Yıldız Çakar: Toplum olarak dünyaya verecek mesajlarımız var

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Kürt edebiyatının önemli yazar ve şairlerinden Yıldız Çakar, son iki yıldır çalışmalarını oyun yazarlığı üzerine sürdürüyor. Almanya’nın Berlin kentinde yaşayan Çakar Uluslararası Drama Laboratuvarı, Maksim Gorki Tiyatrosu ve İngiltere Kraliyet Sheakspeare Tiyatrosuna oyun yazarlığı yapıyor.

Kanun hükmünde kararnameyle kapatılan Kürt Yazarlar Derneği Eş Başkanlığı görevini de yapan Çakar’la oyun yazarlığı üzerine konuştuk. Yazdığı oyunlarda son 30 yılda Kürtlerin yaşadıklarını anlattığını söyleyen Çakar, “Toplum olarak dünyaya anlatacağımız ve vereceğimiz ulusal ve evrensel mesajlarımız var” dedi.

"ŞİİRLERİMİN TİYATROYA UYARLAMAYA UYGUN OLDUĞU SÖYLENDİ"

Çakar’la sohbetimize oyun yazmaya nasıl karar verdiğini sorarak başlıyoruz. Şiirlerinin tiyatroya uygun olması nedeniyle oyun yazarlığı konusunda teklif aldığını dile getiren Çakar süreci şöyle anlattı: “Münih’teki Münchner Kammerspiele Tiyatrosu, Nazi sürgünü Alman Yazar Lion Feuchtwanger’ın sürgünde yazdıklarından uyarlanan ‘Bekleme Odası’ adlı oyunu sergilemişti. Tiyatro, 2017 yılında hazırlanan kitapçıkta Yazar Feuchtwanger’ın metinleriyle birlikte yer vermek üzere benden sürgünlüğe dair bir yazı istemişti. Metnim bu kitapçıkta yayımlandı. Bu tiyatro oyunu değildi, ancak daha önceleri şiirlerimi okuyan edebiyat ve tiyatro çevrelerinden, bazı şiirlerimin tiyatroya uyarlamaya-oyunlaştırmaya çok uygun olduğunu duyuyordum. Daha sonra birkaç yıl önce Berlin’de ilk kez düzenlenen ve Alman-Kürt şairleri buluşturan şiir festivalindeki atölye çalışmasında Alman Şair Tobias Roth ile çalıştım. Roth’un çevirdiği birkaç şiirim, bir şiir portalında yayımlandıktan sonra çok ilgi çekti. Aradan bir süre geçtikten sonra bir davet aldım ve gittiğim görüşmede, şiirlerimin tiyatro oyununa uyarlanmaya çok müsait olduğu söylendi ve bu konuda birlikte çalışma teklifi aldım. O sıralar roman yazmakla meşgul olduğum için bunu düşüneceğimi söyleyerek biraz mühlet istedim. Ancak var olan metinlerimi oyunlaştırmak üzere üzerlerinde çalışmanın dışında oyun yazma için ciddi bir teklif aldım. Romanımla meşguliyetim biter bitmez tiyatro oyununu yazmaya başladım.”  

ALMANYA’DA KÜRTÇE OYUNU SAHNELENECEK  

Çakar’ın önümüzdeki yıl Berlin Maksim Gorki ile Stutgart Schauspiel Stutgart Tiyatrolarında oyunu sergilenecek. Oyunda Türkiye’de gözaltında kaybedilenleri ve kayıplarını arayanlar anlatılıyor. Kürtçe olarak sahneye taşınacak oyunda Almanca ve İngilizce üst yazı kullanılacak. Oyun hakkında bilgi veren Çakar “Oyunu yazarken Berfo Ana’nın gözleri hep benimle idi. Her ne kadar kurgusal bir metin yazmışsam da kahramanımın ismini Cemil yapmak istedim. Oyunu üç esas üzerinden geliştirdim. En büyük eksen devletin karanlık yüzünü, olaylar örgüsünün nasıl birer zincir halkası ile bağlı olduğunu, bir kötülüğün nasıl diğer kötülüğü gizlediğini, ‘tek vatan, tek millet, tek dil’ sloganıyla devletin nasıl Kürtleri yutan bir canavara dönüştüğünü betimlemeye çalıştım” ifadelerini kullandı. Çakar, oyunu Cumartesi Anneleri ve Arjantin’deki Plaza de Mayo Anneleri’ne ithaf ettiğini söyledi.  

SHEAKSPEARE TİYATROSUNA DA OYUN YAZAYACAK

Çakar, önümüzdeki günlerde İngiltere’deki Kraliyet Sheakspeare Tiyatrosunun 2020 sezonu çalışmalarına dahil edilecek. Sadece Avrupa’dan yazarların yer aldığı organizasyon için kendisiyle sözleşme yapıldığı bilgisini veren Çakar, ayrıntıların daha sonra tiyatro tarafından açıklanacağını belirtti. Sheakspeare Kraliyet Tiyatrosuna yazıyor olmanın kendisi için gurur verici olduğunu söyleyen Çakar, “Yazdıklarım son 30 yılda Kürt halkının yaşadıklarını yansıtıyor. Özellikle Türkiye’de Kürtçenin içinde bulunduğu durum dikkate alındığında önemli buluyorum. Toplum olarak dünyaya anlatacaklarımız ve vereceğimiz ulusal ve evrensel mesajlarımız var. Tiyatroyu bu anlamda da çok önemsiyorum.” dedi.

YILDIZ ÇAKAR KİMDİR?

Kürtçe ve Türkçe gazetelerde muhabirlik ve editörlük yapan Yıldız Çakar’ın, 1999-2003 yılları arasında Azadiya Welat gazetesinde ve Jiyana Rewşen dergisinde yayımlanan şiirleri, Goristana Stêrkan (Yıldız Mezarlığı) adıyla kitaplaştı. Şiirleri, Kürtçe ve Türkçe yayın yapan ancak KHK ile kapatılan Tîroj dergisinde yayımlanmıştı. İkinci şiir kitabı Derî (Kapı), senaryo öyküsü Ala’yı da kaleme aldı. Gerîneka Guernicayê (Guernica Girdabı), Ev rê naçe bihuştê (Bu yol cennete gitmez) romanlarını yazdı. Araştırma ve deneme türünde Amed Kültür Tarih Coğrafya çalışmasını Amed Tîgrîs’le birlikte yazan Çakar’ın, Leylanok (Serap) adlı çalışması da bulunuyor. “Pelweşîna Li Biharê” (Baharda Yaprak Dökümü) adlı öyküsüyle İstanbul Mezopotamya Kültür Merkezi Sinema Öyküsü Ödülü, “Zayîna Çewt” (Yanlış Doğum) adlı öyküsüyle Tîrêjên Zînê ödülünü ve “Tu” (Sen) adlı şiiriyle Musa Anter Ödülünü aldı.