Diyarbakır’da hayırlı Newroz

Fatih POLAT

Diyarbakır, ağır bir dönemin etkileriyle Newroz bayramını kutluyor. Bölgede yakın dönemde, sokağa çıkma yasaklarının yürürlükte olduğu süreçlerde Cizre, Nusaybin, İdil, Silvan, Sur operasyonlar sonrasında büyük yıkım yaşadı. Çok sayıda kişi yaşamını yitirirken, Uluslararası Af Örgütünün raporunda da ifade edildiği gibi en az yarım milyon kişi yerinden edildi. Bu veriler daha sonra Birleşmiş Milletler raporu ile de desteklendi.

Belediyelere kayyım atanması, HDP Eş Genel Başkanları ve milletvekillerinin tutuklanmasının ardından Diyarbakır’da açık alandaki eylemler de yasaklandı. Bu Newroz mitingi, uzun bir yasak döneminden sonraki ilk büyük miting olması bakımından da büyük önem taşıyor.

Newroz’u izlemek için Diyarbakır’a geldiğimizde saat 09.00’du. Bir taksi ile hemen Newroz alanına geldik. Alanın etrafında birçok giriş noktasının olduğu polis bariyerleri dikkati çekiyordu. Ve girenler, polis tarafından kameraya alınıyordu. İlk geldiğimiz noktadan basının girişine izin verilmediğini söyledi polisler. Basın için 4 No’lu giriş belirlenmiş. Biz de oraya yönlendirildik. Bütün Newroz alanının etrafını dolaştıktan sonra basın girişine ulaşabildik.

Kayyım atanan belediyeler halkı Newroz alanına taşımadı. Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Özgür Kadın Hareketi (TJA) tarafından organize edilen Newroz’a, halkı taşımak için minibüslerin tutulduğunu öğrendik. DBP’nin, halkın Newroz’a taşınması için arabası olanların katkı sunması yönündeki çağrısının da sonucu olarak, aracı olanlar bulundukları bölgelerden Newroz alanına ulaşıma yardımcı oldular.

ACI HABER: BİR KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ

Sabah erken saatlerde Newroz alanının polis kontrol noktalarından birinde, Newroz başlamadan önce bir kişinin elinde bıçakla alana girmek istediği ve polisin açtığı ateşle yaşamını yitirdiği belirtildi. Bu olay, biz alana gelmeden önce yaşandı. Ancak bu olayın tam olarak nasıl gerçekleştiği aydınlanmaya muhtaç.

YASAKLAR MİTOLOJİYE UZANDI

Newroz alanına girerken akreditasyon kartlarımızdaki Kawa’yı simgeleyen resim ve zafer işareti polisin koyduğu yasak nedeni ile alan görevlileri tarafından beyaz kağıt bantlarla kapatıldı. Yani, yasaklar böylelikle yaşayanları aşarak mitolojiye kadar uzandı.

İKİ DİLDE REFERANDUM TERCİHİ  

Diyarbakır’da her Newroz, döneme ilişkin özellikleri yansıtır. Bu Newroz’da da öyle oldu. Referandumun öncesine gelen Newroz’da alana damgasını vuran ise iki dilli referandum tercihi oldu: ‘Hayır!’, ‘Na!’ Newroz’a katılanlar referandum tercihlerinin yazıldığı bayrakları taşıdılar. Alana yukarıdan bakıldığında, coşku ile çekilen halaylar ve ‘Hayır!’,’Na!’ yazılı bayraklar dikkati çekiyordu.

Bu manzara, referandumda bölge illerinde hangi tercihin önde çıkacağına dair sorulan sorulara ya da belirli çevrelerce dile getirilen endişelere de alandan verilen net bir yanıttı.

Ben bu yazıyı yazarken, alanda önceki Newrozlarda gördüğümüz mahşeri kalabalık olmasa da, alana ulaşım konusundaki sorunlar dikkate alındığında, alanda göz dolduran coşkulu bir kalabalık vardı. Alanı dolduranlar, böylelikle yaşadıkları baskılara da, bu dönem açısından küçümsenemeyecek bir kitlesellikle yanıt vermiş oldular.

