14 Ağustos 2018 10:05

Tek bedende iki yaşam; Romain Gary ya da Emile Ajar

'İnsan her şeyi anladığında mutlaka ağır bir sinir krizi geçirir. Bilinçlilik bunu gerektirir.' - Emile Ajar

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Nujîn TURGUT
Van

“İnsan her şeyi anladığında mutlaka ağır bir sinir krizi geçirir.
Bilinçlilik bunu gerektirir.”
Emile Ajar

Kaç isminiz var? Peki kaç yaşamınız? Romain Gary. Üç isim, tek bedene sığan iki yaşam...

Asıl adı Roman Kacew, takma adı ise Emile Ajar. Litvanya doğumlu. Yahudi bir ailenin tek çocuğu. Cennetin Kökleri, Yalan Roman, Onca Yoksulluk Varken, Kral Salomon’un Bunalımı ve Koca Tembel yazarın kitaplarından bazıları. Romain Gary, Goncourt Ödülü’nü iki kere alan iki yaşamlı bir istisna.

Kitaplarında toplumdan dışlanan insanların hayatlarını kaleme alan Gary, olayları gerçekçi olarak işleyen bir yazar. Bazı romanlarında dolaylı olarak kendi yaşamına değinen yazarın kitaplarındaki kahramanların genelde Yahudi olması kendisinin de Yahudi olmasıyla ilişkilendirilebilir. Onca Yoksulluk Varken adlı romanında Yahudi bir hayat kadını olan Rosa ve Kral Salomon’un Bunalımı adlı romanında yine Yahudi bir karakter olan Salomon’un savaş zamanında yaşadıkları zorluklar doğrudan olmasa da yazarın İkinci Dünya Savaşı’nda pilotluk yapmış olmasıyla bağdaştırılabilir.

KARAKTERLERİ ONDAN BİR PARÇA

Peki, Romain Gary romanlarında neden yaşlı insanlara, vahşi hayvanlara, hayat kadınlarına, terk edilmiş çocuklara, yalnız insanlara yer verdi? Hayatın bir yanı da onlarla ilgili çünkü. Gerçek hayatta karşılaşılması zor olan karakterlere yer vermedi. Hayatta var olan ve var olduklarını kısık sesle bağıran insanlara yer verdi. Bir bedene Gary ve Ajar’ı sığdırdı. Bence daha fazlası vardı. Kitaplarındaki insanlar biraz da onu anlatıyor bize. Madam Rosa’ya ve Momo’ya kendi ruhundan üfledi. Kral Salomon onun savaştaki mağdur haliydi. Koca Tembel’de  herkesin korktuğu pitondu. Yalan Roman’da eleştirilere maruz kalan edebiyatçı. Yaşamı ve kitaplarındaki yaşamlarla Gary tek bedene bir sürü yaşam sığdırdı.

SIRADAN OLMAMAK

Romain Gary’nin üslubu oldukça sade fakat Kral Salomon’un Bunalımı adlı kitabında Matmazel Cora adlı karakterin kitapta yazarı yansıttığını düşündüğüm Jean adlı karaktere söylediği şu; “Tuhaf bir açıklama biçimin var Jeannot.” Matmazel Cora’nın da söylediği üzere tuhaf bir açıklama biçimi var yazarın. 14 yaşındaki Momo, 30’larında olan Bay Cousin ve Jean... Açıklama biçimlerinin sıradan olmaması ve düşündürtüyor olmaları. Romain Gary’nin sıradanlığı elinin tersiyle itmiş olması ve belki de bu sebeple ömrüne iki yaşam sığdırması, Fransa’nın en önemli edebiyat ödülü olan Goncourt Ödülü’nü almasını sağlamıştır. Bir yazara birden fazla verilmeyen ödülün tek istisnası belki de sıradan olmamasından dolayı Gary’dir. 1956’da kendi adıyla,  1975’te Emile Ajar adıyla Goncourt Ödülü’nü almıştır.

GERÇEKÇİLİĞİNİN KAYNAĞI; DENEYİMLERİ

Romain Gary insanların yaşamlarını gerçekçi şekilde işleyen iyi bir yazar. Yazdıklarını bir yaşam tecrübesiyle, deneyimle ele alan yazar, deneyimlerden yola çıkmadan acılardan bahseden yazarlardan Yalan Roman kitabında şöyle bahsediyor; “Bağıra çağıra bütün büyük romancıların, Tolstoy’ların birer ceset hırsızı olduğunu söyledim. Hepsi kan emici, hepsi insanın acısını sömürücüydü.” Bunu söylemesinin sebebi diğer yazarların kitaplarında konu edindikleri acıların aslında duygu sömürüsü olduğudur. Yazar için acı deneyimle açıklanmalıdır. Eğer bu acıları, ötekileştirilen insanların yaşamlarını okumak, bilmek istiyorsanız tavsiyem Romain Gary okumanız olacaktır. Her şeyi anlamak bir kitapla da ilgili olabilir.

ÖNCEKİ HABER

Arınma Gecesi: 12 saatlik Amerikan kâbusu

SONRAKİ HABER

İYİ Parti Tokat İl Başkanı ve yardımcısı görevinden istifa etti

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...