yapabildiler. Çok sayıda satıcı, bayramın bir gün öncesine kadar kira ve nakliye parasını dahi çıkartamadı. Kimi satıcılar ise mecburen fiyat kırarak, sıfır kâra yakın bir ücretle satış yapmak zorunda kaldı.

Et ithaline tepki Alibeyköy'de Veysel Karani Camii etrafından kurulan kurban çadırları, arife günü olmasına rağmen hala satılamayan hayvanlarla doluydu. Küçükbaş hayvanların bile az satıldığı çadırlarda, dana ve boğalar ise elde kaldı. Hayvancıların çoğu geçen seneki fiyatlarına altına satış yapmak sorunda kaldı. Ekmek parası kazanmak için traktörleriyle, kamyonlarıyla İstanbul'a kadar yol tepen hayvancılar, ellerindekinin hepsini bu fiyatlara satsalar bile, maliyetlerini dahi karşılayamadan geri dönecekler. Trakya'dan gelen Alaattin Erener, 41 danasından sadece 7'sini satabilmiş. Arife olmasına rağmen daha satış yapamayan Erener, "Akşamleyin sattık, satamadık bitti artık. En az 10-15 milyar borcum var. Sadece 5 milyar çadıra verdim. Bu paraya buranın tapusunu almam lazım ya neyse. Nasıl kalkarız altından bilmiyorum" diyor. Geçen sene 3 milyara sattığı hayvanını fiyatını önce 2 milyar 200 milyona indirmiş. Bugün (dün) de satamazsa fiyatı 1 milyar 800'e kadar düşürecek. Erener'in son sözleri ise et ithaline: "Allah razı olsun devletimizinden. Yurdışından etleri getirsinler, hastalıklı etleri. Millete yedirsinler." "Koç fiyatına dana satıyoruz, koç fiyatına" bağırtıları arasında kalan tek danasını satmaya çalışan Ahmet Mamay diğerlerine göre şanslı gibi görünse de onun da zararı en az 10 milyar. 12 danasının hepsini satmış neredeyse ama yarı fiyatına. 3 milyarlık danaları 1.5 milyardan satan Samsun'lu Mamay "cepten yiyoruz" diyor.

Kiraları ödeyemediler Darülaceze'nin önündeki kurban satış yerinde 5 günlük kiralar 4.5 milyarla 48 milyar arasında değişiyor. Hayvan satıcıları kendilerinden bu kadar para alınmasına karşın kaçak satışın önlenmemesinden dolayı çok az satış yaptıklarını belirtiyor. Ayrıca büyük marketlerin başlattıkları taksitli satışlarında küçük üreticileri çok zorladığını söyleyen satıcıların bir çoğu bu işi bırakmak zorunda olduklarını söyledi. Erdoğan Aygün adlı satıcı Darülaceze'den 5 günlüğünü 48 milyara kiraladığı, yaklaşık 50 metre karelik yerin parasını ödeyemediğini söylüyor. Afyondan kurban bayramı için 1500 koç getiren Aygün ilk 2 günde sadece 50 tane kurbanlık satmış. Seneye bu işi yapmamayı düşünen Aygün fiyatların yüksek olmasını ödemek zorunda oldukları yer paralarının astronomikliğine bağlıyor. Darülacezenin kendisine temin ettği satış yeri arka bloklarda olmasından dolayı nispeten az kira veren Kenan Çağlayan, belediyenin bunca para almasına rağmen kaçak satışı önleyememesine oldukça tepkili. Kaçak satanların hiçbir masrafı olmadığını kendilerinin ise 10 milyarlar ödeyerek bu işi yaptıklarını söyleyen Çağlayan, acil çözüm bekliyor.

'Peygamber pazarlığı' Bir diğer hayvan satıcısı olan Dursun Şeker ise değil kredi kartıyla tartıyla bile kurbanlık satışı yapılmasının doğru olmadığını söylüyor. "Asıl olan 'Peygamber pazarlığı' olarak bilinen göz kararı ve sıkı el şıkışmalarla yapılan satıştır" diyen Şeker kurbanın toplum için yapılan bir davranış olduğunu ve bunu uzun hesaplarla yapılmasının hoş olmadığını belirtiyor.