Demir çelikte ücret artışını bekleyen derin sessizlik

Turan KARA
İzmir

Demir çelik sektörünün devleri olan Habaş, Ege Çelik ve İzmir Demir Çelik fabrikalarında işçilerin saat ücretleri yeni asgari ücretin altında kaldı. Haziran ayındaki metal direnişi sırasında öne çıkan ‘Ücretler yükseltilsin’ talebinin geçici olarak prim yöntemi ile bastırıldığı bu ağır sanayi iş kolunda işçiler asgari ücret düzeyinde bile çalıştırılmıyor. Şimdi işçiler ücretlerine en az asgari ücret kadar artış bekliyor.

Konuyu fabrikalarda kendi aralarında tartışan işçiler sendikacılardan adım atmasını bekliyor, aksi durumda huzursuzlukların patlayacağını söylüyor.

Türk Metal Sendikası ise ikili bir yaklaşım sergiliyor. Bir yandan sözleşme bitimi olan 2017 yılına kadar yeni ücretler üzerine zam almanın zor olduğu propagandasını yapıyor. Bir yandan da MESS’le görüşmelerin sürdüğünü öne sürerek işçilerde beklenti yaratıyor.

6 YIL SONRA YENİ İŞÇİ POZİSYONU

1800 lira civarında alan eski işçi aldıkları ücretin artıp artmayacağını merak ediyor. 6 yıldır Ege Çelik’te çalıştığını belirten bir işçi yeni saat ücretlerinin ne kadar olduğu konusunda henüz bir bilgilendirme yapılmadığını, sendikanın da, “Netleşsin açıklarız” yanıtını verildiğini vurguluyor.

“Saat ücretim 7.32 olmuş. Benim şu anki üretim 7.11 lira. 6 senelik işçiyim. Yılda 4 ikramiye de içinde, asgari ücretin altındayım. Şimdi patron asgari ücret seviyesine çekse bile yeni işe başlamış gibi olacağım. 6 senelik ücret zammım, toplusözleşme haklarım, kıdemim nereye gitti?” diye soruyor.

İşçiler, sendika tarafından “Beklemeleri ve rakamlar resmileştikten sonra çözüm aranacağı” yönünde yapılan açıklamaları inandırıcı bulmuyor. İçlerinden biri güvensizliklerini şu sözlerle özetliyor: “Bir planı olan bize bunu söyler. Yok gibi görünüyor. Fabrikada kimse kabul etmez bu durumu.”

HAZİRANDAN DERS ALMALILAR

İşçiler, haziran ayındaki tepki eylemlerinin bu dönem sendikayı da müdürleri de belli bir hizaya getirdiği düşüncesinde. Böyle düşünen 7 yıllık Habaş çelikhane işçisi şöyle diyor: “Yeni ücretler 1800 küsur olmuş diyorlar. Ben 1700 filan alıyorum. Yakacak vb. ile 4 ikramiye buhar olmuş. Ne hale düştüğümüzün göstergesi. Sendika ‘Bekleyin resmileşsin’ diyor. Herkes bekliyor pür dikkat. Sendikacılar yine havayı koklayarak geziyor. Demir çelik işçisinin asgari ücrete çalışması ne demek? Bütün hakları zamları sıfırlanmış demek. Şimdi daha dikkatliler MESS’le görüşüyoruz filan diyorlar. Bence senesine kıdemine göre yüzde 20-30 fazladan zam yapılmalı. Senelerdir çalışıyoruz ve işe yeni girenlerle aynı ücreti alamayız.”

‘RESMİ AÇIKLAMAYI BEKLEYİN‘

Bir sessizlik ancak daha amaçlı bir sessizlik var. Alınacak ilk ücret üzerinden daha net hesaplar yapılacak, ne isteyeceklerine, ne kadar olması gerektiğine dair. Renault işçilerinin ücret artışı için yaptıkları eylemler heyecanla karşılandı ve tartışılıyor.
“Renault işçileri yine sesini yükseltmiş. Adamları susturamadılar, bastıramadılar helal olsun” diyen bir işçi eskiyle yeniyi kıyaslayarak şu tespiti yapıyor: “Eskiden devede kulak derdik şimdi devede tüy bile değil aldığımız ücretler. Kim derdi ki demir çeliklerde ücretler asgari ücretin altında kalacak?

HATAY’DAKİ GELİŞMELERE DİKKAT KESİLDİLER

Demir çelik işçilerinin ana gündemlerinden biri de Hatay bölgesinde demir çelik fabrikalarında yaşanan işten atmalar. Bakırçay bölgesindeki fabrikalarda herhangi bir üretim düşüşü veya daralma olmadığını, çubuk demir ve profil üretiminde ise artış olduğunu belirten işçiler, dünya hurda fiyatlarındaki değişimin kendilerini etkilemeyecek düzeyde olmadığını düşünüyor. Habaş işçileri fabrikalarının Çin’den kütük getirip haddelediğini belirterek, “Binlerce ton kütük geldiği söyleniyor. Çinli üreticiler kütükleri kapıya kadar getirme taahhüdü veriyorlarmış, bu onlar için lojistik olarak da büyük avantaj. Bu bile çelikhanenin çalışmasını bariz etkilemedi” diyor.