‘Beyaz Toros gitti, siyah minibüs geldi’

Başta Ankara, İstanbul, Diyabakır olmak üzere birçok ilde üniversite öğrencileri, gazeteciler, aktivistlere yönelik ajanlık baskısı, kaçırma, kayıt dışı sorgulama gibi olaylar arttı. İnsan Hakları Derneği'nin kendisine ulaşan şikayetler ve basına yansıyan haberlere dayanarak hazırladığı raporda verilen örnekler, 90'lı yılların faili meçhul olaylarını hatırlattı. Aynı marka siyah minibüslerle insanların kaçırıldığını belirten Türkdoğan, gerekli denetim ve önlemlerin yerine getirilmesi çağrısında bulundu.

İnsan Hakları Derneği (İHD), son dönemde pek çok ilde üniversite öğrencileri, gazeteciler ve aktivistler başta olmak üzere çok sayıda kişiye yönelik ajanlık baskısı, kayıt dışı ifadesi alma, kaçırarak kaybetme, işkence ve kötü muamele olaylarına ilişkin hazırladığı raporu kamuoyuyla paylaştı. Rapora göre 2018 yılında İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesine 14, Diyarbakır Şubesine 7, İzmir Şubesine 19, Ankara Şubesine 4 kişi başvurdu. İHD'ye başvuruların dışında basına da 23 olay yansıdı.

GÖZALTINDA ÖNCE KAYITDIŞI İFADEYE ALINIYORLAR

İHD Genel Merkezinde yapılan açıklamada kendilerine gelen başvuru ve basına yansıyan olayları değerlendiren İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, “Şikayetlere baktığımızda, kendisini polis olarak tanıtan kişiler önce kişilerle 'sohbet etmek, arkadaş olmak' gibi ifadelerle bir araya gelmeye çalışıyor. Bu sohbete katılan fakat isteklerini kabul etmeyen kişileri ailesiyle, işiyle, sağlık durumuyla, özel hayatıyla tehdit ediyor. Bazen gözaltı ve tutuklamayla bazen de ölümle korkutuyor” dedi. Gözaltına alınan kişilerin ise yasal ifade alma işleminden önce avukatı olmaksızın belirli aralıklarla mülakat odasına götürülüp kayıt dışı ifade vermeye zorlandığını belirten Türkdoğan, gözaltındaki kişilerin tutuklanmakla veya dışarı çıksa bile her an peşinde olacakları tehdidi ile korkutulduğunu söyledi. Bazen de bu keyfi uygulamaların kişinin kaçırılması, işkence ve kötü muameleye maruz kalmasıyla sonuçlandığını dile getiren Türkdoğan, kişinin tanımadığı insanlarca bir otomobile bindirilerek, gözleri kapalı bir şekilde kaçırıldığını, günlerce darp edilip tenha bir yerde bırakıldığını söyledi. Türkdoğan, kaçırılıp da hala hakkında bilgi edinilemeyen kişiler olduğuna da dikkat çekti.

15 TEMMUZ'DAN SONRA ANKARA'DA KAÇIRMA OLAYLARI ARTTI

Kaçırılma olaylarının bazılarında kaçırılma anına ilişkin görüntüler ve görgü tanıklarına göre genelde siyah renkli, camları filmli Volkswagen Transporter marka minibüs ile insanların kaçırıldığını aktaran Türkdoğan, “15 Temmuz 2016 askeri darbe girişiminden sonra Ankara’da yaygın olarak gerçekleşen bu vakalar, 1990’lı yıllarda başta doğu ve güneydoğu Anadolu bölgesi olmak üzere Türkiye’nin birçok yerinde Toros markalı beyaz araçlarla zorla kaçırma olaylarını ve bu olaylar sonucunda öldürülen binlerce insanı ve doğal olarak bu suçların faillerinin yuvalandığı devlet içindeki paramiliter yapı olan ve kontrgerillanın farklı bir versiyonu olan JİTEM’i hatırlatıyor” dedi.

GÖREVİ KÖTÜYE KULLANIYORLAR

Kolluk kuvvetlerinin görevlerini kötüye kullandığını belirten Türkdoğan, bunun uluslararası sözleşmelerde ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nda açık olduğunu söyledi. Türkiye'de kolluk gözetim komisyonu ve kanunu olduğunu ancak doğru bir şekilde işletilmediğini belirten Türkdoğan, “Bu tip komisyonların bağımsız olması gerekiyor. Komisyon oluşturulurken Mecliste dile getirdiğimiz öneriler dikkate alınmadan İçişleri Bakanlığı içinde bir komisyon olarak kuruldu. Komisyon artık neredeyse dilekçe komisyonuna dönüşmüş ve sadece gelen şikayetleri bakanlığa iletiyor. Kaçırılanlar arasında hala konuşmaktan korkanlar var. Tam da burada Meclis Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu'nun devreye girmesi gerekiyor. Buradan çağrımız bu tip uygulamalara maruz kalanların korkmadan gerekli mercilere başvurmaları. Meclis Güvenlik ve İstihbarat Komisyonunun da denetim görevini yerine getirmesini bekliyoruz” dedi. (Ankara/EVRENSEL)