08 Ocak 2020 21:10

Fabrika gibi okul: Sömürü katmerli!

Meslek liseli, sömürüye karşı yaptığı işler karşısında eşit ücret talep etmelidir.

Paylaş

Ahmet AKARSU

Kayseri

Kayseri’nin en büyük meslek lisesi diyebiliriz, Merkez Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ne. Nam-ı diğer Kartal Meslek Lisesi. Okulun şehir merkezine yakın oluşu ve okulun yakınındaki “Kartal Kavşağı”ndan namını aldığı biliniyor. Yaklaşık 4 bin civarında öğrencisi olan Kartal Meslek Lisesi, uzun süredir öğrenci sayısını korur vaziyette.

KARTAL MESLEK DENİLİNCE

Kartal meslek lisesi denilince akla; neredeyse her dönem sömürü geliyor. Geçmiş yıllarda Kayseri’deki logar kapaklarının neredeyse tamamını Kartal Meslek Lisesi öğrencileri döküm atölyesinde dökmüştü. Hatta döküm atölyesinde geçtiğimiz yılın başlarında önlemler alınmadığı için yaşanan patlama da dört öğrenci yaralanmış, bir öğrenci ise uzun süre tedavi görmüştü. Öte yandan masa-sıra zımparalama işlerini çoğu meslek lisesi gibi Kartal Meslek öğrencileri de yaptı. Mobilya bölümü öğrencileri sıraları, metal bölümü öğrencileri ise sıraların ayaklarını yapmıştı. Hala da devam ediyor. Öte yandan Kartal Meslek Lisesi öğrencileri kat sayının kaldırılmasına karşı eylem yapmış bir lise. Liseler arasındaki eşitlik hakkının elinden alınmaması için, üniversiteye geçiş hakkının kaybolmaması için dilekçeler toplamış, irili-ufaklı toplantılar yapmış bir lise…

PARA KÜÇÜLDÜ SÖMÜRÜ BÜYÜDÜ

Yukarıdaki tablo elbette ilk bakışta “E nesi var ki?​” denilecek türden… Fakat öğrencilerin okul-sermaye işbirliği adı altında sömürülmesine itiraz etmemiz olmazsa olmazımız! Neden mi? Yeni Şafak gazetesinin başlığında ifade ettiği “210 bin TL öğrencilere dağıtıldı” söylemi aslında sömürüyü ortaya koyuyor*. Bir yılda öğrencilere dağıtılan 210 bin TL gözümüze büyük gelebilir. Ama bir öğrencinin aylık kazancı 150 TL civarına denk geliyor. Şimdi para gözümüzde küçülmüş olmalı. Aylık 150 TL’ye öğrenciler “meslek öğreniyor” diyenler sömürüyü haber başlığına taşımayı istemiyor anlaşılan… O bir yana 2,5 milyon cironun kalanı nerede? Neye kullanılıyor? Buralar muamma… Asıl sömürü buralarda büyüyor!

LİSE DE UCUZ İŞ GÜCÜ, FABRİKA DA KALİFİYE İŞÇİ AMA SÖMÜRÜ HEP AYNI

Sürece baktığımızda sömürü liselerde başlıyor. Patronların istediği üzerine 1950’lili yıllarda açılan meslek liselerine, “okul-sermaye iş birliği” diyerek kılıf bulunuyor. Ballandırılarak anlatılan meslek liseleri de istenilen lüzum üzerine patronların ucuz iş gücü kaleleri haline getiriliyor. Lise üçüncü ve dördüncü sınıfta lise öğrencilerine “okul harçlığı veriyoruz” diyerek anlattıkları mesele aslında öğrencileri “hem okurken sömüreyim, hem de fabrikalarda kalifiye işçi olunca” düşüncesini açıkça bir kez daha ortaya koyuyor.

 

MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİ NELER YAPACAK?

Kuşkusuz, meslek liseli öğrencilerin yapacağı çokça şey var. Ülke geneli Kartal Meslek Lisesinde olan örnek gibi birçok sömürüye maruz kalan, fabrikaların ihtiyaçları doğrultusunda hareket eden ve ucuz işçi olarak görülen meslek liseli öğrenciler var. Meslek liseli, sömürüye karşı yaptığı işler karşısında eşit ücret talep etmelidir. Ayrıca atölyelerde yaşanan iş kazalarına karşı önlem alınmasını talep etmelidirler. Belirlenen asgari ücret zammının yetmediğini çoğu meslek liseli ailesinden görmektedir. Fabrikalarda işçilerin her geçen gün işten atıldığını biliyor. İşten atmaların ileride kendi başlarına da geleceğini görmelidir. Öte yandan kıdem tazminatının fona devri konusu gelecekte en çok genç işçileri etkileyecektir. Meslek lisesinden mezun olan liseliler fabrikalarda işçilik yapacaklardır. Lise yıllarında kendi haklarını bilerek hareket etmelidirler. Şimdiden sömürü karşısında, iş sağlığı önlemlerinden tutalım, alınan stajyer ücretlerine kadar “iyi bir ücret talep” edeceği dilekçeler toplamalı, haklarını ve geleceğini tartışacağı seminerler, toplantılarda bir araya gelmelidir!

MESLEK LİSELİ, MESLEK LİSELİYİ ÇAĞIRIYOR: BU ÇAĞRIYA KULAK VER!

Kayseri’de birçok meslek lisesinden öğrenciler, “meslek liselerinde neler oluyor?​”, “sorunlarımız ve taleplerimiz nelerdir?​” diyerek bir toplantı çağrısı yapıyor. Büyük fabrikaların stajlarda; iki stajyeri bir işçi gibi çalıştırdığını söyleyen liseliler, “aldığımız ücret asgari ücretin yarısı oluyor” diyor. Verilen eğitimlerden memnun olmadığını söyleyen meslek liseliler, geleceğinden endişe duyuyor.

“Meslek liseli, meslek liseliyi sorunlarını ve taleplerini konuşmaya çağırıyor” şiarıyla yapılacak buluşmaya çağrı yapıyor. Meslek liseliler, “geleceğimizi nasıl elimize alırız, neler yapabiliriz” ve daha birçok soruya birlikte cevap arayacak.  

 

*https://www.yenisafak.com/video-galeri/ekonomi/fabrika-gibi-okul-ogrencilere-210-bin-tl-dagitildi-2200842

*Yeni Şafak Gazetesi kısa süre önce bir haber yaptı. Haberin başlığı ve içeriği gazetenin tarafını belli eder cinsten. “Fabrika gibi okul, öğrencilere 210 bin lira dağıtıldı*”  başlıkla yapılan haberde 8 dalda ürün üretimi yapılan okulda, yıllık cironun 2,5 milyonu bulduğu söyleniyor. Öğrencilerinde bu cirodan payını aldığı ifadesi ise ön plana çıkıyor.

ÖNCEKİ HABER

İran: dünden bugüne

SONRAKİ HABER

2020’de cepler yine boş

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...