AİHM bilimsel ve tarafsız rapor istedi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), tedavisi olmayan Wernicke Korsakoff hastalığına ilişkin verilen "iyileşti" raporlarının tıbbi değerlendirme açısından zayıf, raporu hazırlayanların tarafsızlığı noktasında ise şüphe uyandırdığını belirtti. AİHM, Türk hükümetinden bu tarz olumsuzluklar bulamayacakları ve 'mükemmel' olarak nitelendirilebilecek yeni bir rapor istedi. F tipi cezaevlerinin kapatılması için ölüm orucunda olan ve Wernicke Korsakoff hastalığına yakalanmaları üzerine serbest bırakılan 535 hükümlü hakkında "iyileştikleri" gerekçesi ile tutuklama kararları verilmeye devam ediyor. Hafıza ve hareket kaybına yol açan ve tedavisi bulunmayan bu hastalığa ilişkin olarak verilen 'iyileşti' raporları ile tutuklama kararları ise AİHM'in gündemine taşındı.

Bilimsel rapor Avukat Gülizar Tuncer'in Wernicke Korsakoff hastalığına yakalandığı halde hakkında tutuklama kararı verilen müvekkili Bekir Balyemez'e ilişkin başvurusunun acilen ele alınmasına karar veren AİHM, Türk Hükümeti'nden bilgi istedi. Hükümete yollanan 6 Şubat tarihli yazıda, Bekir Balyemez'in sağlık durumuna ilişkin çelişkili raporlar hazırlandığına dikkat çekildi. Yazıda, çeşitli tarihlerde Bekir Balyemez adına "iyileşemez" raporu düzenleyen Adli Tıp Kurumu'nun 8 Ekim 2003 günü ise "iyileşti" raporu hazırladığı belirtildi. Balyemez'e ilişkin olarak İstanbul Tabip Odası'nın da rapor hazırladığı söylenen yazıda, odanın Adli Tıp Kurumu raporlarını 'bilimsellikten uzak' bulduğu ifade edildi. Bekir Balyemez'e ilişkin yeni bir sağlık raporunun istendiği yazıda, Türk Hükümeti'nin göndereceği raporun mükemmel olması istendi. AİHM'in istediği raporun kriterleri ise şöyle açıklandı: "Göndereceğiniz belge öyle mükemmel olmalı ki bu raporu hazırlayanların tarafsızlık ve bağımsızlık anlamında hiçbir şüpheli yanları bulunmamalı ve rapor tıbbi değerlendirme açısından zayıflık ve boşluk içermemeli." Yazıda, bütün bunların yapılabilmesi için Bekir Balyemez'in 18 Şubat'a kadar cezaevine konulmaması istendi. Türk hükümeti 1 Mart tarihinden bu raporu AİHM'e sunmak zorunda.

---

Ne dedi ne yaptı? Adli Tıp Kurumu, F tipi cezaevlerine karşı başlattıkları ölüm orucu sonucu Wernicke Korsakof hastalığına yakalanan mahkûmların cezaevinde yaşayamayacakları gerekçesi ile serbest bırakılmasını istemişti. Bunun üzerine 535 hükümlü "iyileşemeyeceği" gerekçesi ile serbest bırakılmıştı. Bu durum bazı basın yayın kuruluşlarına "Adli Tıp Kurumu bölücüleri hasta oldukları gerekçesi ile serbest bırakıyor" şeklinde yansımıştı. Hatta bunun üzerine Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, 27 Nisan 2003 günü şu açıklamayı yapmıştı: "Raporları 11 kişilik heyet veriyor. Yanılmamız mümkün değil. Bu hastaların iyileşmesi imkânsız. Çoğu bir yıl içinde ölüyor. Bütün raporlarımızın arkasındayız." Ancak baskılara daha fazla dayanamayarak kısa bir süre önce verdiği bütün "iyileşemez" raporlarını değiştirdi. Kurum, yüzlerce hükümlünün tekrar cezaevine konulmasını istedi. Şu ana kadar Korsakoff'lu 45 mahkûm hakkında tutuklama kararı çıktı.

---

İyileşmesi mümkün değil demişlerdi F tipi cezaevlerine karşı ölüm orucunda olan Bekir Balyemez'in sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldı. Uzun süre hastanede yatan Balyemez'in Wernicke Korsakoff hastalığına yakalandığına ilişkin ilk Adli Tıp Raporu 16 Ocak 2002, ikincisi ise 9 Aralık 2002 tarihinde verildi. Her iki raporda da Balyemez'in yakalandığı hastalığın tedavisinin ve cezaevi şartlarında yaşamasının mümkün olmadığı belirtildi. Hatta Balyemez'in Anayasa'nın 104/b maddesi kapsamında cezasının tamamen ertelenmesi talep edildi. Ancak ne olduysa Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Balyemez hakkında tekrar rapor hazırlamasını istemesi sonrasında yaşandı. Çünkü dokuz ay önce iyileşemeyeceğine ilişkin raporlar verilen hatta cezasının tamamen ertelenmesi istenen Balyemez hakkında tam tersi rapor hazırlandı. 8 Ekim 2003 tarihli raporda Balyemez'in iyileştiği ve cezaevi şartlarında yaşayabileceği iddia edildi.