Kanada'da yabancı tarım işçileri daimi statü talep ediyor

Jillian Kestler D’AMOURS
Toronto

Gabriel Allahdua, hazırlıksız yakalandığını itiraf ediyor. 2011 yılında Kanada’ya mevsimlik işçi olarak kabul edildiğinde 45 yaşını aşmıştı. O yıllarda Saint Lucia’da işsizdi. Saint Lucia, Doğu Karayiplerdeki küçük bir adada kurulu bir ülke. Gabriel, ailesinin ihtiyaçlarını karşılamak için “Kanada imdadıma yetişti” diye düşünmüştü. Ancak, Güney Ontario’daki çiftlikte karşılaştığı çalışma koşullarına henüz hazır değildi.
“Kanada herkes için insan haklarının koruma altında olduğu bir yer olmakla ve yüksek yaşam standartları ile övünür. Ancak ben buraya gelip gerçeklerle karşılaştığımda, wow, wow, wow, gerçekten hayal kırıklığına uğradım!” diyor.  
Allahdua, Mevsimlik Tarım İşçileri Programı’nın (SAWP) bir parçası olarak Kanada’ya geldi. SAWP, Kanadalı işverenlere Meksika ve 11 Karayip ülkesinden her yıl 8 aya kadar geçici tarım işçisi çalıştırma izni sağlıyor. Program 1966 yılında, yerli işçi sıkıntısının çekildiği bir dönemde elma toplamak için Ontario’ya 260’tan fazla Jamaikalı işçinin getirilmesiyle başladı. Programa göre; işler tarım sektöründe olmalı ve işçiler çiftçilik deneyimine sahip olmalıydı.
Allahdua, yabancı tarım işçilerine destek veren bir kolektif olan Göçmen İşçiler İçin Adalet Grubunun bir üyesi. Grup geçen haftanın başlarında “Özgür Hasat” isimli bir kampanya başlattı. Kampanya Başkent Ottawa üzerinde, SAWP işçilerine kalıcı göçmenlik statüsü sağlanması için baskı yapmayı hedefliyor. Ayrıca, kötü çalışma koşulları hakkında Kanadalıların farkındalığını artırmayı, mevsimlik tarım işçilerinin birbirleriyle bağlantı kurmasını amaçlıyor. 
Aktivist konvoyu, tura Ontario eyaletindeki Windsor şehrinden başladı. Ontario boyunca gerçekleşecek tur, yol boyunca iki düzineden fazla Kanada şehrinde durarak 1 Ekim’de Ottawa’da sona erecek. Allahdua, “Akşam yemeği masasındaki her meyve ve sebzede göçmen işçilerle ilgili çok sayıda adaletsizlik var” diyor.  

PROGRAM GÖZDEN GEÇİRİLİYOR

Kanada Geçici Yabancı İşçi Programı (TFWP), suistimal iddiaları, ortaya çıkan denetim eksikliği ve geçici yabancı işçi sayısının birdenbire artmasının ardından son yıllarda inceleme altına alındı.
Son 10 yılda Kanada’da kayıtdışı tarım işçisi sayısı iki kat arttı. 2004’te 20 bin civarında iken 2013’te 41 bin 700’e çıktı. Hükümetin rakamlarına göre Kanada’da geçen yıl 40 bin 100 kayıtdışı tarım işçisi istihdam edildi.
SAWP, TFWP altındaki üç programdan birisi. Diğer geçici yabancı işçiler Kanadalıların genellilkle yapmak istemedikleri, fast-food restoranlardan petrol ve inşaat sektörüne kadar çeşitli işlerde çalışırken, Yatılı Bakıcı Programı evlerdeki yaşlı ya da gençlere yardımcı olmak için işçi getiriyor. 
Kanada’nın göçmenlik, mültecilik ve vatandaşlık işleri için sözcülüğü  Lindsay Wemp, el Cezire’ye e-mail ile verdiği yanıtta, TFWP’nin “Temel bir ilke olarak Kanadalı işçilerin bulunamadığı işçilerin doldurulmasını hedeflediğini” söylüyor. 
SAWP altında işçi istihdam etmek isteyen işveren, hükümet ajansı olan Kanada İstihdam ve Beceri Geliştirme Kurumuna iş piyasası değerlendirmesi sunmak zorunda. Bu değerlendirme, Kanada iş piyasasında çalıştırılacak yabancı işçilerin etkisinin ne olacağını ele alıyor. Wemp, Kanada’daki iki göçmenlik mekanizması sayesinde “Vasıflı yabancı işçiler, eğer isterlerse sürekli oturma iznine sahip olabiliyor” diye ekliyor. 
ESDC Sözcüsü Josh Bueckert da, “Kanada Hükümeti, yabancı işçilerin korunmasını çok ciddi bir şekilde ele alıyor” diyor. 
Başbakan Justin Trudeau, muhalefet lideri olduğu 2014 yılında yazdığı bir makalede, “TFWP’nin fazla çalışma sürelerini güçlü bir biçimde azaltmaya ihtiyaç duyduğunu ve temel amacına yeniden odaklanması gerektiğini söyledi: Kanadalıların çalışmadığı işleri doldurma.”    
“Kanada, vatandaşlık yolunda ilerleyebilecek kayıtlı göçmenleri getirmeye ihtiyaç duyuyor. Bu, bizi göçmenlik amacına ve ilk ilkeye geri döndürecekti: Ulus inşası” diye yazmıştı Trudeau. 
Bu yılın başlarında, hükümet bir federal rapor yayımladı. Ve Bueckert, Ottawa’nın TFWP’nin bu sonbaharda bir planla geleceğini söyledi. Bueckert, programın yabancı işçiler ve Kanada emek piyasasının korunmasını hedefleyen değişiklikler getirdiğini ifade ediyor. 
“Değişiklikler artırılmış denetlemeleri, gelişmiş bilgi paylaşımı, ceza soruşturmaları için yönlendirme, para cezalarını yönetme ve program şartlarını ihlal eden işverenler için yasaklamaları kapsıyor” diyor. 
Ancak eleştirmenler, araştırma işleminin işverenlerin çıkarları doğrultusunda çarpıtıldığını, işçi hakları için lobi yapan grupların görüşmelerden dışlandığını söylüyor. 

