“... Ve Herkes için Adalet”

• 

Halis Ulaş

Onlu yaşlarındaki Joe babasıyla sohbet ederken “Benim sıram geldiğinde savaşa gitmemi ister misin?” diye sorar. Babası da “Demokrasi için her insan biricik oğlunu verir” diye yanıtlar oğlunu. Böylece Joe sırası geldiğinde, genç bir Amerikalı olarak “demokrasinin” inşası için I. Dünya Savaşına katılır. 

Joe cephede çatışmanın en hararetli anında kendini korunmak amacıyla bir bomba tarafından açılmış çukura korkuyla sığınır. Ne de olsa aynı noktaya iki kez bomba düşmezmiş. Ama bomba aynı noktaya ikinci kez düşer...

Yanında patlayan top mermisi nedeniyle Joe ağır yaralanır ve hastaneye kaldırılır. Önce uykuda olduğunu, gerçekle rüya arasında gidip geldiğini düşünür. Ancak zaman geçtikçe kollarının ve bacaklarının olmadığını fark eder. Gözlerini kaybettiği için karanlıkta olduğunun, kulaklarını kaybettiği için sessizliğe mahkûm olduğunun farkına varır. Çenesini, ağzını, dişlerini ve dilini de kaybettiği için konuşamadığını anlar. 

Doktorlar, Joe’nun hiçbir şey hissedemeyen, hiçbir şey düşünemeyen yalnızca bir et parçasından ibaret olduğunu düşünür. Oysa Joe’nun bilinci açıktır, ama dilsiz olduğu için bunu kimseye anlatamaz. Sonunda mors alfabesi imdadına yetişir. Joe başını yastığına vurarak mors alfabesi aracılığı ile sesini duyurur; “S.O.S. Beni öldürün”...

Yukarıdaki satırlarda I. Dünya Savaşına katılan Joe Bonham’ın öyküsü anlatılmaktadır. Joe 1938 yılında Dalton Trumbo tarafından kaleme alınan “Johnny şimdi asker” (“Johnny got his gun”) adlı savaş karşıtı romanın kahramanıdır. Kitabın adı Amerika Birleşik Devletlerinde gençleri asker olmaya özendirmek için yaygın olarak kullanılmış olan “Johnny haydi askere” (“Johnny get your gun”)  sloganına bir naziredir. Sonrasında ünlü bir senarist olan Trumbo komünist parti üyesi olması nedeniyle Hollywood tarafından kara listeye alınanlardan biridir. Kara listeye alındıktan sonra mahlas kullanarak senaryo yazmayı sürdürmüştür. “Spartaküs”, “Roma Tatili”, “Exodus”, “Yalnız ve Cesur”, “Kelebek” senaryosunu yazdığı filmlerden bazılarıdır.

Trumbo “Johnny şimdi asker” romanını 1971 yılında aynı isimle sinemaya uyarlanmış ve yönetmiştir. Yaklaşık 1 milyon dolara mal olmuş olmasına, Cannes’da Büyük Jüri Ödülünü ve Uluslararası Film Eleştirmenleri Federasyonu ödüllerini kazanmış olmasına karşın izleyicinin yeterince dikkatini çekememiştir. Film, ödülleri ile bir “sanat” filmi olarak köşesine çekilmiştir.

Ta ki 1988 yılında Metallica’nın Joe Bonham’ın öyküsünü “One” adlı şarkısında anlatana ve video klibinde de filmden sahnelere yer verene kadar. Bu tarihten sonra yeteri kadar kamuoyu dikkatini çekememiş olan “Johnny şimdi asker” hakkettiği ilgiye kavuşmuş, Metallica da “One” ile 1990 yılında En İyi Metal Performansı Grammy Ödülü’nü kazanmıştır.     

Ülkemizin ve dünyanın geçtiği bu günlerde Metallica’nın “One” şarkısının yer aldığı 1988 tarihinde çıkan üçüncü albümünün adı sanırım daha da önem kazanıyor. Albümün adı “... Ve Herkes için Adalet”tir.

Metallica’nın son günlerde yine ve yeniden gündemimize girmesini 2 Ocak 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan bir Cumhurbaşkanlığı Atama Kararı ile Boğaziçi Üniversitesine rektör olarak atanan Melih Bulu’ya borçluyuz. Melih Bulu rektör olarak atanır atanmaz verdiği bir röportajda "Ben hard rock, Metallica dinleyen bir rektörüm" demişti.  

Melih Bulu’nun Metallica dinliyor olması elbette onun eleştirilerin hedefi, direnişin merkezi haline gelmesini engelleyemedi. Hatta öğrenciler onu rektörlükteki odasının önünde Metallica’nın “Kuklaların Ustası” (Master of Puppets) adlı şarkısını çalarak protesto ettiler.

Evet adında “adalet” geçen bir partinin üyesi, belediye başkanı aday adayı, milletvekili aday adayı olan Melih Bulu aynı partinin genel başkanı ve Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan tarafından OHAL hukukuna dayanarak rektör atadı. Bu durumun da “hukuki” olduğunu hep bir ağızdan bağırarak ikna etmeye çabalıyorlar. Tamam biliyoruz bu dönemde “hukuk” ve “adalet” hep sizden yana düşüyor, amenna. Peki utanç ne yana düşer usta… 

Meraklısı için not: Metallica’nın “One” adlı şarkısının resmi video klibine buradan ulaşabilirsiniz  Ayrıca Dalton Tumbo’nun yaşamını merak edenler 2015 yılında Jay Roach tarafından yönetilmiş “Trumbo” adlı filmi izleyebilirler.  

Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü öğrencileri yürüyüş yaptı

Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinden kayyumlara karşı dayanışma çağrısı

Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri ne istiyor?

Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinden Melih Bulu'ya yeni şarkı: Kukla

Mustafa Yalçıner

Boğaziçi, gençlik ve demokrasi…

Yattığınız yer incitmesin…