07 Kasım 1999 22:00
Elma üretimi yok oluyor
Ispartalı elma üreticileri, her yıl yüzde 100 artan giderlerine karşın, gelirlerinin sadece yüzde 20 arttığını belirterek, "Bu gidişle silineceğiz" diyorlar.
Elma üretimi yok oluyor
Muzaffer Özkurt
Ispartalı elma üreticileri, her geçen yıl daha da kötü duruma gelirken, bu gidişle elma üretiminin biteceğini söylüyorlar. Gül ve halı üretiminin meşhur olduğu Isparta'da elmacılık da yaygın bir geçim kaynağı. Ancak devletten hiçbir destek görmeyen üreticiler giderlerinin her yıl yüzde 100 arttığını, ancak buna karşılık gelirlerinin ise sadece yüzde 20 arttığını anlatıyorlar. 1990 sonrası enflasyonla beraber gittikçe götü duruma geldiklerini söyleyen ve bu yıl elmadan kilo başı 50- 60 bin lira alabilen üreticiler, kaçak olarak getirilen İran elmasının kendilerini daha da kötü duruma düşürdüğünü belirtiyorlar.
Üreticilerden Galip Usta, "Bu gidişle silineceğiz" diyor. Birkaç yıl sonra elma üretiminin kendilerini geçindirmeyeceğini ifade eden Galip Usta, "Elmanın dışında ne yapacağız bilemiyoruz" diyor. Özellikle meyve suyu fabrikalarının sürekli olarak fiyat düşürdüğüne ve bunu engelleyecek bir birlik ve kurum olmadığına dikkat çeken Galip Usta, "Örneğin geçen sene Asya Meyve Suyu Fabrikası, 12 bin lira olan elma fiyatını 8 bin liraya indirdi. Üstelik paramızı da üç-dört taksitte veriyor ve aylarca süründürüyorlar" diyor.
Giderler sürekli artıyor
Hem elma üreten hem de fidan yetiştiren Şevket Şenol ise ayrıntılı bilgi veriyor. "Elma ekimde toplanır ve yaprak dökümü ile beraber budama yapılır ve yeni hasat için uğraşmaya başlarız. Nisan, mayıs aylarında ise sürülme ve ilaçlama yapılır ve bu ağustosa kadar sürer. Yaklaşık 13-20 kere ilaçlarız elmaları. Gübre atılır ve bu iş 12 ay sürer" diyen Şenol, ilaçların her yıl yüzde 100 zamlandığına dikkat çekerek, şöyle devam ediyor: "Elma fiyatı ise yüzde 20-25 arası artıyor. Verilen paraları da faizsiz olarak aylar sonra veriyorlar. Ve bizim paramız kuşa dönüyor."
lmanın masrafı bu kadarla da kalmıyor. Soğuk hava depolarına koyulan elmanın kilosu için 15-20 bin lira arasında da para vermeleri gerekiyor. Geçen yıllarda hal kanunu gereği olarak elma yüklü kamyon ve traktörlerden artı para alınmaya başlamış ve bu durum elma üreticisinin belini iyice bükmüş.
Kârı tüccar alıyor
Şenol, meyvelerin satıldığı hallerden de şikâyetçi. "Güya haller üreticinin malını sattığı yerler. Ancak ben gitsem bana elma sattırmazlar. Tüccarlar geliyor elmayı alıyor ve depoya atıyor. Ondan sonra fişleri üreticinin üzerine düzenleyerek sanki benim malımı satıyormuş gibi aslında kendi malını satıyor ve kâr ediyor. Biz külfetini çekiyoruz onlarsa kârını alıyor" diyen Şenol, üreticinin sahipsiz bırakıldığından yakınıyor. Türkiye'ye ucuza getirilen İran elmasına da değinen Şenol, "Onlarda ilacı ve gübreyi devlet veriyor. Onun için daha ucuza mal ediyorlar. Bizim onlarla bu şartlarda yarışmamız imkânsız" diyor. Daha önce bir üreticinin masraf ederek sera hazırlamış ve İran'la aynı zamanda elma üretebilmiş. Ancak bu yolla elmanın fiyatı iki katına çıktığı için bu denemeyi yapan üretici piyasada tamamen yok olmuş. Tarım Kredi Kooperatifi ise köylüye sadece 200-300 milyon liralık malzeme yardımı yapıyor. O da yüzde 70 faizle.
Birlik şart!
Elma üreticileri aynı zamanda sulama kanallarına karışan kanalizasyondan da şikâyet ediyorlar. Eğirdir çıkışına yapılan arıtma tesisinin hiçbir işe yaramadığını söyleyen üreticiler, Eğirdir kanalizasyonunun Kovada kanalına karışarak elma ağaçların kuruttuğunu belirtiyorlar ve bir an önce arıtma tesisinin işe yarar hale getirilmesini istiyorlar. Bütün bu sorunlar karşısında birlik olamadıklarından yakınan elma üreticileri, tek çıkar yolun birlik olmaktan geçtiğini söylüyorlar.