‘SEÇME ŞANSINIZ YOK’

Allahdua, Güney Ontario’da bir serada domates ve tatlı biber yetiştirme işinde çalışırken, 62 işçiyle aynı evde ve 8 işçiyle aynı odada kaldığını söylüyor: “Kulak tıkacı kullanmak zorundaydım, böylece biraz dinlenebilirdim, çünkü özel hayat yoktu.” İnternet olmadığı için ailesi ve dünya ile ilişkilerinin tamamen koptuğunu da ekliyor. 
Çoğu mevsimlik tarım işçisi gibi Allahdua’nın çalışma izni de bir özel işverene bağlıydı. “Onların sağladığı koşullar ne ise o; seçme şansınız yok.”
Allahdua, çoğu işçinin daha iyi çalışma koşulları talebinin Kanada’dan sınır dışı edilme ile sonuçlanacağı korkusu yaşadığını söylüyor: “Bu, karşı karşıya kaldığın koşulları kaldırıp kaldıramadığın sorunudur ya da eve geri dönersin, ne yapabilirsin? Bu nedenle çoğu insan hiç de kolay olmayan bu koşullara sessizce katlanıyor.” 

GERİ DÖNÜŞ KORKUSU

Özgür Hasat konvoyunda yer alan Göçmen İşçiler için Adalet Grubundan Tanya Ferguson, Kanada’daki mevsimlik tarım işçilerinin kaderlerinin işverenlerine bağlı olduğunu söylüyor.
Bu, işçileri sömürü riskine açık hale getiyor. Ferguson, işçilerin sahip oldukları çalışma izinlerinin sonlandırılabildiğini ya da herhangi bir uyarı ve başvuru olmaksızın geri gönderildiklerini anlatıyor.
“Aslında işçiler hiçbir biçimde güçlü olmadıkları çalışma ilişkileri ve koşulları içinde. ... Tamamen patronlarının insafına bırakılmış haldeler” diyor Ferguson: “Eğer ülkene geri gönderilme riski altındaysan, kendi güvenliğini sağlamak için gerekli şeyleri yapamazsın.”
Mevsimlik Tarım İşçisi Kevin Campbell, Ontario’da asansörden düşerek yaralanmasının ardından iki gün öncesinde yaptığı bir bildirimle işvereninin kendisini Jamaika’ya geri gönderdiğini iddia etti.
Göçmen İşçiler İçin Adalet Grubu, Campbell’in tıbbi tedaviye alınmadan ülkesine gönderildiğini söyledi. “Korkunçtu ve bu olabileceğini düşündüğün bir şey değildir. Ancak yaralanma ve ardından ülke dışına çıkmaya zorlanma şok ediyor. Bu doğru değil ve yaralanmayı ben istemedim” dedi Campbell.
2014 yılında Kanada Tıp Birliği Dergisinde yayınlanan bir çalışma, Ontario’daki 787 göçmen çiftlik işçisinin 2001-2011 yılları arasında yaralanma ya da tıbbi ihtiyaçlar nedeniyle kendi ülkesine gönderildiğini ortaya koydu.
Ferguson, göçmenlik statüsüne başvuru için yabancı işçilere verilen olanağın, işçilerin güvencesiz durumlarının ortaya konulmasına yardımcı olduğunu belirtiyor. 
Ancak, Ontario’da SAWP altında sözleşme yapan ve işçi taleplerini yöneten bir ajans olan Yabancı Tarımsal Kaynak Yönetimi Hizmetleri Başkanı Ken Forth, Windsor Star gazetesine işçi şikayetlerinin “saçmalık” olduğunu söyledi.  
Forth, SAWP işçilerinin Ontario il sağlık planı ile acil sağlık sigortası kapsamına alındığını ve programın TFWP planındaki diğerlerinden daha iyi çalışma koşulları ve gözetime meyilli olduğunu savundu.
SAWP altında, bir yabancı işçi Kanada’daki yabancı hükümet temsilciliği ve ESDC’nin yazılı onayı ve işçinin kendi rızasıyla yeni bir işverene transfer edilebilir.
Forth, programdaki işverenler arasında kötü elmalar olabileceğini gazeteye anlatarak, “Çalışanlarınız sizinle mutsuzsa, işletmeniz nasıl verimliliği olacaktır” diye sordu. 
Ferguson ise, SAWP’nin “Kötü elmaların hüküm sürmesine izin veren bir sistem olduğunu” söylerek buna itiraz etti. “Kesinlikle onları kontrol eden bir şey yok, çünkü onlar mevcut sistemde hakları dahilinde çalışıyor” dedi.

* Başlıklar ve arabaşlıklar Evrensel’e aittir.
El Cezire’den çeviren Arif Koşar