ROHAT AKTAŞ VE TUTUKLU GAZETECİLER İÇİN...

Bugün Diyarbakır Newrozu’na gelirken, yakın dönemde Cizre’deki bodrumda katledilen meslektaşımız Azadiya Welat Yazı İşleri Müdürü Rohat Aktaş’ı düşündüm. Eğer yaşıyor olsaydı, muhtemelen bugün o da Newroz alanını izleyen gazeteciler arasında olacaktı. Ve şu an hapiste bulunan 154 meslektaşımızdan bazılarıyla da alanda görev yaparken karşılaşacaktık. Bugün, burada yüreğimizde, aklımızda taşıdığımız onlar için de görev yapıyoruz.

TÜRK VE BAYDEMİR’DEN ORTAK VURGULAR

Diyarbakır’daki Newroz’da konuşan, Kürt siyasetinin simge isimlerinden Ahmet Türk ile HDP Sözcüsü ve Urfa Milletvekili Osman Baydemir, Öcalan’ın 2013 yılında yine aynı alanda okunan Newroz mesajına atıf yaparak, çözümün müzakerede olduğu mesajlarını verdiler. Bu ortak vurgular, Kürt siyasetinin, yaşadığı ağır baskılara rağmen kalıcı bir barış için diyaloğa açık olduğunun bir beyanı anlamına geliyordu.

Türk, hükümete yönelik olarak yaptığı çağrıda, “Gelin, Sayın Öcalan’ın 2013 Newrozu’nda ortaya koyduğu düşünceler çevresinde, barış ve diyalog ortamını yeniden sağlayalım” dedi.

Ahmet Türk, bu referandumun Kürtler için başka bir anlamı olduğunu belirterek, “Elbette ki bu referandum sadece Kürtlerin geleceği için değil bütün halklar için önemlidir. Kürtler için başka bir anlamı var. Bugün eş genel başkanlarımız zindanda. Bu zindan politikalarını yürütenlere ‘evet’ mi diyeceğiz? 80 belediyemize kayyum atandı ‘evet’ mi diyeceğiz? Yine Sur, Cizre, Nusaybin, Şırnak vahşetine ‘evet’ mi diyeceğiz?”

Ahmet Türk’ın bu konuşması, verdiği mesajlar ve yaptığı vurgularla bugüne kadar bir miting alanında izlediğim en etkili konuşmasıydı.  

HDP Sözcüsü ve Urfa Milletvekili Osman Baydemir, 2013 Newrozu’nda Öcalan’ın bu alanda okunan mesajını hatırlattı ve Ankara’ya yeniden müzakere çağrısı anlamına gelen şu sözlerle devam etti: “2 yıllık müzakere döneminde, Kürt halkıyla diyalog kurduğunuz için ülke hem içeride hem dışarıda bir umut havası haline dönüştü. Ne zaman ki müzakere masasını devirdiniz, baskı ve şiddetle sonuç almaya çalıştınız, ne zaman ki MHP ve Ergenekon ile ittifak kurdunuz ülkenin her bir yanı yangına döndü yangına.”

Baydemir’in konuşmasındaki diğer önemli vurgu da, Kürtlerin birliğine ilişkin yaptığı çağrıydı: “Bir kez daha bütün topraklardaki Kürtlere çağrımdır. Ala rengin özgürlüğün nişanıdır, gelin ittifakımızı kuralım.”

BU NEWROZ’UN SÖYLEDİĞİ

Yaşanan ve OHAL ile devam eden baskı döneminde gerçekleşen bu Newroz’un sözü sanırım şöyle özetlenebilir: Kürtler, çok ağır baskılara rağmen hem özgürlük arayışında kararlı, hem de barışçıl bir çözüm seçeneğinin arkasında duruyor. Referandum konusunda tercihleri ise, bu alandan bir kez daha net bir ‘hayır’ olarak ifade edildi.

Em di bêjin na na na!*

Diyarbakır Newroz halayına durdu

İstanbul'da Newroz alanından 'Hayır' mesajı