16 Kasım 2016 00:54

1930’lar yeniden mi?

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Sinan Alçın

Tüm yazıları

Tarihin tekerrüre girmeyeceği açık ama ekonomik açıdan dünya, 1930’lar dünyasıyla çok ciddi paralellikler gösteriyor. Buhranın altüst ettiği ekonomik yapılar ve tüm altüst oluşlar içerisinde güçlenerek çıkan tekçi, faşist korumacı ekonomiler… Hitler’i ya da Mussolini’yi var eden koşullar neyse bugün ABD’de Trump’ı ya da dünyanın dört yanındaki dikta liderlerini var eden koşullar neredeyse aynı.

Açlığın ve sefaletin geniş halk kesimleri üzerindeki “dizginleyici” yönü onları; güçlü devlet-güçlü ülke- güçlü ekonomi ve refah düşüne yakınlaştırmaktadır.

***
1930’lar sona ererken, 1939’da kapitalist dünya ikinci büyük paylaşım savaşına girmişti. Savaşın kazanmaya namzet ülkeleri Hitler’in Almanya’sı ve Mussolini’nin İtalya’sıydı. Neticede yıllar süren savaş, Avrupa’da taş taş üstünde bırakmazken, Hitler ininde gebermiş ve Mussolini bacağından asılmıştı!

***

Bugünün dünyasında İngiltere’nin AB’den çıkış kararından tutun da ABD’de Trump’ın zaferine kadar bütün hepsi “güçlü ekonomi” arayışından kaynaklanmaktadır. Yakın dönem dünya ekonomisinin geleceğinde daha fazla koruma ve daha fazla silahlanma yatırımı gözüküyor. ’70’lerle birlikte ezberletilen neoliberal söylem yerini yavaş yavaş kapitalist-korumacı yeni bir “ucube” söyleme bırakacak gibi…

***

İçinde yaşadığımız yılların 1930’lar dünyasıyla çok benzer yanları olduğu açık. Elbette umarız ki, bu sefer 1939’u, yani yeni bir paylaşım savaşını görmeyiz. Ama bu cendereden de başka türlü bir çıkışın olacağına dair pek bir gösterge yok.

***

Kapitalist dünyanın yarattığı paylaşım savaşı, 1939’dan Sovyet ordusunun Berlin’e girdiği 8 Mayıs 1945’e kadar sürerken, savaş sonrası Avrupa’nın hızla toparlanmasının ardında 1917 Ekim Devrimi’nin yarattığı eşsiz birikim ve bu birikimin kapitalist Avrupa’da karşı refleks olarak doğurduğu “sosyal devlet” yaklaşımı yatmaktaydı.

Dünya tek değildi…

Bugün dünya tek kutup. Olası bir savaşın sonrasında geniş halk kesimleri için refah ihtimali gözükmüyor. İşçi sınıfı, emekçiler ve yoksul halk kesimleri için kurtuluş, yüzüncü yaşına erişen Ekim Devrimi’nin yarattığı pratik deneyim ve enternasyonalist dayanışmadır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI