Menemen esnafı: Hükümet bu süreçte esnafın sorunlarına çözüm üretmedi

Süleyman KÖMÜRCÜ
Akan KORKMAZ
Özlem ÇAL

İzmir Menemen Uğur Mumcu Mahallesi esnafı, kriz ve pandeminin işlerini bitirme noktasına getirdiğini anlattı. Hükümetin bu süreçte esnafın sorunlarına dair çözüm üretmediğinden şikayetçi olan esnaf “Maliyetler artıyor, kazancımız düşüyor” dedi.

"İNSANLAR ANCAK KARNINI DOYURACAK SEBZELERİ ALABİLİYOR"

Uzun süredir manav olduğunu söyleyen Necip Dicle, artık insanları hızlı tanıdığını, ekonomik durumlarını yaptıkları alışverişten anladıklarını söyledi. “Günde 200 kilo patates satıyorsun ama 20 kilo muz satıyorsun. Demek ki herkes muz alamıyor. İnsanlar daha çok karnını doyurabilecek sebzelere yöneliyor” diyen Dicle, pandeminin kendi işleri açısından olumlu geçtiğini ancak insanların alışveriş yaparken zorlandıklarını, müşterilerin yüzde altmışının kredi kartıyla alışveriş yaptıklarını belirtti. Tarım politikalarının çiftçiyi kaderine terk ettiğine, ürününü hale götüren çiftçinin girişe ayrı, komisyoncuya ayrı para ödemek zorunda kaldığına dikkat çeken Dicle, kendi dükkanının bile aylık 40 bin gideri olduğunu, maliyetlerin arttıkça fiyatların da arttığını söyledi.

"ESNAFIN BORÇLARI BİRİKİYOR"

Yüksek lisans öğrencisi olan ve Menemen’de kahvehane işleten Rıza Alan, fotoğrafçı olduğunu ancak hayatını sürdürebilmek için üç aydır bu işi yaptığını söylüyor. Alan, “Kriz ve pandemi alt tabakayı ve küçük esnafı inanılmaz etkiledi. Alım gücümüz düşmeye başladı. Paranın değeri yok. 15 liraya aldığımız suyu şu an 17 buçuk liraya almaya başladık. 14 liraya aldığımız ayranın kolisini 16 liraya almaya başladık 2 gündür. Git gide hayat zorlaşmaya başlıyor” diyerek yükselen fiyatlara dikkat çekiyor. 

Pandemiden dolayı oyun yasağının da işleri düşürdüğünü dile getiren Alan, “Devletin buna bir alternatif oluşturması gerekiyordu. Ne kiramızı ne elektriğimizi ne suyumuzu ödeme konusunda bir destek görmedik. En azından KDV’lerini düşürebilirlerdi” diyerek esnafın borçlarının arttığını vurguladı.

"VERGİ YÜKÜNÜ ESNAFIN ÜZERİNDEN ALMALILAR"

Menemen’e bir sene önce geldiğini söyleyen Kebabçı Ali Erdem, “Geçen sene buraya geldiğimde 1000 liralık iş yaptığım zaman eve gittiğimde üç beş kuruş cebimizde kalıyordu ama şu şartlarda ay sonu geliyor kira bir yandan vergi bir yandan stopaj bir yandan hesaplıyoruz para kalmıyor. Bu da ekonominin kötüye gittiğinin göstergesi. En azından vergisiymiş stopajıymış bunları esnafın üstünden alsalar biraz rahatlarız ama en ufak bir destek yok aksine arttırdılar. Çok uzağa gitmeye bile gerek yok 1 ay öncesine göre bile sürekli artış var masraflarda” dedi. İnsanların çocuklarına ayran alacak parası olmadığına dikkat çeken Erdem, “Çoğu zaman para istemiyoruz, veriyoruz ama nereye kadar? Kazanç belli. Benim 10 günde, haftada bir gelen müşterilerim artık ayda bir, 2 ayda bir geliyor. Bunda pandeminin de etkisi var ama yüzde yetmiş ekonomik diye düşünüyorum. Çünkü gelmese hiç gelmez. Çevremizdeki dükkanlar kazanç olmadığı için kaç kere el değiştirdi. Biz eşimle birlikte çalışıyoruz. İşçi çalıştırsak biz de kazanamayız” diye konuştu.

"BÜYÜK ŞİRKETLERİN BİR KALEMDE 10 TRİLYON BORCUNU SİLİYORLAR"

Züccaciye dükkanı işleten Sinan Engin, maliyetlerin yüzde 200 arttığını vurgulayarak “Bizim son 3 seneden beri her şeyimizin maliyeti yüzde 200 arttı. Çoğu ürünümüz ithal ürünler. Ticarette en büyük etken en büyük takipsizlik döviz arttığı zaman bütün toptancılar fiyatı yükseltiyor ama döviz düştüğü zaman fiyatlar yukarıda kalıyor. Devletin bu işi takip etmesi lazım bence. En basitinden alüminyumun kilosu ben buraya ilk girdiğimde 10 liraydı. Şu anda 35 lira yüzde 300 zam” dedi. Engin, “Küçük esnafları desteklemeleri lazım. Bu memlekette bütün vergiyi küçük esnaflar ödüyor ama bütün kaymağı büyük esnaflar alıyor. Stopajlar daha uygun olsun. Ben kapatırsam nerde iş bulacağım ki işsizlik de daha çok artacak ya da başkasının işini elinden alacağım. Kiranın bile vergisini veriyoruz. Var mı böyle saçmalık. Büyük şirketlerin bir kalemde 10 trilyon borcunu siliyorlar” diye konuştu.