02 Şubat 2014 06:00

Göçmen tanrıçaya dua

Akdeniz Posedion’dan sorulur sanılsa da göçmen ölülerin tanrıçası Yemanja’dır sanırım...Kendisi de zorla göç ettirilmiş; Afrika’nın nehir tanrıçasıyken 16. yüzyılın köle gemileriyle milyonlarca Afrikalının yalvaran sesine kelepçelenerek Atlantik okyanusunu aşmış Yemanja, artık yedi denizin ilahesidir.

Göçmen tanrıçaya dua
Paylaş

Elif GÖRGÜ

Akdeniz Posedion’dan sorulur sanılsa da göçmen ölülerin tanrıçası Yemanja’dır sanırım...
Kendisi de zorla göç ettirilmiş; Afrika’nın nehir tanrıçasıyken 16. yüzyılın köle gemileriyle milyonlarca Afrikalının yalvaran sesine kelepçelenerek Atlantik okyanusunu aşmış Yemanja, artık yedi denizin ilahesidir. Açlıktan, işkenceden, hastalıktan ölen siyah bedenler suya atılırken Yemanja’nın saçlarından tutmuş, denizin derinliklerine onu da götürmüştür... Mavi suya değen her kara bedenle büyümüştür Yemanja. Son beş yüzyıllık kaderi, denizde ölen her Afrikalının tanrıçası olmaktır...
Asıl olarak Yoruba halkının inancıdır Yemanja. Nijerya başta olmak üzere Batı Afrika’ya yayılmış Yorubalar, kıtanın en büyük etnik topluğu bugün. Nijerya’nın yüzde 26’sının, sadece Batı Afrika’daki 50 milyon Yoruba’nın Yemanja’sının zorunlu göçü de, tıpkı halkı gibi 16. yüzyılda başlamıştır.

YERLİLER İNSAN SİYAHLARI GETİRİN!

Latin Amerika’daki İspanyol işgalinde öldürülen, köleleştirilen yerlilerin koruyucusu, Katolik kilisesine karşı yerli hakları için başkaldırmış Rahip Bartolomé de Las Casas ne yazık ki Afrika için aynı ilericiliği gösteremez “yerliler de insan köle lazımsa siyahları getirin” minvalinde öğüt verince yola çıkmaya başlar gemiler...
Tahmini rakamlara göre bir yüzyılda tam 60 milyon Afrikalı kaçırıldı anavatanlarından. 24 milyonu Amerika’ya, 12 milyonu Asya’ya, 7 milyonu Avrupa’ya götürüldü. 17 milyon siyah ise yollarda -çoğu denizde- yaşamını yitirdi.
Yüzbinlerce Yoruba ve Batı Afrika halkı da yanlarına alabildikleri belki tek şeyi, inançlarını götürdü o zorunlu kıtaya... Bu inancın parçasıydı Yemanja, direnişçiydi de...  Yeni kıtasındaki Hıristiyanlık dayatmasına beş yüzyıl direndi örneğin. Biraz rengi soldu, siyah teni beyaza çaldı, sırtına da aslında Meryem’i temsil eden açık mavi elbise geçirildi belki ama, bir göğsü Afrika, diğeri Amerika kıyılarını dalgalandıran tek tanrıça olmayı sürdürdü...

OKYANUSLARIN TANRIÇASI

Adı “Yeye omo eja” sözünden geliyor, yani “balığa benzeyen çocukların annesi”.
Denizciler ve denizde ölenler Yemanja’ın evladıdır artık. Amerika’da en çok Küba ve Brezilya’nın siyah ve melez halklarının kalbinde yaşar. Saçları, Atlantik kıyılarındaki dalgalar, dalgaların köpüğü sütüdür... Öz anası olduğu 15 çocuğunu emzirirken büyüyen memeleri denizde ölen tüm Afrikalıları bağrında saklamaya yeter... Ama cesetleri taşıyan akıntıların gün batımına doğru akması gerekir.. Doğudan batıya doğru yüzer Yemanja, ayakları zincirli milyonlarca evladını batıya götüren köle gemilerinin rotasını izler...
Son 25 yılda Türkiye’den Avrupa’ya kaçmak isterken Akdeniz’in sularında son nefesini veren, çoğu Afrikalı 20 bin ölü göçmenin gitmek zorunda kaldığı; 500 yıl önce zorla kaçıranların, 500 yıl boyunca yaşamı dar ettikleri ülkelerinden bu kez kendileri kaçmak zorunda kalanların rotasıyla aynıdır...
Afrikalı olmaları da gerekmez artık. Kendini tanrı sanan devletlerin elinde can çekişenleri, inandıkları tüm tanrılar çoktan terk etmiştir zaten.

EY YEMANJA...

Bugün 2 Şubat.. Yemanja’nın günü... Latin Amerika’nın Atlantik kıyılarına inecek bugün halklar, ona şükranlarını sunacaklar...
Mütevazıdır Yemanja, çok şey istemez.
Ona hediye edecekleri çiçekleri, kolyeleri ve parfümleri, yaşamı denizden geçenleri korusun diye bir kayığın içine koyup dalgalı saçlarına bırakacaklar...
Beni affet Yemanja, biraz uzaktan bırakacağım çiçeğini suya, çürümüş vicdanlarımızın kokusunu bastırabilecek bir parfümüm ise yok.  
Tek dileğim daha geçen hafta batan göçmen teknesinden kaybolan, cesetleri dahi bulunamayan yedi çocuğu da yanına alman...
Dünyanın her yerinde yaşayanların çektiği tüm acıları sona erdirmek bizim göğsümüzün yükü olsun; yeter ki sen ölü çocuklarımızı aç bırakma...

ÖNCEKİ HABER

Seçim öncesi ‘sahipsiz’ pankart

SONRAKİ HABER

Soçi Olimpiyatları gerçekler ve taleplerimiz

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...