25 Ocak 2004 23:00

Cem Yalın 50 yaşında

Tiyatrocu, gazeteci ve ressam Cem Yalın ölümünün 5. yılında Amatör Tiyatrolar Çevresi'nin (ATÇ) düzenlediği bir etkinlikle Hit Kültür Merkezi'nde anıldı. Sanatçının, 50. doğum yılının da kutlandığı etkinlikte, sanatçının öğrencileri ve arkadaşları Cem Yalın'ı anlattılar. Etkinliği yöneten Mehmet Esatoğlu sanatçının tiyatrocu yönüne değinerek: "Cem oyunlarını var ederken ve oyuna son noktayı koyduktan sonra üzerinde yoğun bir dramaturji çalışması yapardı. Onun için son noktayı koymak oyunun bitimi anlamına gelmezdi. Karşılaştığı herkese bir çırpıda yeni var ettiği oyunu anlatır, konu üzerinde değişik açılardan konuşmaya çalışırdı" dedi.

Öğrencileri anlattı Cem Yalın'ın öğrencileri de onun öğretmen, ressam ve tiyatrocu yönlerini anlattılar. Oyuncu ve yönetmen Uğur Uludağ, Yalın'ın disiplinli bir yönetmen olduğunun altını çizerken, oyuncu Mustafa Turan, "Cem Yalın gibi aydınların insanlara yaklaşımı açısından önemi çok büyüktür. Hocamız bize paylaşımı öğretti. Ümraniye, Bakırköy ve İzzet Ünver Lisesi öğrencileri ondan çok şey öğrenmişlerdir" dedi. Çağlayan Lisesi Edebiyat öğretmeni Erdal Çakıcı ise önümüzdeki yıldan itibaren Cem Yalın'ın oyunlarını sahneleyip kitlelere yayacaklarını belirtti.

Ressam Cem Yalın Seyhan Kaya sanatçının ressamlık yönüne değinirken: "Cem Yalın, ressam kişiliği dolayısıyla resmi çözümleyerek oyun geliştirme yoluna gidiyordu. 'Amatörlük'ten ve fakir edebiyatından hiç hoşlanmazdı" diyerek sözlerini sonlandırdı. Daha sonra Mehmet Esatoğlu Cem Yalın'ın giderek bütün resim yapıtlarındaki karakterlerle uğraşmaya başladığını ve ikinci sıradaki ölümsüzleri sahneye çıkararak hayata geçirdiğini ifade etti. Konuşmaların ardından Bakırköy Oyuncuları ve Simurg Tiyatrosu oyuncuları Cem Yalın'ın "Yürümeyi Unutmuş Tel Cambazı ya da Mayın" adlı oyunundan küçük bir bölüm sahnelediler. Kollektif bir çalışma olan oyunda rol alan Ercan Temel, Aslı Başak Paçacı, Timur Ölkebaş ve Ümit Cin Güven'in "Son" filminin ödüllü oyuncularından Hasan Mullaoğlu'nun yer aldığı oyun izleyiciler tarafından beğeniyle izlendi. Işık düzenini Can Yasin üstlendi.

Oyunlarında savaş Oyunun ardından dramaturg-yazar Savaş Aykılıç, Cem Yalın'ın oyunlarında savaş temasını anlatarak sanatçının oyunlarını çözümleyen bir konuşma yaptı. Aykılıç, yaptığı analizleri şöyle anlattı: "Yürümeyi Unutmuş Tel Cambazı ya da Mayın adlı oyun, mayına basmış bir askerin savaşta toplumla, orduyla, ailesi ve kendisiyle hesaplaşmasını anlatıyor. Oyunda savaşın saçma görüntüsünün altında asıl anlatılmak istenen şey, savaşı yapan sömürgeci toplumun eleştirisidir. Oyunda, flashback (geriye dönüş), kabuslar, hallüsinasyonlar, dışavurumculuk, alegori ve uyumsuzluk ön plandadır. Oyunda aynı zamanda bilinçli bir abartma ile askerin durumu üzerinden psikolojik ve sosyolojik etmenler verilmek istenmiş. Karakter boyutunda ise aile ve toplum içinde yıpratılan, ezilen, alay edilen, sömürülen, kuklaya gibi oynatılan ve robota dönüştürülmeye çalışılan bir oyun kahramanı söz konusu. Oyunun kahramanı en sonunda biliçsizlikten bilince erişir. Toplumsal duyarsızlıkları görmemizi sağlar." Aykılıç, Cem Yalın için görüşlerini de anlattı: "Cem Yalın, çağını uzak açıdan bakarak yakalamış bir sanatçıdır. Kahramanlık yalanından, sistemin aynı insanları çatıştırmasından yola çıkarak yazmıştır oyunlarını. Yalın, düşünceye hizmet etmiş, duygudan çok sosyal ilişkilere değinmiştir." Amatör tiyatro alanına, yazdığı ve yönettiği oyunlar, kurduğu topluluklar ve yetiştirdiği tiyatrocularla önemli katkılarda bulunan bulunan Yalın, Amatör Tiyatrolar Çevresi'nin (1983) ve Amatör Tiyatrocular Üretim ve Yayın Kooperatifi'nin (ATÜK) kuruluş çalışmasında etkin olarak yer aldı. Gerçek dergisinde redaksiyon, Evrensel gazetesinde kültür-sanat servisinin yönetimini üstlendi, Evrensel Kültür dergisinde resim sanatı üzerine yazılar yazdı ve resim sergileri açtı. Yaşamını yitirdiği güne kadar sanatsal çalışmalarını sürdüren Cem Yalın, 1996 yılında yakalandığı kanser hastalığına 24 Ocak 1999 yılıda yenik düştü.

Evrensel'i Takip Et