Muzaffer Özkurt
Ispartalı elma üreticileri, her geçen yıl daha da kötü duruma gelirken, bu gidişle elma üretiminin biteceğini söylüyorlar. Gül ve halı üretiminin meşhur olduğu Isparta'da elmacılık da yaygın bir geçim kaynağı. Ancak devletten hiçbir destek görmeyen üreticiler giderlerinin her yıl yüzde 100 arttığını, ancak buna karşılık gelirlerinin ise sadece yüzde 20 arttığını anlatıyorlar. 1990 sonrası enflasyonla beraber gittikçe götü duruma geldiklerini söyleyen ve bu yıl elmadan kilo başı 50- 60 bin lira alabilen üreticiler, kaçak olarak getirilen İran elmasının kendilerini daha da kötü duruma düşürdüğünü belirtiyorlar.
Üreticilerden Galip Usta, "Bu gidişle silineceğiz" diyor. Birkaç yıl sonra elma üretiminin kendilerini geçindirmeyeceğini ifade eden Galip Usta, "Elmanın dışında ne yapacağız bilemiyoruz" diyor. Özellikle meyve suyu fabrikalarının sürekli olarak fiyat düşürdüğüne ve bunu engelleyecek bir birlik ve kurum olmadığına dikkat çeken Galip Usta, "Örneğin geçen sene Asya Meyve Suyu Fabrikası, 12 bin lira olan elma fiyatını 8 bin liraya indirdi. Üstelik paramızı da üç-dört taksitte veriyor ve aylarca süründürüyorlar" diyor.
Giderler sürekli artıyor
Hem elma üreten hem de fidan yetiştiren Şevket Şenol ise ayrıntılı bilgi veriyor. "Elma ekimde toplanır ve yaprak dökümü ile beraber budama yapılır ve yeni hasat için uğraşmaya başlarız. Nisan, mayıs aylarında ise sürülme ve ilaçlama yapılır ve bu ağustosa kadar sürer. Yaklaşık 13-20 kere ilaçlarız elmaları. Gübre atılır ve bu iş 12 ay sürer" diyen Şenol, ilaçların her yıl yüzde 100 zamlandığına dikkat çekerek, şöyle devam ediyor: "Elma fiyatı ise yüzde 20-25 arası artıyor. Verilen paraları da faizsiz olarak aylar sonra veriyorlar. Ve bizim paramız kuşa dönüyor."
lmanın masrafı bu kadarla da kalmıyor. Soğuk hava depolarına koyulan elmanın kilosu için 15-20 bin lira arasında da para vermeleri gerekiyor. Geçen yıllarda hal kanunu gereği olarak elma yüklü kamyon ve traktörlerden artı para alınmaya başlamış ve bu durum elma üreticisinin belini iyice bükmüş.
Kârı tüccar alıyor
Şenol, meyvelerin satıldığı hallerden de şikâyetçi. "Güya haller üreticinin malını sattığı yerler. Ancak ben gitsem bana elma sattırmazlar. Tüccarlar geliyor elmayı alıyor ve depoya atıyor. Ondan sonra fişleri üreticinin üzerine düzenleyerek sanki benim malımı satıyormuş gibi aslında kendi malını satıyor ve kâr ediyor. Biz külfetini çekiyoruz onlarsa kârını alıyor" diyen Şenol, üreticinin sahipsiz bırakıldığından yakınıyor. Türkiye'ye ucuza getirilen İran elmasına da değinen Şenol, "Onlarda ilacı ve gübreyi devlet veriyor. Onun için daha ucuza mal ediyorlar. Bizim onlarla bu şartlarda yarışmamız imkânsız" diyor. Daha önce bir üreticinin masraf ederek sera hazırlamış ve İran'la aynı zamanda elma üretebilmiş. Ancak bu yolla elmanın fiyatı iki katına çıktığı için bu denemeyi yapan üretici piyasada tamamen yok olmuş. Tarım Kredi Kooperatifi ise köylüye sadece 200-300 milyon liralık malzeme yardımı yapıyor. O da yüzde 70 faizle.
Birlik şart!
Elma üreticileri aynı zamanda sulama kanallarına karışan kanalizasyondan da şikâyet ediyorlar. Eğirdir çıkışına yapılan arıtma tesisinin hiçbir işe yaramadığını söyleyen üreticiler, Eğirdir kanalizasyonunun Kovada kanalına karışarak elma ağaçların kuruttuğunu belirtiyorlar ve bir an önce arıtma tesisinin işe yarar hale getirilmesini istiyorlar. Bütün bu sorunlar karşısında birlik olamadıklarından yakınan elma üreticileri, tek çıkar yolun birlik olmaktan geçtiğini söylüyorlar.
YAZARLAR
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
A. Cihan Soylu
Türkiye İslamcı hareketi ve Filistin sorunu
İhsan Çaralan
İsrail’in İran’a ‘meşru müdafaa’ saldırısını açıkça ilan etmesi ne anlama geliyor?
Şebnem Korur Fincancı
Şiddetsiz bir geleceği birlikte inşa edelim
Sultan Özer
Diyanet İsrail’den vize aldı
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs’ın tarihi ve 2024 1 Mayıs’ının önemi
Arif Nacaroğlu
Yapay zeka
Mehmet Özyazanlar
Federasyon değişecek, işler düzelecek!..
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
