Hale bomba düştü bile

Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki illerde, esnafın işlerinin kötü gitmesine yol açan savaş söylentileri, İstanbul'da da etkilerini göstermeye başladı. Esnaf "Daha savaş çıkmadan satışlarımız durdu, bir de çıkarsa ne yapacağımızı bilmiyoruz" diyor. İstanbul Sebze ve Meyve Hali esnafı, krizden sonra işlerinin az da olsa düzeldiğini, fakat savaş hazırlıklarının satışlarını bir anda kestiğini belirtiyor. Esnafın verdiği bilgilere göre sebze ve meyve satışlarında son bir ayda yaklaşık yüzde 60-70 oranında düşüş yaşandı. Halkın savaş çıkacak korkusuyla para harcamak istemediğine dikkat çeken hal esnafı, durumlarını "Halk artık sebze meyveyi lüks olarak gördüğü için satış yapamıyoruz. Savaş çıkmadan durumumuz böyle oldu, bir de bomba düşerse ne yapacağımızı bilmiyoruz" dediler.

İşler durgun İstanbul Hal'inde toptan maydanoz satan Ahmet Üntaş, işlerinin yine kriz döneminde olduğu gibi düşüşe geçtiğini anlattı. Piyasada dönen bir paranın olduğunu fakat halkın parasını mümkün olduğu kadar az harcamaya çalıştığına ifade eden Üntaş, "Bizim malların fiyatında yükseliş yok ama satış da yok. Birkaç ay önce, günde yaklaşık 70 kasa maydanoz satıyordum, şimdi 40-45 kasayı geçmiyor. Ekmek paramızı çıkartamaz duruma geldik" dedi. 72 yaşında olan ve yaklaşık 60 yıldır sebze ve meyve satıcılığıyla uğraşan Behçet Görenler, her savaş döneminde işlerinin düştüğünü belirtiyor. Çok az da olsa satış yaptıklarını belirten Görenler, "Şimdi satılan mallar bomba düşerse satılamayacak" diye şikâyet etti. ABD'nin Irak'a saldırmasıyla birlikte işlerinin tamamen biteceğinden emin olan Görenler, sözlerine şöyle devam etti: "Yıllardır bu işle uğraşıyorum ve artık vatandaşın da, pazarcının da, komisyoncunun da psikolojisini çok iyi anlıyorum. Vatandaş para biriktireyim diye sebze meyveden kısıyor. Ekmekten, temel gıda malzemelerinden kısamayacağı için sebzeden, meyveden kısacak. Savaş çıkarsa piyasa çöker ve yaşadığımız ekonomik krizlerden daha kötüsünü yaşarız."

Körfez Savaşı gibi Şu anki durumun, Körfez Savaşı öncesine benzediğini hatırlatan 25 yıllık Sebze-Meyve Komisyoncusu İsmet Görenler, biraz canlanan satışlarının savaş hazırlıklarıyla birlikte işlerinin "bıçak" gibi kesildiğine dikkat çekti. Haldeki bütün işyerlerinin aynı problemi yaşadığını söyleyen Görenler, "Körfez Savaşı çıktığı zaman da işlerimiz kötü etkilenmişti. Şimdi savaşın hazırlıkları var, işler tepetaklak oldu. Bir de savaş çıkarsa o zaman ne yapacağımızı bilmiyoruz. Savaş çıktığında artık dükkânlarımızı kapatıp gideriz, çünkü gerçekten o zaman hiç iş olmayacak. Bizim sattıklarımız kuru gıda olmadığı için halk almak istemiyor. Zaten yağmurlardan dolayı birçok ürünün fiyatı ikiye katlanmış durumda" dedi. Görenler, krizden sonra yazıhanelerin günde 10 kamyona yakın mal satmasına rağmen, şimdi birçok yazıhanenin 1 kamyonu zor satmasının, zor günlerin habercisi olduğu görüşünde.

---

BİZİ DE ÜRETİCİYİ DE ETKİLİYOR Polat Bakırcı (14 yıldır toptan limon satıyor): aş hazırlıklarının başlamasıyla birlikte işlerimiz anormal derecede düştü. Körfez Savaşı döneminde de işlerimizde müthiş düşüş vardı. O zamanki savaş, aniden olduğu için işlerimiz birden düşmüştü. Şimdi savaş tartışmaları işimizi olumsuz etkiledi. Piyasada zaten bir durgunluk vardı, savaş söylentileri de tuz-biber oldu. Vatandaş almayınca, pazarcı mal satamıyor, pazarcı satamayınca ben mal getiremiyorum, ben mal getiremeyince üretici satış yapamıyor. Satışların durması zincirleme gibi, üreticiden tüketiciye kadar herkesi etkiliyor. Bomba düştüğünde durumumuz daha kötü olacak. Biz, limornu Mersin'den alıyoruz. Savaş, Mersin'i daha çok etkilediği için oradaki üdreticinin durumu daha perişan. Kuru gıda gibi değilki bizim sattıklarımız. Birkaç ay beklemez sebze meyve. Savaşın çıkmasını istemiyoruz. Bazen halde veya mahallemizde arkadaşlarla oturup, bu savaşın neden çıkartılmak istendiğini tartışıyoruz. Birkaç kişinin çıkarları uğruna milyonlarca kişinin zarar görmesini kabul edemiyoruz.